Dagblaðið Vísir - DV - 07.05.1988, Blaðsíða 30

30
LAUGARDAGUR 7. MAÍ 1988.
LAUGARDAGUR 7. MAÍ 1988.
43
, ,Baráttuandinn blés upp
þrátt íyrir bogin bök"
- segir Kristinn Sigtryggsson, framkvæmdastjóri Amarflugs, sem rifið hefur reksturinn upp
Kristinn Sigtryggsson, fram-
kvæmdastjóri Arnarflugs, hefur á
rúmu ári náö aö koma fyrirtækinu
upp úr aö vera nær gjaldþrota í þaö
að sýna hagnað. Þaö uröu margir
hissa þegar Arnarflug réð fram-
kvæmdastjóra sem aldrei hafði
unniö í eða kynnst flugrekstri. Hins
vegar vita færri að Kristinn haföi
unnið hjá endurskoðunarfyrirtæk-
inu N. Manscher frá árinu 1963 og
rifið það fyrirtæki upp í að verða
mjög öfiug endurskoöunarskrif-
stofa með útibú víða um land.
Undir lokin var hann orðinn ráð-
gjafi í fyrirtækinu og einn eigandi
þess. Engu að síður var hann far-
inn að hugsa sér til hreyfings er
honum bauöst óvænt staða fram-
kvæmdastjóra Arnarflugs. Krist-.
inn vakti aftur athygli er hann
samdi sérstaklega fyrir starfsfólk
sitt í síðustu viku og var honum
kennt um að sprengja samstöðuna
í verkfallinu.
„Við ætluðum alltaf að gera
samning beint við verslunar-
mannafélögin en ennþá erum við
ekki aðilar að Vinnuveitendasam-
bandinu. Við höfðum enga fulltrúa
til að semja fyrir okkur og hljótum
því að gera það sjálfir. Við héldum
að okkur höndunum í byrjun að
gera samning vegna þess að við
óttuðumst að hann yrði rangtúlk-
aður og heildinni til skaða. Það var
síðan ljóst þegar við skoðuðum
máliö að við áttum fullan rétt á að
fljúga þar sem við vorum með
stöðvarstjóra í Keflavík sem hafði
gengið í öll störf þar. Þaö var ekki
fyrr en Flugleiðir fóru að reyna líka
sem við vorum stoppaðir. Þá fórum
við að skoða samningastöðuna aft-
ur og áttum ekki margra kosta völ
ef við ætluðum að halda áfram að
fijúga. Það hlýtur aö vera skylda
okkar að halda fiuginu áfram ef við
finnum leiðir til að gera það og
vera ekki aö baka félaginu tjón sem
er óþarft," sagði Kristinn er við
ræddum verkfallið í upphafi.
Viðreisnarstarf
í byggingu
„Ef flugið hefði stöðvast hefð-
um við tapað sjö hundruð þúsund-
um til milljón á dag og þar sem við
erum í viðreisnarstarfi fannst okk-
ur ekki hægt að kyngja því fyrr en
búið væri að leita allra leiða í þessu
sambandi. Deilan milli Verslunar-
mannafélaganna og Vinnuveit-
endasambandsins snerist einfald-
lega um lágmarkslaun. Þessi
lágmarkslaun eru hvergi vanda-
mál nema í stórmörkuðum og
nokkrum fyrirtækjum þar fyrir
utan. Við erum hér með sérhæft
fólk og eru öll okkar skrifstofustörf
með sérhæfingu þannig að þetta
vandamál, þegar við fórum að
skoða það, var ekki vandamál hér
hjá okkur. Við gátum gert samning
þar sem engin laun voru lægri en
lágmarkið sem verslunarmannafé-
lögin gerðu kröfu til án þess að
hann væri nokkuð úr samhengi við
þann ramma sem Vinnuveitenda-
sambandið vildi ganga út frá.
Þama er um að ræða 5-6 þúsund
króna bil milli óreynds afgreiðslu-
fólks í stórmarkaði og sérhæfðs
starfskrafts hér hjá okkur og ef eitt-
hvað er þá er bilið of lítið. Þegar
við lögðum málefnalegt mat á
samninginn var hann alls ekkert
vandamál þó svo að á okkur hafi
verið deilt af Vinnuveitendasam-
bandinu fyrir að gera hann. Ég get
ekki séð annað en að það hafi verið
vegna þess að þeim láðist að lesa
samninginn hjá okkur áður en
hann var undirritaöur. Samningur
okkar átti ekki að breyta samnings-
stöðunni á nokkurn hátt nema
menn hafi lesið vitlaust úr honum.
