Dagblaðið Vísir - DV - 07.05.1988, Blaðsíða 2

2
LAUGARDAGUR 7. MAÍ 1988.
Fréttir
Kaffibaunamálið í Hæstarétti:
Ákæran er afkáraleg
- sagði Guðmundur Ingvi Sigurðsson hæstaréttariögmaður
Málflutningi var fram haldið í
kafflbaunamálinu í gær. Þrír verj-
endur luku við varnarræður sínar:
Guðmundur Ingvi Sigurðsson,
verjandi Hjalta Pálssonar, en hann
hóf ræðu sína í gær, Eiríkur Tóm-
asson, verjandi Siguröar Árna
Sigurðssonar, og Örn Clausen,
verjandi Gísla Theódórssonar.
Allir verjendurnir lögðu áherslu
á aö ekki hefði verið um umboös-
viðskipti að ræða milli fyrirtækj-
anna heldur hefðu viðskiptin
byggst á kaupum og sölu.
Dómarar spyrja
Verjendur höfðu getið þess í máli
sínu að Lundúnaskrifstofa SÍS hóf
ekki að greiða fyrir hrákaífl fyrr
enn á árinu 1979. Sú staðreynd hef-
ur verið ein helstu rökin fyrir því
að ekki hafi verið um umboðsversl-
un að ræða. Dómarar vörpuðu
fram þeirri spurningu hvort und-
anfari hafi orðiö að þessum breyt-
ingum og hvort ekki sé í gögnum
málsins eitthvað að fmna um þess-
ar breytingar.
Verjendur höfðu ekki svör á reið-
um höndum um þessi atriöi. Vísað
var til þess að svo til öll samskipti
Katflbrennslu Akureyrar og SÍS
höíðu fariö fram munnlega.
Dómarar lögðu fram fleiri spurn-
ingar. Þeir spurðu Eirík Tómasson
hvort honum þætti vegna tengsla
fyrirtækjanna, þótt ekki heföi verið
um umboðsviðskipti að ræða, aö
SÍS hefði ekki boriö lagaleg skylda
til að greina KA frá þeim mikla
hagnaöi sem SÍS hafði af kafflkaup-
unum.
Eiríkur sagði að skoða yrði vel
samband á milli þess sem beitir
svikum og þess sem beittur er svik-
um. Hann sagði einnig að sama
verkaskipting hefði verið á þessum
viðskiptum og hjá O. Johnson og
Kaaber.
Þá var spurt hvort hin miklu
tengsl hafi ekki aukið á skyldu SÍS
til að upplýsa KA. „Ég tel svo ekki
vera,“ svaraði lögmaðurinn og
bætti við að siöferðilega gæti svarið
verið a'nnað. En hann sagði að laga-
lega hefði SÍS ekki borið neina
sérstaka upplýsingaskyldu gagn-
vart KA. Það kom fram í máli hans
síðar að um eðlilega viðskiptaleynd
hefði veriö aö ræða.
Örn Clausen var spurður, þegar
hann lýsti þætti Lundúnaskrifstof-
unnar, hvort þar hefðu verið
útbúnir reiknar fyrir flutning og
tryggingar á kaffisendingunum og
ef þaö var ekki gert þar hvar þeir
reikningar heföu þá verið útbúnir
og hver borgaði þessi gjöld. Þessu
gat verjandinn ekki svarað og bað
um frest til þess.
Umboðsviðskipti eða ekki?
Þegar Guðmundur Ingvi Sigurðs-
son hélt vörn sinni áfram vék hann
enn að þvi að ekki hefði verið um
umboðsviðskipti að ræða. í máli
hans kom fram að þó starfsmenn
SÍS hefðu kallað þetta umboðsvið-
skipti og haldið á sínum tíma að
svo hefði verið þá verði að líta á
staðreyndirnar, þær sýndu allt
annað. Enginn vafi er á að SÍS var
eigandi að kaffinu, mislengi þó.
Guðmundur vitnaði nokkuð í
skýrslu nafna síns, Einarssonar,
máli sínu til stuðnings.
Umboðslaun áfram
Eftir breytingarnar á viðskiptun-
um, 1979, hélt SÍS áfram að taka
umboðslaun. Guðmundur taldi að
það breytti engu um eðli viöskipt-
anna. Guðmundur benti á að
Sigurður Ámi Sigurðsson og fram-
kvæmdastjóri KA hefðu gert með
sér munnlegt samkomulag þar um.
Bragi Steinarsson, sækjandi í kaffibaunamálinu, gluggar í málskjalabunkann.
