Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.03.1880, Page 1

Um
sjávarbotninn, og um hita og strauma
sjávarins kring um ísland.
Eptir H. E. Helgesen.
Á seinni árum hafa rannsóknir á dýpi hafsins tek-
ið miklum og fljótum framförum. Er það bæði því
að þakka, að gufuvélinni er nú beitt á ýmsan hátt við
könnun djúpsins með grunnsökku, og því, að mönnum
hefir nú tekizt að búa til brúkanlegan hitamæli, er
þolir þrýsting sjávarins án þess að brotna, og einnig
ýmisleg- áhöld (krökur), til þess að ná dýrum með upp
úr sjónum og af sjávarbotni. Ýmsar þjóðir, svo sem
Bretar, þjóðverjar, Frakkar, Svíar, Rússar, Noregs-
menn og Danir, hafa gjört út skip, sumar með ærnum
kostnaði, til þess að rannsaka dýpt og hita sjávarins í
ýmsum höfum, en þó einkum í höfum þeim, er liggja
milli Ameriku og Grænlands að vestan og Afríku og
Evrópu að austan. Prófessor H. Mohn í Kristíaníu
hefir haldið fyrirlestur um „Dýpi og hita í hafinu milli
Norðvestur-Evrópu og Grænlands11, og er hann prent-
aður í „Tímariti hins danska Iandfræðisfélags“, i.bindi
1877, V. og VI. hepti; leggur hann þar til grundvall-
ar rannsóknir þær, er gjörðar hafa verið á þessu svæði
af ýmsum af þjóðum þeim, er nýlega voru taldar. í
Timarit hins íslenzka Bókmentafélags. I. 5