Hann var nákvæmlega innan þess
ramma sem Vinnuveitendasam-
bandið hafði skrifað undir en var
reyndar felldur. Hins vegar mis-
túlkuðu verslunarmannafélögin
þennan samning. Þau vildu mjög
ákveðið, þegar búið var að gera
samninginn við okkur og aðra, fá
sams konar samning og sams kon-
ar laun fyrir allt annað fólk, fyrir
fólk sem var að byrja í verslun og
er ekkert sambærilegt. Það er
skrýtin staða. En við héldum okkar
striki þó engu að síður hafi verk-
falhð skaðað okkur talsvert þar
sem bókanir hrundu af okkur. Fólk
sem var á leið í einkaerindi erlend-
is hætti við að fara þegar óvissan
blasti við um að komast heim aft-
ur. Við reyndum að gera sem
minnst að því að fljúga með tómar
vélar þannig að við breyttum að
hluta til í vöruflutninga. í aðalat-
riðum gekk það upp.“
Illa statt fyrirtæki
Kristinn lætur greinilega til sín
taka þegar á þarf að halda en frá
fyrsta degi í janúar 1987 hefur hann
breytt fyrirtækinu. „Fyrirtækið
var ákaflega illa statt þegar ég byrj-
aði hér og það var ljóst þegar ég
kom hér inn aö það var miklu verr
statt en ráð hafði verið gert fyrir.
Það lá líka fyrir þegar ég kom hér
inn að mörg traust og góð íslensk
fyrirtæki voru búin að kaupa hluti
í því. Það var ein aðalástæðan fyrir
að ég tók starfið að mér. Það er
kannski ekki alveg rétt orðað hjá
þér að ég hafi rifið fyrirtækið upp
því hér hefur setið stjórn sem hefur
fundað vikulega allan timann og
verið mjög virk með mér í starfinu.
Skýringin er fyrst og fremst sú að
við skoðuðum þaö í fortiðinni hvað
hafði gengið vel og skildum frá þá
þætti í rekstrinum sem höfðu verið
baggi. Það voru erlend leiguverk-
efni, t.d. pílagrímaflug í Afríku,
sem hafði verið mjög óarðbært síð-
ustu árin. Ég geri mér ekki alveg
ljóst af hverju pílagrimaflugið var
ekki lengur eins aröbært og áður
fyrr en síðustu tvö árin var það
rekið í miklu tapi. Ég held að meg-
inskýringar séu tvær; í fyrsta lagi
tekur þetta flug yfir mjög stuttan
tíma og félagið var ekki svo mikið
í slíkum verkefnum allt áriö. Þess
vegna þurfti að leigja vélar og ráða
mannskap í miklum mæli til þess
aö fljúga með tugþúsundir manna
á nokkrum vikum og síðan var allt
búið. Þetta þýddi að fólkið, sem var
ráðið, og vélarnar, sem fengnar
voru til verksins, þurfti að greiða
fyrir í lengri tíma en verkefnið stóð.
í öðru lagi var Amarflug fjárhags-
lega veikt og hafði ekki bolmagn
til þess að taka svo stórt verkefni
að sér.“
Spuming um
innanlandsflug
„Það var mörkuð sú stefna að
gera áætlunarflugið milli íslands
og Evrópu að aðalþættinum í
rekstrinum. Um tíma var spurning
um hvort leggja ætti niður innan-
landsflugið og það var komið mjög
nærri því að taka þá ákvörðun. Sá
rekstur var búinn að vera í tapi í
mörg ár. Niðurstaöan varð sú að
það var stofnað annað félag sem
heitir Amarflug, innanlands hf., til
þess að annast þann rekstur og
skilja stjórnunarlega frá okkar
rekstri hér. Þar er annar fram-
kvæmdastjóri, Árni Ingvarsson, og
ég sé ekki betur en að það sé að
takast að koma þeim rekstri yfir í
að verða arðbær. Þetta voru grand-
vallaratriðin en það sem var gert
fleira var aö breyta ímynd flugfé-
lagsins sem áætlunarflugfélags. í
aðalatriðum var það þjónustuþátt-
urinn sem við tókum fyrir. Settum
upp nýja deild, þjónustudeild, og
undir hana heyrir öll þjónusta sem
snýr að farþegum okkar. Bæði
söluskrifstofa, þjónusta á flugvelli
og um borð. Við vildum skera okk-
ar þjónustu frá keppinautunum.
Áhersla var lögð á tímasetningar
og ég held að það sé viðurkennt
núna að við séum alltaf á áætlun.
