Þjóðviljinn - 23.12.1964, Qupperneq 41

Giovanni Paisiello við liijóðfærið.
Paisiello samdi óperu við sögu Beaumarchais á undan Rossini
Gömul mynd úr sögu Beaumarchais.
Ralcarinn í Sevilla — allir
vita að það er nafnið á einni
af vinsælustu óperunum, sem
samdar hafa verið — og vafa-
laust myndu flestir svara því
til að Rossini væri höfundur-
inn, ef spurðir væru. Þeir eru
nefnilega tiltölulega fáir nú
á dögum, sem vita að Rossini
lauk ekki við óperu sína fyrr
en nær fjórum áratugum eft-
ir að ópera með þessu sama
nafni — og byggð á sama
texta Beaumarchais — var
fyrst sýnd á leiksviði við
miklar vinsældir.
Höfundur þessa „Rakara“
»em fallið hefur í skugga
hins um langt skeið var
italska tónskáldið Giovanai
Paisiello, sem uppi var á ár-
unum 1740 til 1816. Hann
fæddist í borginni Toronto á
Italíu, stundaði tónlistarnám
hjá Durante í Napoli og gerð-
ist snemma kirkjuorganisti,
en frægð í heimalandi sínu
hlaut hann 1764, er sýndar
voru tvær óperur hans, „II
Ciarlone“ og „II monde a
Rovescio". Þremur árum síð-
ar er enn sýnd ópera eftir
hann, „L’idolo cinese“, og þar
með er Paisiello orðinn vin-
sælasti óperuhöfundur síns
tíma, ásamt landa sínum
Nicola Piccini.
Hálffertugur að aldri ger-
ist Paisiello hirðtónskáld Kat-
rínar Rússakeisaraynju í St.
Pétursborg og þegar hann er
41 árs, 1782, er ný ópera eft-
ir hann „Rakarinn í Se-
villa“ frumsýnd þar í borg.
Ópera þessi, sú fyrsta sem
gerð er eftir sögu um bragða-
refinn Pígaró, er af öllum tal-
in bezta verk tónskáldsins.
Rakarinn er fyrst sýndur í
Róm tveim eða þremur árum
síðar, þegar Paisiello er horf-
inn úr Katrínar-þjónustunni í
St. Pétursborg. Á heimleið-
inni þaðan kemur hann við í
Vínarborg og þar semur hann
meðal annars tólf sinfóníur
fyrir Jósef H. keisara, svo og
annað höfuðverk, óperuna „II
re Teodoro".
Landar Paisiellos urðu ekk-
ert yfir sig hrifnir fyrst, er
Rakarinn hans var sýndur í
Róm, en smám saman urðu
vinsældir óperunnar meiri og
■svo var komið árið 1816, að
hún var orðin uppáhaldssöng-
leikur þeirra og þótti mönn-
um bíræfni og jafnvel móðg-
un af hálfu Rossinis, er hann
sendi frá sér það ár óperu
með sama nafni og byggða á
sama texta. Og Rakari Ross-
inis fékk ekki blíðar viðtökur,
er hann var frumsýndur í
Róm 5. febrúar 1816. Höfund-
ur stjómaði flutningi óperu
sinnar frá slaghörpunni í
Pramhald á bls. 71.
jólablað-41
S