Dagblaðið Vísir - DV - 25.09.1993, Blaðsíða 8

8
LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 1993
Vísnaþáttur
Illt er að
finna
eðlisrætur
„Það er aðeins eitt sem er verra en
að illa sé um mann talað - og það
er, að ekki sé um mann talað“.
Þótt hundraö og fimmtíu ár séu
síðan Oscar Wilde lét þessi orð falla
eru þau enn í fullu gUdi. Meðal ís-
lendinga hefur það lengi verið vin-
sæl aðferð, vilji menn ná sér niðri
á náunga sínum, að yrkja um hann
níö. Fáar vísur hafa reynst jafn
aiiðlærðar og níð- og klámvísur og
því fljótt orðið landfleygar (þær síð-
amefndu verða aldrei birtar í þess-
um þáttum). Og einn kost hafa nið-
vísurnar umfram aðrar vísur, þær
eru eins konar minnisvarði höf-
unda sem og þeirra sem þeim er
beint að, nöfnum þeirra er
Torfi Jónsson
haldið á lofti af þeim sem með vís-
urnar fara, hafi þeim ekki tekist
að dyljast bak viö nafnleysið, eins
og höfundi fyrstu vísunnar að
þessu sinni.
Norðlenskm- bóndi kvað um
mann sem honum þótti htið til
koma:
Verða muntu voluð sál,
vakin seint af blundi,
þú sem óttast eftirmál
ef þú sveiar hundi.
Bjama Gíslasyni frá Sjávarborg
í Skagafirði, bónda á Harrastöðum
í Miðdölum (1880-1940), hefur fund-
ist sitthvað athugavert við samtíð-
armenn sína, samanber þessa
stöku hans:
Illt er að finna eðlisrætur,
allt er nagað vanans tönnum.
Eitt er víst, að fiórir fætur
fæm betur sumum mönnum.
Júlíus Jónsson frá Einifelh í Staf-
holtstungum (1885-1975), lengi
bóndi í Hítamesi í Kolbeinsstaða-
hreppi, orti í gamni við kunningja
sinn:
Þú hefur oftast unnið mér
ihi í flestum greinum.
Minna gott að þakka en þér
þarf ég ekki neinum.
Stefán Jónsson skáld og kennari
og Guðmundur bróðir hans ortu í
samlögum en um hvem veit ég
hreint ekki:
Allar dyggðir eyðast Sveins,
er það hryggðarsaga.
Viðurstyggð finnst engin eins
íslands byggðarlaga.
Bjami Gíslason frá Fremri Þor-
steinsstöðum í Laxárdal í Dala-
sýslu lýsir samtíðarmanni sínum á
þennan hátt:
Hans var jafnan höndin treg
að hjálpa smælingjunum,
gekk þó aldrei glæpaveg
en götuna meðfram honum.
Brynjólfur Einarsson, skipasmið-
m- 1 Vestmannaeyjum, ætiaði að
yrkja skammarvísu en úr varð svo-
hljóðandi afmæhsvísa:
Óprýða ljótir lestir
lifsferil þessa manns,
enda formæla flestir
fæðingardegi hans.
Ekki er mér kunnugt um hver
fékk þessa kveðju frá Jóni Guð-
mundssyni í Garði í Þistilfirði:
Næsta stór hann ummáls er,
innra visiö tetur.
Hvergi fyrir sjálfum sér
sólina htið getur.
Sléttubandavísa eftir séra Magn-
ús Einarsson á Tjöm í Svarfaðar-
dal (1734-94), ort til Þórarins Jóns-
sonar, sýslumanns á Gmnd í Eyja-
firði (1719-67). Merking hennar
gerbreytist sé hún lesin aftur á bak:
Dyggðum safnar, varla vann
verkin ódyggðanna,
lygðum hafnar, aldrei ann
athöfn vondra manna.
Jakob Aþaníusson hét maður
sem dvaldi lengst ævi sinnar á
Barðaströnd en lést háaldraður í
Reykjavík. Hann er sagður hafa ort
eftirfarandi vísu en ekki fylgdi sög-
unni hverjum þessi kveðja var ætl-
uð:
Hylur gæran sauðarsvarta
soltinn úlf með geði þungu,
dúfuaugu: höggormshjarta,
hunangsvarir: eiturtungu.