Hér fara nokkur brot úr ræöu
Guðmundar: „Þetta er ágreiningur
af einkamálalegum toga„Al-
gjört innanríkismál hjá SÍS... “ „í
Sakadómi voru meðdómendur end-
urskoðendur, verjendur hefðu
viljað að annar þeirra heföi haft
reynslu í milliríkjaviðskiptum... “
SÍS var kaupandinn
Guðmundur sagði að í skeytum
frá Norræna samvinnusamband-
inu, NAF, og eins frá Brasilíu kæmi
alltaf fram að SÍS hefði verið kaup-
andi að kaffinu. í lok ræðu sinnar
ítrekaði verjandinn að ekki hefði
verið um umboðsviðskipti að ræða.
Hann taldi grundvöll fyrir ákæru
um íjársvik brostinn, ákæru um
skjalafals fokinn og fyrir gjaldeyr-
islagabrot væri líka fokinn.
„Virðulegi Hæstiréttur, ákæran er
afkáraleg eftir að reyttar hafa verið
af henni skrautfjaðrirnar, skjala-
falsið.....ég krefst sýknu fyrir
skjólstæðing minn, Hjalta Páls-
son.“
Ákærurnar mistök
Eiríkur Tómasson hóf ræðu sína
á því að segja ákærurnar mistök
og þá einnig hverjir voru ákærðir
og hverjir ekki. Hann sagði skjól-
stæðing sinn, Sigurð Árna Sigurðs-
son, ekki hafa haft afskipti af öllum
þeim viðskiptum sem væru talin
upp í ákærunni. Eiríkur nefndi
nokkúr dæmi um það sem hann
kallaði misræmi i málinu og sagði
að ákæruvaldið hefði gerf sig sekt
um vitavert misræmi.
Eiríkur lagði mikla áherslu á að
skjólstæðingur hans hefði farið eft-
ir fyrirmælum yfirmanna sinna.
Hann taldi því furðulegt ef Sigurð-
ur Árni yrði sakfelldur. Hann
skoraöi á ákæruavaldið að falla frá
ákæru á hendur Sigurði Áma.
Eiríkur vísaði á bug að frum-
kvæði að tvöfoldu reikningunum
hefði komiö frá SÍS. „Meginreglan
i viðskiptum er sú að menn mega
semja um hvað sem þeir vilja..."
„Það er ekki ákært fyrir umboðs-
svik. Þó dómarar telji að það eigi
við þá kemur það ekki til álita..."
Vafi sakborningum í hag
„Það er ekki hægt að leggja of
mikið upp úr orðanotkun manna,
síst í refsimáli þar sem allur vafi
skal vera sakborningum í hag>“
sagði Eiríkur. Hann las upp úr
skjali, frá Sigurði Árná, þar sem
kom fram að ekki hefði verið um
umboðsviðskipti að ræða. Sigurður
taldi að víxlar þeir sem KA sam-
þykkti hefðu ekki verið greiðsla
heldur trygging. Eiríkur tók sem
dæmi að ef KA hefði orðið gjald-
þrota þá hefði SÍS setiö uppi með
kaffið. „Ef ég væri bústjóri í slíku
búi tæki ég slíka kröfu ekki til
greina. Þetta sýnir að SÍS bar allar
skyldur kaupanda í viðskiptun-
um.“
Eiríkur sagði að forráðamenn KA
væru ekki hlutlausir þegar þeir
segðu að umboðsviðskipti heíðu
verið á milli félaganna og aö þeir
sem notuðu þessi orð gerðu sér
ekki alltaf grein fyrir lögfræðilegri
þýðingu þeirra.
Nokkur atriði úr ræðu Eiríks:
„Það ræður ekki niðurstöðum
hvemigbókun er háttað... “ „Hér-
aðsdómur féll í þá gryfju að líta á
jöfnunargreiðslurnar sem venju-
legan afslátt... “ „Slíkt má opinber
dómstóll ekki láta sig henda, síst í
svona málum.“
Eiríkur vitnaði í bréf frá 0. John-
son og Kaaber til Helga V. Jónsson-
ar lögmanns. í bréfinu sagði að
fyrirtækið ætti orðiö hærri kredit-
nótur en þaö þyrfti til kaffikaupa.
Reynt hetði verið að koma afslætt-
inum í peninga og að boðin hefðu
verið afloll á afsláttinn. Eiríkur
sagði viðskipti SÍS og KA sama
eðlis og kaffiinnflutning 0. John-
son og Kaaber, samt væru fimm
menn annars fyrirtækisins fyrir
dómi.
Eðlileg viðskiptaleynd
Síðar í ræðu sinni segir Eiríkur
að ekki hafi verið um leynd á við-
skiptunum að ræða innan SÍS
heldur hitt aö um eðlilega við-
skiptaleynd gagnvart KA hafi verið
aö ræða. Hann endaði síðan ræðu
sína rneð því að árétta að skjólstæð-
ingur sinn hefði farið eftir fyrir-
mæíum frá sínum yfirmönnum,
þeim Hjalta Pálssyni og Erlendi
Einarssyni, og bætti við að þeir
þyrftu ekki að skammast sín fyrir
þær ákvarðanir.
