Eimreiðin - 01.05.1911, Blaðsíða 41

með hann, og sjaldan hafa íslenzku mýrarnar né valllendisdalirnir
brugðist algerlega; en altaf er sú uppskera óáreiðanleg, erfið og
dýr. Islenzki bóndinn getur ekki risið undir því að halda kaupdýrt
fólk, til þess að tína heyskapinn saraan úr snöggum, sundurslitnum
og ógreiðfærum mýrum og flytja heyið síðan á hestbaki yfir ógreið-
færa vegi til hlöðu. Þetta þarf að breytast. íslenzku bændurnir þurfa
að færa heyskap sinn saman, helzt á einn blett; þeir þurfa að eiga
hver sinn akur, smáan eða stóran, þar sem þeir geta ræktað alt sitt
fóður; akur, sem borið hefir verið ofan í, unz jarðvegurinn er orðinn
frjór; akur, sem þeir geta reitt sig á uppskeru af í hverju skaplegu
árferði; akur, sem þeir geta unnið með vélum, en sparað dýrt fólks-
hald. Það er ekki einasta, að jörðin, svo undirbúin og rétt unnin,
mundi gefa margfalt meira af sér heldur en nú þekkist þar heima,
heldur mundi heyskapurinn svo margfalt fljótteknari og hægari.
Setjum nú svo, að hver meðalbóndi ætti ioo dagslátta akur, vel
ræktaðan, mætti hann í flestum árum byggja upp á að fá 2,200 hesta
af fóðurgrasi eða um 440 þús. pund af töðugæfu heyi, sem í hverju
meðalári mundi fóðra 50 nautgripi. Vitaskuld liggur mikið verk í því
að undirbúa slíkan akur, og til þess þarf líka kunnáttu. En eftir að
það er búið og búið að girða akurinn og leggja akbraut frá honum
heim að hlöðunni, þarf vinnuafla þann, sem hér segir, til starfræksl-
unnar:
1 gott hestapar, sem vigtar um 3,000 pund og aktýgi, 1 fjór-
hjólaðan vagn, 1 sláttuvél, 1 rakstrarvél, 1 herfi, 1 plóg, 1 vinnumann,
og 2 kaupakonur til hjálpar við hirðinguna, sem ekki ætti að standa
lengur yfir, ef vanþurkar ekki böguðu, en um þrjár vikur.
Hvað arðinn af slíkum búum snertir, þá er það alveg undir sjálf-
um bændunum komið, hvort hann yrði mikill eða lítill; skilyrðin til
þess, að hann yrði mikill, eru öll fyrir hendi. Smjörgerðina þekkja
íslendingar nú, og geta þar af leiðandi gert sér hugmynd um væntan-
legan tekjuauka úr þeirri átt. En um hina tekjugreinina, aðaltekju-
tekjugreinina í sambandi við nautgriparæktina, nautaverzlunina, vita ís-
lendingar minna, og virðist mér það skaði mikill, þar sem þeir eru
betur settir flestum öðrum einmitt til þess, að reka slíka verzlun með
stórhagnaði, þar sem þeir eru settir svo að segja við dyrnar á alheims-
markaðinum.
Að íslendingar hafa ekki á undanförnum árum notað brezka
markaðinn í þessu sambandi, er skiíjanlegt, því að gripastofninn í
landinu hefir verið og er svo lítilfjörlegur til frálags, að það hefir ekki
borgað sig að ala naut til slátrunar í landinu sjálfu, því síður til þess
að senda þau burt.
Þetta þarf að lagast. íslendingar þurfa að flytja inn í landið
betra nautakyn en nú er þar. Þeir þurfa að ala upp eins væna og
eins fallega nautgripi, eins og gert er í þeim löndum, þar sem nauta-
ræktin er sem allra fullkomnust; og þegar nautgripirnir íslenzku eru
orðnir nógu fallegir og vænir, þá borgar nautaræktin sig á Islandi,
ekki aðeins eins vel og hún gerir nú víðsvegar um heim, heldur betur,
— þeim mun betur, sem ísland er betur sett gagnvart alheimsmark-
aðinum en flest önnur lönd.