Gissur Jónsson, bóndi í Valadal,
minntist samferðamanns á svo-
felldan hátt:
Unir bezt við annars neyö,
afhrak mesta skitið.
Hvar sem festir kjaft á sneið
kenna flestir bitið.
Ég hef aðeins nafn höfundar
næstu vísu, Sigurður Stefánsson
mun hann heita en veit engin deih
á honum né heldur um hvern hann
orti svo:
Sjaldan ertu á svipinn hýr,
sjálfs af hyggju glapinn,
frá þér gæfan faðmi snýr
fyrir ódrengskapinn.
Og mig vantar að vita hver höf-
undur næstu visu er og hver fékk
þessa einkunn hjá honum:
í niðamyrkri næturinnar
næ ég oftast ljóssins til.
En í sorta sálar þinnar
sé ég ekki handaskil.
Eftirfarandi vísa Jóns S. Berg-
manns varö strax landfleyg:
Þegar sveitin sorgarljóð
syngur vini hðnum,
þá er eins og hrædýrshljóð
hlakki í kistusmiðnum.
Hún hefur lengi þótt vel gerð þó
illkvittnin sé ómakleg. Fæstir vita
að „kistusmiðurinn" svaraði fyrir
sig:
Betri leið til auðs það er,
aldrei frá því víkjum,
ærlegs brauðs að afla sér,
en að lifa á sníkjum.
Krisfián Jónsson Fjahaskáld
kvað svo og er fyrirsögnin Hræsn-
arinn:
Blekkir slunginn mannorð
manns
meinsemd þrungin hverri
hrekkvís tunga hræsnarans
höggorms ungum verri.
Torfi Jónsson
Matgæðingur vikimnar
Dönsk
lafskássa
„Ég ætla að bjóða upp á rétt sem hún amma mín,
Lida Sigurðsson, kenndi mér. Hún var dönsk og starf-
aði sem læknir austur á fiörðum og var mikill meist-
arakokkur. Þessi réttur er búinn til úr afgangskjöti,
t.d. af lambalæri, og því tilvahnn mánudagsmatur,"
sagði Bima Sigurðardóttir, matgæðingur vikunnar.
Bima sagði að rétturinn hennar ömmu hefði gengið
til ahra kynslóða í ættinni og væri mjög vinsæh. „Ég
man þegar ég var bam að við krakkarnir báðum um
þennan rétt, okkur fannst hann svo góður,“ segir hún.
Bima segir að nota megi lambakjöt, hvort sem er af
læri eða hrygg, og sama sé hvort kjötið hafi verið
grillað úti eða steikt í ofni. Einnig sé vel hægt að nota
súpukjöt í réttinn. „Þetta er svona gamaldags og góður
réttur sem gaman er aö prófa," segir Birna. Og upp-
skriftin lítur þannig út:
Það sem þarf
Afgangur af lambakjöti
Helmingi meira magn en kjötið af hráum kartöflum
1 stór saxaður laukur
5-6 lárviðarlauf
Sósuhtur
Kjöt- og grihkrydd
Salt og pipar
Vatn
Kjötið er bryfiaö í htla bita og sett í pott. Kartöflum-
ar em skrældar og skomar í teninga og settar út í.
Það þarf mikið magn af kartöflum. Laukurinn, lárviö-
arlaufm og kryddið sett út í ásamt vatninu sem þarf
að ná yfir blönduna. Athugið að réttinn þarf að krydda
vel. Síðan er þetta látið maha í einn Og hálfan til tvo
tíma við vægan hita. Síðasta hálftímann þarf að hræra
reglulega þar sem vatnið gufar upp og þetta verður
ein kássa.
Þegar kássan er tilbúin og henni hefur veriö skammt-
að a diska er ekta smjör sett ofan á og látið bráðna í
Birna Sigurðardóttir, matgæðingur vikunnar.
DV-mynd Brynjar Gauti
kássunni. Þá er gott að hafa spælt egg með og seytt
rúgbrauð.
„Þetta er mjög saðsamur og matarmikih réttur. Sá
afgangur sem eftir varö t.d. af lærinu nýtist mjög vel
með þessum hætti, auk þess sem þetta er miklu betra
en upphitað kjötið," segir Bima.