Fyrirmæli yfirmanna
Órn Clausen, verjandi Gísla The-
ódórssonar, var þriðji og síðasti
verjandinn sem lauk máli sínu í
dag. Örn lagði áherslu á aö skjól-
stæðingur hans heföi unnið
samkvæmt fyrirmælum yfirmanna
sinna. Hefði það sem nú er vitað í
í þessu máli komið fram fyrr hefði
ekki verið ákært, sagði Örn.
„KA kvartaði aldrei og kærði
ekki. Þetta er heimatilbúið hjá
skattstjóra og ákæruvaldi...
... þettá er sórglegur misskilning-
ur. Blöðin komust í málið á meðan
það var til rannsóknar hjá ríkis-
skattstjóra, hvemig sem á því stóð.
Ég virði ákæruvaldinu þaö til vor-
kunnar aö þar héldu menn aö þeir
væru komnir í feitt..." „Málið
snýst ekki um hvort maöur, sem
drakk Bragakaffi, hafi borgað
meira fyrir það eri... “
Málflutningi verður fram haldið
á mánudag. Ragnar Aðalsteinsson
hæstaréttarlögmaður flytur þá
varnarræðu fyrir skjólstæöing
sinn, Arnór Valgeirsson.
-sme
Jóhann lagði
Jusupov í gær
Jóhann Hjartarson hélt áfram sig-
urgöngu sinni á skákmótinu í
Múnchen í gær er hann sigraði sov-
éska stórmeistarann Jusupov í
fimmtu umferð mótsins. Hann hefur
þá unnið þijár skákir á mótinu en
gert tvö jafntefli.
Jóhann er einn í efsta sæti með
fjóra vinninga en næstur honum
kemur Húbner með þrjá og hálfan
vinning.
Sjötta umferð mótsins verður tefld
í dag.
Iðnaðarmannafélogin:
Enim famir að
minna á okkur
í biðróðinni
- segir Benedikt Davíðsson
Þótt einhver iðnaðarmannafélög
séu búin að gera kjarasamninga, þar
á meðal bókagerðarmenn, eru flest
iðnaðarmannafélögin með lausa
samninga og hafa verið það síðan um
áramót. Næsta samningalota ætti því
að vera þeirra.
„Við höfum þegar lagt fram okkar
kröfur og einstaka félög innan sam-
bandsins hafa átt í viðræðum við
sína viðsemjendur án árangurs. Nú
nýlega rituðum við viðsemjendum
okkar bréf og óskuðum eftir samn-
ingaviðræðum. Við erum svona að
minna á okkur í biðröðinni og teljum
að nú sé komið að okkur,“ sagöi
Benedikt Davíðsson, formaöur Sam-
bands byggingamanna, í samtali við
DV.
Benedikt sagði að ef ekki yrði farið
að tala við byggingafélögin í næstu
viku myndu þau fara að þrýsta á um
samningaviðræður með einhveijum
hætti enda væru þau búin að bíöa
síðan um áramót.
Mjög mikil þensla er í byggingar-
iðnaði um þessar mundir og á eftir
að verða enn meiri í sumar. Bygg-
ingariðnaðarmenn telja því stöðu
sína sterka nú en vinnuveitendur
munu að sjálfsögðu reyna að halda
sig innan þess ramma launahækk-
ana sem smíðaður var í vetur.
-S.dór
Opið í Hlíðar-
fjalli um
helgina
Gylfi Kristjánsson, DV, Akureyri:
Skíðasvæðiö í Hlíðarfjalli verður
opið í dag og á morgun og má segja
að hér sé um tilraun að ræða með
að hafa opið í maí.
Venjan hefur verið sú að loka
skíðasvæðinu 1. maí ár hvert. Þar
sem nú er óvenjumikill snjór í fjall-
inu hefur hins vegar verið ákveöið
að hafa opið, a.m.k. nú um helgina,
°g sennilega verður einnig opið um
næstu helgi ef aðsókn verður góð nú
og aöstæður leyfa.
654 milljónir
í bamabætur
Greiðsla barnabóta og bamabóta-
auka fyrir 2. ársfjóröung 1988 fór
fram 29. apríl hjá fjármálaráðuneyt-
inu. Greiddar vom barnabætur að
fjárhæð 552,3 milljónir og bamabóta-
auki að fjárhæð 101,7 milljónir eða
alls 654 milljónir.
Frá áramótum hafa verið greiddar
bamabætur að fjárhæö 1.105,2 millj-
ónir og bamabótaauki að fjárhæð
204,1 milijónir eða samtals 1.309,3
milljónir. _SMJ