Við fljúgum á besta tengiflugvöll í
Evrópu og eftir að við lendum í
Amsterdam eru flug þaðan til allra
staða í heiminum. Við verðum aö
fara vel með þessi gæði sem við
höfum og það er aðeins ein leið til
þess; að vera alltaf á réttum tíma
svo fólk geti treyst því að það nái
næstu flugvél.
Fleira gerðum við til að bæta
þjónustuna. Það var frægt hér áður
að í Arnarflugsvélunum væri
þröngt á milli sæta, eins og að sitja
í sardínudós. Við færðum sætin og
höfum núna mesta sætisbil sem
þekkist í vélum hérlendis, svipað
og er í „business class“ í Evrópu-
flugvélum. Einnig tókum við
matinn fyrir. Við gerðum samning
við einkaaðila, Veitingaþjón-
ustuna, en það er Axel Jónsson sem
rak Glóðina í Keflavík. Hann hefur
farið á okkar vegum í flug með
nokkram af þeim betri flugfélögum
sem eru í Evrópu og kynnt sér
hvaö er boðið upp á. Það verður
aö segjast eins og er að við erum
mjögánægðir með matinn frá Axel
sem hefur skilað góðu.“
Þjónustan útundan
„Það sem var vandamálið þegar
ég byrjaði hér var að allt starfs-
fólkið, sem vann hér, hafði verið
svo upptekið í stórum verkefnum
að millilandaflugiö og þjónustan
hafði verið útundan. Með því að
skera alla þessa þætti frá rekstrin-
um gafst okkur betra tóm til að
sinna þessum þætti almennilega."
Þegar Kristinn var spurður hvað
hefði komið honum, endurskoð-
andanum, til að taka við starfi er
tengdist flugi og flugrekstri svaraði
hann: „Það er satt að ég var mjög
jarðbundinn. Þó var búið að blunda
meö mér í langan tíma að skoða
nýja möguleika. Ég byrjaði að
starfa við endurskoðun árið 1963
og lærði hjá N. Manscher, sem er
nafn á Dana sem var einn fyrsti
löggilti endurskoöandinn í landinu.
Það voru reyndar lærisveinar hans
sem urðu mínir lærifeður. Þeir
voru Jón Guðmundsson og Sigurð-
ur Jónsson. Síöan tók ég og fimm
aðrir við stofunni árið 1970, þá var
Jón látinn og Sigurður heilsuveill.
Ég var í forsvari fyrir þeim hópi frá
þeim tíma. Skrifstofan stækkaði
mjög mikið eftir að við tókum við
henni og var orðin fimmtíu manna
fyrirtæki auk þess að hafa útibú á
fimm stöðum á landinu. Ég hafði
aldrei haft í rauninni áhuga fyrir
þeim þætti starfsins sem var bein
endurskoðun. Minn áhugi beindist
fremur að reikningsskilaþættinum
og hvemig mætti gefa fyrirtækjum
sem bestar upplýsingar um rekstur
þannig að hægt væri að taka
ákvarðanir út frá þeim. Þannig
þróaðist starfið hjá mér út í ráðgjöf
samfara öðru. Við störfuðum fyrir
fjölda fyrirtækja og í gegnum þetta
öðlaðist maður mikla þekkingu á
íslensku atvinnulífi. Þetta var
kveikjan að því að ég fór að hugsa
um að athugandi væri að reka fyr-
irtæki sjálfur og í raun nýta það
sjálfur sem maður hafði verið að
ráðleggja öðrum. Þegar mér bauöst
þetta starf var ég búinn að skoða
aðra möguleika en hafði ekki
ákveðið neitt.“
IVÍikiI áhætta
„Þegar mér bauðst þetta starf
varð mér ljóst að það væri mikil
áhætta að taka það. Fyrirtæki sem
haíði gengið brösullega og var orð-
ið illa statt. Að taka að sér að stýra
því og gera tilraun til að rétta það
við var áhætta fyrir minn starfs-
feril sem var flekklaus fram að
þessu. Hópurinn, sem stóð að baki
félaginu, reið baggamuninn. Þegar
maður tekur starf sem þetta að sér
hefur maður í raun ekki skýra
mynd af því hverju er gengið að.
