Eimreiðin - 01.05.1911, Blaðsíða 8

84
var síra Björn eins vinsæll maður; en föður sínum fylgdi hann
fúsast þeirra bræðra, enda áttu stórræðin bezt við hann, og hafði
hann mikinn hug á Skálholts biskupsdæmi. Kyn þeirra Stein-
unnar varð einna kynsælast allra barna Jóns bps. Er mælt að
Jón bp. hafi dreymt fyrir kynsæld niðja sinna, er hann dreymdi
fám dögum fyrir andlát sitt í Skálholti, að hann gleymdi glófa
sínum á háaltari dómkirkjunnar; þótti það rætast, er 5 biskupar —
eins margir og þumlar glófans — höfðu orðið biskupar í Skálholti.
Svo segir Espólín um Jón biskup, meðan meðlætið lék við
hann: Jón biskup naut lengi vinsælda, jafnvel hjá hirðstjórum og
fógetum, svo þeir veittu honum á stundum flestar eða allar
sýslur fyrir norðan, hvort heldur hann kaus sjálfur að hafa eða
veita öðrum. Hann átti 70 lesta kaupskip í förum, það er síðar
týndist fyrir stormi fyrir vestan Tindastól. Verzluðu þá Ham-
borgarar hér, og bætti sú verzlum mjög aíkomu landsmanna.
Af slíku og öðru varð Jón bp. stórauðugur og efldist svo mjög
að ríki og fé, að enginn var hans jafningi um það hér á landi,
enda treystist enginn móti að mæla því, er hann vildi vera láta.
Hann var hinn mesti rausnarmaður, og í flestu var hann og synir
hans manndómslega á sig komnir; ör var hann og kátur við vini
sína og gesti og gerði þeim alt til skemtunar. Sbr. vísuna: »Til
á ég tafl með spýtum,« o. s. frv. Hvað upplag og skaplyndi
Jóns bps. snertir, verður því ekki neitað, að hann hefur verið
einrænn nokkuð og gerráður — eins og mikilmennum er títt —
og ráðríki hans magnast þó sakir stöðu hans og tíðarandans. En
skapbrigðamaður hefur hann einnigverið; »á jólum verðum vér á
Hólum«, hafði hann oftlega sagt, þegar hann sat fangi í Skálholti;
en stundum kom skap hans fram í meinyrðum eða gletni, eins og
þegar hann bað að heilsa Sigurði dóttur sinni og Eórunni syni
sínum. Bjartsýni virðist hann þó hafa haldið til hins síðasta, hvað
sem á gekk, og ávalt trúað á sigur þess, er hann áleit satt og
rétt — alt til þess, er hann kvað hina ógleymandi vísu: »Vonds-
lega hefir oss veröldin blekt«. En að hann væri bjartsýnn og
hygðist yfirleitt gera rétt, var engin furða, eins og lánið hafði
leikið við hann frá blásnauðri bernsku hans. Aldrei hafði Hóla-
dýrðin komist hærra eða jafnhátt og um hans daga, og svo
lék öll hamingja lengi við hann og börn hans, að gæfa hans var
líkust móður, sem dekrar svo við óskabarn sitt, að við því er
búið, að hún geri það að ónytjung eða auðnuleysingja. Sannaðist