Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1987, Qupperneq 9

Því vil ég varpa fram hugmynd um þrískipt kerfi í stað þess
tvískipta sem nú er, það er lands- og héraðsráðunauta. Efsta
þrep kerfisins má hugsa sér líkt og nú er, það er landsráðu-
nauta, þó með meiri tengslum við rannsóknarstarfið en nú er.
Síðan væru miðstöðvar ein í hverjum landsfjórðungi sem
hýstu svæðaráðunauta (ekki má kalla þá fjórðungsráðu-
nauta). Til að halda sig við raunveruleikann vil ég nefna
Hvanneyri, Akureyri, Egilsstaði og Selfoss sem líklega staði í
þessu sambandi. Á þessum stöðum störfuðu búfræðikandí-
datar sem hefðu ákveðin sérsvið allt eftir búskap á viðkom-
andi svæði. Auk búfjárræktarráðunauta mætti hugsa sér
sérstakan hagfræðiráðunaut, landnýtingarráðunaut og ef til
vill einhvers konar atvinnumálaráðgjafa (sbr. iðnráðgjafa).
Þá yrði á hverri stöð sérstakur rekstrarstjóri stöðvarinnar og
trúnaðrmaður ríkisins sem hefði yfirumsjón með forðagæslu,
úttektum, fyrirgreiðslu v/lánasjóða og fleiru sem ríkið gerir
kröfur um að eftirlit sé með. Stöðvum þessum gætu hugs-
anlega tengst störf sem nú eru á hendi sveitarfélaga, svo sem
störf byggingarfulltrúa. Þó að störf einstakra ráðunauta
miðuðust fyrst og fremst við viðkomandi starfssvæði stöðvar-
innar má vel hugsa sér að í minni búgreinum væru eining-
arnar stærri. Sem þumalfingursreglu má miða við að fjöldi
bænda að baki hverjum ráðunaut verði ekki meiri en svo að
tryggt sé að hann geti húsvitjað 1-2 sinnum á ári, sérstaklega
í nýbúgreinum. Með þeirri aðstöðu sem skapast við fáar stórar
einingar má vel hugsa sér tímabundna dvöl einstakra manna,
svo sem landsráðunauta, starfsmanna RALA eða annnarra,
að einstökum verkefnum svo sem námskeiðahaldi á þessum
stöðum. Með tölvusamtengingu milli stöðvanna svo og við
Búnaðarfélag fslands og RALA væri upplýsingamiðlun gerð
sem hagkvæmust. Fyrir utan að hver bóndi ætti sinn
ráðunaut, ef svo má segja, sem hann leitaði fyrst til (líkt og
heimilislæknis) væru störf þessara ráðunauta að verulegu leyti
skipulags- og úrvinnslustörf auk fræðslu. Störf á þessum
stöðum væru miðþrepið í hugmyndinni um þrískipta kerfið.
Þá er komið að neðsta en fjölmennasta þrepi píramídans,
það er þeim sem standa bóndanum næst hvað varðar verklega
11