Frjáls verslun - 01.12.1959, Page 6

Gunnar Ásgeirsson, stórkaupm.:
T ollvörugeymsla
Ef ég man rétt, mun það hafa verið árið 1944,
að Páll Melsteð, stórkaupmaður, bar fram lillögu
á fundi Verzlunarráðs íslands, um að )>að beitti
sér fyrir því að rannsakaðir yrðu möguleikar á
stofnun fríhafnar eða tollvörugeymslu hér á landi.
Ég var þá nýgenginn í Verzlunarráðið og mjög
áhugasamur um þetta mál, eins og eflaust flestir
innflytjendur, þar sem þetta gat haft ýmsa góða
kosti í för með sér. En því miður lá málið niðri í
nokkur ár, eða þar til árið 1953, að nefud var
skipuð, og málið tekið upp að nýju.
Fríhafnarmálið var mikið rætt innan nefndar-
innar. Fenginn var lögfræðingur til aðstoðar og
taldi hann, að enn myndi vera hægt að notast við
Iögin um tollvörugeymslu nr. 53/1907. En því mið-
ur reyndust þau lög, þegar betur var athugað, ekki
nægjanlega fullkomin, þar sem þau áttu aðallega
við um frest á að greiða toll af vörum, en nú er
tollurinn orðinn lítill hluti, miðað við öll önnur
aðflutningsgjöld.
Núverandi nefndarmenn að hálfu Verzlunarráðs-
ins eru, ásamt mér, þeir Óttar Ellingsen, kaup-
maður, Ingólfur Jónsson, alþingismaður, Hjörtur
Jónsson, kaupmaður og Hallgrímur Hallgrímsson,
forstjóri. í september sl. ár skipaði fjármálaráð-
herra nefnd, sem í eiga sæti, ásamt mér, þeir Sig-
tryggur Klemensson, sem er formaður nefndarinn-
ar, Unnsteinn Beck og Hjalti Pálsson. Þessi nefnd
hefir starfað mikið og þegar aflað sér ýmissa upp-
lýsinga til viðbótar þeim, sem Verzlunarráðsnefnd-
in hafði aflað sér áður. En hún hafði fengið ýmis
gögn frá Norðurlöndunum og Þýzkalandi. Halldór
Jónatansson, fulltrúi í Viðskiptamálaráðuneytinu,
var nefndinni til aðstoðar, þar til hin ríkisskipaða
nefnd tók við.
Tollvörugeymsla hentaði hér
Þegar rætt er um tollvörugeymslu, fríhöfn eða
„kreditoplag“, er eitt sameiginlegt með öllu þessu,
þ. e. frestur á tollgreiðslu eða endurútflutningur.
Það fyrirkomulag, sem notað er í nágrannalöndun-
um er mismunandi. Þar eru fríhafnir, þar scm er að
finna verksmiðjur til ýmissar framleiðslu, samsetn-
ing á bifreiðum o. þ. h., tollvörugeymslur, þar sem
innflytjendur geta flutt vörur sínar inn á afmarkað
svæði, skipt vörunni, umpakkað liana og jafnvel
blandað hana, og gengur þetta sums staðar svo
langt að taka má pakka af vefnaðarvöru og taka
efni í einíi kjól eða föt.
Það fyrirkomulag, sem henta myndi okkur bezt
væri eflaust tollvörugeymsla, því að aðflutnings-
gjöld af vörum hér eru orðin mjög há og miklu
hærri en í nokkru öðru landi í Vestur-Evrópu, en
þar af leiðir, að vörur liggja hér oft langan tíma á
hafnarbakkanum, þar sem innflytjendur hafa ckki
fjármagn til að leysa þær út. Ef þeir gætu aftur á
móti komið þeim fyrir í tollvörugeymslu og tekið
síðan „eftir hendinni“, það scm þeir þyrftu að nota
eða selja, myndi það gjörbreyta verzlunarháttum
okkar. Það er nauðsynlegt, að lagaheimildar verði
aflað, þar sem ríkisvaldinu verði gert að útvega
nauðsvnlegt húsnæði til starfrækslu tollgeymslu,
sem ríkið ræki, eða að það heimilaði einstaklingum
eða félögum að reka slíka tollgeymslu, og ættu þá
einstaklingar að fá leyfi til þess að stofna hluta-
félög eins og er um fríhöfnina í Kaupmannahöfn
og tollvörugeymslur í mörgum borgum í Noregi.
Innkaup í stærri stil
Ef slík tollvörugeymsla væri fyrir hendi, væri
unnt að gera innkaup í miklu stærri stíl, og í mörg-
um tilfellum gæti slíkt haft í för með sér mun
ódýrari og betri vörukaup cn nú er; ennfremur
myndu stærri vörukaup stuðla að því að örugg-
ari birgðir væru til í landinu. Það gæti jafnframt
hjálpað til að hagnýta betur verzlunina við vöru-
skiptalöndin, ef heimilt væri að endurútflytja vörur,
sem þaðan cru keyptar, annaðhvort í hinni upp-
6
frjálsverzlun