Það má gera ráð fyrir að ýmislegt
geti komið upp sem máður þekkir
ekki og þarf að samlagast. Helst
kom mér á óvart hversu það reynd-
ist tiltölulega auðvelt að blása
baráttuanda í hópinn. Hér var
starfsfólk sem hafði fylgt félaginu
í gegnum miklar raunir og kannski
farið að bogna í baki undan þeim
átökum. Það var því ánægjulegt
hversu fljótt menn voru tilbúnir til
að snúa við blaðinu og komast í
fullt baráttustuð. Áður en ég var
ráðinn var búið að taka allar meg-
inákvarðanir um fækkun á starfs-
fólki þannig að það var ekki mikið
sem ég gerði í þeim efnum.“
Margt ennþá ógert
„Fram að þessu hefur flestallt
gengið upp sem við höfum ætlað
okkur en við eigum mikið starf
ógert. Það er ljóst að fyrirtækið
þarf að vaxa til að komast í þá
stærö sem þaö þarf að vera í til að
verða arðbært. Það má þó segja að
það hafi verið mjög athyglisvert að
félagið hafi komið út með hagnað
á síðasta ári, miðað við að það rek-
ur aðeins eina ílugvél. Það gefur
vissulega góðar vonir um að það
verði hægt að gera það að mjög
arðbæru fyrirtæki þegar það
stækkar. Staðan getur auðvitað
breyst með þjóðfélaginu. í dag er
frelsi í sambandi við flugrekstur
mjög lítið. Það þarf leyfi til allra
hluta og venjulega er það heilmikið
mál. Lönd innan Efnahagsbanda-
lagsins stefna á að breyta þessum
reglum fyrir árið 1992 sem mun
virka á aÚa Evrópu. Þá getur verið
að æskileg stærö á rekstrinum
verði allt önnur en við teljum hana
í dag. Miðað við daginn í dag teljum
við að hægt sé að ná góðum rekstri
með tvær, þijár vélar.“
*
Markaður fyrir Itali
„Fyrir stuttu tók Arnarflug í
notkun aðra þotu sem það fékk til
leigu með kauprétti. „Þessi nýja vél
er sams konar og sú eldri nema
hvað að eldri vélin er svokölluð
combi-vél sem má breyta frá degi
til dags fyrir vöruflutninga. Þaö
hefur verið hagkvæmt meöan verið
var að byggja upp áætlunarstaðina
að hafa combi-vél en hún er aldrei
aðlaðandi því það sér meira á vél-
um sem bæði eru fyrir vörur og
farþega. Til þess að ná þeim ár-
angri, sem við ætlum okkur í
farþegaflutningum, þurfum við að
aðskilja þetta tvennt. Nýja vélin er
með fallegri innréttingum og glæsi-
legri að innan. Við fljúgum til
þriggja landa og það fjórða bætist
við í sumar. Daglegt flug er til
Amsterdam, tvisvar í viku til Ham-
borgar og Zúrich er árstíðabundið
yfir sumarið og skíðatímann. Við
settum Mílanó inn þar sem ferða-
mannastraumur virðist mjög
vaxandi frá Ítalíu hingað til lands.
Á síðustu árum hefur það skorið
úr hvað ítalir sækja okkur heim í
auknum mæli. HoOendingar geta
komið til íslands daglega en það
eru jafnmargir ítaUr sem komu til
íslands þó þeir hafi ekki haft beint
flug. Norður-Ítalía er líka vel fjár-
hagslegt dæmi. Það hefur verið
mikið spurt um þetta flug en þaö
er svo að samkeppni við leiguflúg
er aUtaf erfitt. Ferðaskrifstofurnar
fljúga leiguflug allt í kring. Megin-
reglan er sú að sætin þar eru
ódýrari en í áætlun. Við höfum því
lagt meiri áherslu á Ítalíumarkað-
inn og nú eru flest sæti uppbókuð
frá Ítalíu í sumar. Við settum tak-
markað framboð á þennan markað
með flugi einu sinni í viku þennan
háannatíma til að fara varlega. Það
er aðeins einn þriðji af þeim Itölum,
sem komu hingað á síðasta ári, sem
við getum flutt. Við fjölgum örugg-
lega flugi næsta sumar miðað við
þessar móttökur.“
Engin útþensla
Kristinn sagði að enn lægi ekk-
ert fyrir um fleiri áfangastaði en
sagði að þeir væru alltaf með augun
á kortinu. „Við vUjum gera eitt
skref í einu og hafa það almenni-
legt. Ég get kannski ekki beint sagt
að við höldum að okkur höndunum
þó við séum ekki með neina stór-
kostlega útþenslu. Við hugsum
fyrst og fremst um að bæta þann
þátt rekstursins sem við lögðum
áherslu á að vera í. Það er ekkert
leyndarmál að við stefnum á mjög
mikla aukningu í farþegaflutning-
um á þessu ári en höfum lítið horft
á annan rekstur og höldum
kannski að okkur höndum þar. Við
ætlum að láta það duga okkur í
bih. Ég vona að hagnaðurinn á
þessu ári verði mun meiri en í fyrra
því sá hagnaður var í sjálfu sér
ekki stór í þessum rekstri. Við hefð-
um þurft að sjá miklu stærri tölur
en verðbólgan fór úr böndum og
ýmislegt varð þess valdandi að
hagnaðurinn var ekki meiri. Auk
þess vorum við á síðasta ári að
brjótast út úr erfiöleikunum."
