Frjáls verslun - 01.06.1978, Blaðsíða 86

næst er sandur og aska hreinsuð
úr, blandað saman við efnið
natríumkarbónati og blandan efna-
glædd í sérstökum brennsluofni
þar sem jafnframt hverfa úr blönd-
unni öll lífræn efni. Aö brennslu
lokinni er efnið enn hreinsað og
flokkað í sérstökum tækjum, síöan
sekkjað í 23 kg pappírssekki og
flutt meö bílum til Húsavíkur þar
sem það er lestað í skip og flutt á
erlendan markað. Framleiddar eru
5 mismunandi tegundir af kísilgúr
eftir því til hvers hann er notaður.
Gufan, sem fengin er úr borhol-
um í Bjarnarflagi, er forsenda þess
að þessi vinnsla beri sig. Upphaf-
lega var reiknað út að þurrkun á
kísilgúr meö olíu mundi kosta um 8
US$ á hvert tonn á móti 2 US$ á
tonn með gufu.
í september í fyrra, þegar mestu
umbrotin voru á Mývatnssvæðinu,
eyðilögðust 3 af 5 borholum í
Bjarnarflagi og eru fyrirsjáanlegir
erfiðleikar á rekstri verksmiðjunn-
ar ef ekki verða fljótlega boraðar
nýjar holur. Fram að þessu hefur
tekizt að komast hjá gufuskorti
með því að loka fyrir gufu til
Laxárvirkjunar og vegna þess að
afköst verksmiðjunnar hafa ekki
verið nema 70% nú fram í júní-
mánuð. Orsök þess eru skemmdir
á hráefnisþróm, en nauðsynlegt
hefur verið að aka möl og sandi í
þær og skapast margvíslegar tafir í
framleiðslunni af völdum sands í
kísilgúrnum.
140—150 mannár ekkl fjarri lagi
Eignarhlutdeild Johns Manville
Inc. í Kísiliðjunni byggist á þeirri
stöðu sem það fyrirtæki hefur á-
unnið sér á heimsmarkaði fyrir
kísilgúr. J. M. annast alla mark-
aðsfærslu á afurðum Kísiliðjunnar
og selur undir sínu vörumerki. Ef
frá er talin nokkur sölutregða, sem
vart varð við upp úr orkukreppunni
á árunum 1975 og 1976, hefur
salan gengið mjög vel. Vegna erf-
iðleika af völdum náttúruhamfar-
anna hefur fyrirtækið misst af
nokkurri sölu, en vonir standa til
að takast muni að vinna það upp á
síðari hluta þessa árs, ef ekkert ó-
vænt verður uppi á teningnum.
Þorsteinn Ólafsson sagöi okkur
að ef fram héldi sem nú horföi,
gerði hann ráð fyrir að heildarút-
flutningstekjur Kísiliðjunnar gætu
orðið nálægt 1300 milljónum
króna á árinu. Hjá fyrirtækinu
vinnur eingöngu íslenzkt starfslið
alls 70 manns. Þegar við spurðum
hvað Kísiliðjan skapaði mörgum
atvinnu, þegar með væri talin út-
skipunin á Húsavík sagðist Þor-
steinn geta gizkað á 140—150
mannár í það heila, þótt rétt væri
að taka þá tölu með fyrirvara, þetta
hefði ekki verið reiknað út ná-
kvæmlega.
Til hvers er kísilgúr notaður?
Eflaust eru margir sem ekki vita
til hvers efnið kísilgúr er notað.
Sennilega eru þeir enn færri sem
vita að efnið hefur veriö þekkt
hérlendis um langan aldur og þá
Niður við höfn er birgða-
skemma Johns Manville og Kísil-
iðjunnar. Þetta er tæplega 30
þúsund fermetra hús og í því eru
að jafnaði geymd 2000 tonn af
kísilgúr. Ráðsmaður á staðnum er
Hörður Agnarsson. Hann fræddi
okkur á því, að kísilgúrnum væri
verið kallað ýmist barnamold eða
pétursmold, en það er unnið úr
skel kísilþörunga sem lifa í Mý-
vatni. Á botni vatnsins er þykkt lag
af þessum skeljum og er lauslega
áætlað að þar sé um 100 milljón
rúmmetrar og muni það endast í
áratugi.
Þorsteinn Ólafsson sagöi aö
kísilgúr væri mest notaður við síun
og hreinsun efna og matvæla, svo
sem við sykurhreinsun og fram-
leiðslu á bjór. Þá er hann einnig
notaður sem fylliefni í málningar-
iðnaði, í alls konar lyfjagerð og
snyrtivöruframleiðslu og síðast en
ekki sízt væri hann eitt af uppi-
stöðuefnunum í þvítannkremi sem
við notum dags daglega.
ekið frá Reykjahlíð á flutningabíl-
um Kísiliðjunnar sem flyttu 20
tonn í hverri ferð, þar af 10 tonn á
aftanívagni. Þeir hefðu 4 bíla í
förum og tæki hver ferð að jafnaði
6 klukkustundir með lestun og
losun. Kísilgúrinn, eða péturs-
mold, eins og hann mun kallast á
Hðrður í birgðaskemmunnl.
Johns Manville á Húsavík:
Húsmæður sjá um
útskipun á kísilgúrnum
86