Hún segir að amma sín hafi verið mjög myndarleg
í heimihshaldi og hafi ávallt búið til sultur og paté.
„Maöur fékk danska spægipylsu og annað góðgæti hjá
ömmu sem hún hafði búið til sjálf," segir Birna.
Bima ætlar að skora á systur sína, Guðnýju Maríu
Sigurðardóttur húsmóður, að vera næsti matgæðing-
ur. „Hún er heilmikih kokkur," segir Bima. -ELA
Hinliliðin
í brúðkaups-
ferö til London
- Ólafur H. Kristjánsson,
„Ég fékk ekkert sumarfrí, því ef
ég V£æ ekki að spila fótbolta eða var
einhvers staðar með fiölskyldunni
þá var ég í golfi. En ég er að hugsa
um að skreppa með konuna til Lon-
don í haust. Við giftum okkur í
sumar og ætlum að skeha okkur í
létta brúðkaupsferð," sagði Ólafur
H. Krisfiánsson, fyrirliði knatt-
spymuliðs FH. Þessi geðþekki
knattspymumaður hefur staðið sig
með eindæmum vel í sumar. Ofan
í kaupið völdu íþróttafréttamenn
DV hann besta leikmann í 11.-15
umferð 1. deildarinnar. Þaö er téð-
ur Ólafur sem sýnir á sér hina hhð-
ina að þessu sinni.
Fullt nafn: Ólafur Helgi Krisfiáns-
son.
Fæðingardagur og ár: 20.5. '68.
Maki: Hrund Sigurðardóttir.
Börn Þorkeh, 16 mánaða.
Bifreið: Renault Cho.
Starf: Nemi.
Laun: Engin.
Áhugamál: íþróttir og vera með
fiölskyldunni.
Hvað hefur þú fengið margar réttar
tölur i lottóinu? Mest þijár.
Hvað finnst þér skemmtilegast að
gera? Vera með fiölskyldu minni
og spha golf og fótbolta.
Hvað finnst þér leiðinlegast að
gera? Gera við bíla.
Ólafur Kristjánsson.
Uppáhaldsmatur: Hvers kyns vihi-
bráð.
Uppáhaldsdrykkur: ískalt kók.
Hvaða iþróttamaður finnst þér
standa fremstur í dag? Michael
Jordan.
Uppáhaldstimarit: íþróttablaðið.
Hver er fallegasta kona sem þú
hefur séð fyrir utan maka?
Mamma.
Ertu hlynntur eða andvígur ríkis-
stjórninni? Andvígur.
Hvaða persónu langar þig mest til
að hitta? Ég hefði ekkert á móti því
að taka einn hring á golfvehinum
, sýnir á sér hina hliðina
meö Michael Jordan.
Uppáhaldsleikari: Gísli Hahdórs-
son.
Uppáhaldsleikkona: Edda Heiðrún
Backman.
Uppáhaldssöngvari: Björk Guð-
mundsdóttir.
Uppáhaldsstjórnmálamaður: Ingi
Bjöm Albertsson.
Uppáhaldsteiknimyndapersóna:
Grettir.
Uppáhaldssjónvarpsefni: íþróttir
og fréttir.
Ertu hlynntur eða andvígur veru
varnarliðsins hér á landi? Hlynntur
meðan vera þess er okkur að ein-
hveiju leyti til framdráttar.
Hver útvarpsrásanna finnst þér
best? Aðalstöðin.
Uppáhaldsútvarpsmaður: Davíð
Þór Jónsson og Steinn Ármann
Magnússon, báðir á Aðalstöðinni.
Hvort horfir þú meira á Sjónvarpið
eða Stöð 2? Nokkuð jafnt á báðar
stöðvamar.
Uppáhaldssjónvarpsmaður:Sig-
mundur Ernir.
Uppáhaldsskemmtistaður: Ingólfs-
kaffi.
Uppáhaldsfélag í íþróttum: FH.
Stefnir þú að einhveiju sérstöku í
framtíðinni? Aö ljúka þessu námi
sem ég er nú að basla í.
Hvað gerðir þú i sumarfriinu? Ég
fékk ekkert sumarfrí.