Kristinn sagði ennfremur að það
væri kannski fullmikið að segja að
Arnarflug væri komið úr erfiðleik-
unum. „Það eru ennþá miklar
skuldir á bakinu frá fortíðinni og
við þurfum að vinna okkur út úr
þeim. Á þessu ári er verið að auka
hlutafé verulega sem bætir stöð-
una. Við reiknuðum aUtaf með að
það tæki þrjú til fimm ár að rétta
félagið við. í öllum rekstri geta
komið skelUr sem geta gengið frá
fyrirtækjum, jafnvel þótt þau
standi miklu betur en Arnarflug.
Ég sé hins vegar ekkert því tU fyrir-
stöðu að okkur takist að vinna
fyrirtækið upp smátt og smátt eins
og verið hefur.“
Kvæntur starfinu
Kristinn Sigtryggsson er mjög
rólegur í fasi og yfirvegaður. Hann
mætir snemma tU vinnu á morgn-
ana og fundarhöld eru mikil.
Kristinn var kvæntur í átján ár en
skUdi fyrir tveimur árum. Hann
býr nú í vesturbænum meö 14 ára
syni sínum. „Æfii ég sé ekki giftur
vinnunni," útskýrði hann. Kristinn
segist vera ættaöur úr Dýrafirði en
fluttist ungur til Reykjavíkur. „Eft-
ir að ég lauk skóla hef ég unnið við
endurskoðun alla tíö þar til ég byrj-
aði hér. Það var hægt að gera
endurskoðunarstarfið býsna fjöl-
þætt og fá míkið út úr því. Endur-
skoðunarskrifstofan okkar var
orðin mjög umsvifamikið fyrir-
tæki. Við stofnuðum til samstarfs
við alþjóðlegt endurskoðunarfyrir-
tæki, Cooper og Lybrand, sem
hefur komið fyrir í fréttum hér. Það
var hlegið að okkur í fyrstu vegna
þessa þar sem svona samstarf er
venjulega milli fyrirtækja í stærri
löndum og þá í sambandi við fjöl-
þjóðafyrirtæki þar sem sama
stofan vinnur fyrir sama fyrirtæki
í Englandi, Frakklandi eða annars
staðar. Lítið er um svona samstarf
hér á landi þar sem ísland er svo
lokað fyrir erlendri fjárfestingu.
Okkar hugmynd með þessu var aö
koma endurskoðuninni hér á landi
á hærra plan, eiga aðgang að
tækniþekkingu erlendra fyrir-
tækja. Við sóttum talsvert af
námskeiðum hjá Cooper og Ly-
brand og höfðum gagn af.“
Kristinn segist þrátt fyrir allt
hafa tíma til að sinna sínum áhuga-
málum sem eru skiði, badminton
og bridge. „Yfir veturinn spila ég
alltaf badminton tvisvar í viku en
skíðin eru meira þegar tími vinnst
til. Bridge spila ég alltaf einu sinni
í viku á veturna. Ég hef þó aldrei
verið í neinu af þessu sem keppnis-
maður. Bridgemennskan er meira
eins og saumaklúbbur þar sem við
hittumst félagarnir úr skóla og
höfum gert mjög lengi.“
Kristinn sagði að áður en hann
byrjaði hjá Arnarflugi hefði hann
feröast mjög lítið eða eins og geng-
ur og gerist eins og hann orðaði
það. „Núna þarf ég oft að skjótast
í einn eða tvo daga. Stundum er
maður mikið á ferðinni og stundum
er það minna.“ Hann var að lokum
spurður hvort hann væri ánægöur
í starfinu eftir að hann kynntist
því: „Ég er mjög ánægður. Starfið
er lifandi og gefur manni mikið.
Ég hef ekki einn dag séð eftir að
hafa tekið það að mér.“
-ELA
Framkvæmda-
stjóri Arnarflugs
hefur, þráttfyrir
að hann sé
kvænturfyrirtæk-
inu einsog hann
orðar það, tima
til aö sinna
áhugamálum
sinum. Einu sinni
i viku fer hann i
badminton þar
sem þessi
skemmtilega
mynd var tekin.
DV-mynd