Frjáls verslun - 01.05.1980, Qupperneq 51

Dularfullur dauðdagi
auðjöfurins
David Karr
Féll þessi sérkennilegi, bandaríski fjár-
málamaðurfyrir útsendurum KGB?
Töldu Rússar hann hafa hlunnfarið sig í
samningum um minnispeninga frá
Olympíuleikunum í Moskvu?
David Karr var undarlegur viðskipta-
kóngur. Hann var bandarískur þegn,
vann mikið fyrir Rússa, starfaði í Frakk-
landi, rakaði saman auði, en skrifaði
greinar fyrir kommúnistablaðið Daily
Worker.
Karr var sagður vinna á sinn hátt að þíðu í sam-
skiptum stórveldanna, ,,détente‘‘-maður. Og svo eina
nóttina í júlí 1979 var þessi maður allur. Eiginkonu
hans Eviu Karr grunaði að ekki væri allt með felldu.
Mikil rannsókn hófst og blaðaskrif um dauða þessa
heimsborgara urðu mikil, ekki sízt í Frakklandi.
Rétt liðlega tuttugu manns komu til að vera viðstaddir
útför Karrs í París. Blómsveigarnir sýndu kannski bezt sam-
bönd hans um allan heim. Kransar frá Christinu Onassis,
Roone Arledge, sem er bandarískur sjónvarpsforstjóri, frá
Vísinda- og tækniráði Sovétríkjanna og ýmsum frægum
fjármála- og athafnamönnum í Frakklandi svo eitthvað sé
nefnt. En kirkjugestum gafst ekki tóm til að hugleiða hina
órannsakanlegu vegu Dave Karrs. Útförinni var frestað um
óákveðinn tíma.
Engin eftirmæli í blöðum
í Bándaríkjunum vakti dauði Karrs ekki meiri áhuga en svo
að ekkert blað birti andlátsfregn eða eftirmæli um hann,
enda þótt hann hefði á sínum tíma verið stjórnarformaður
fyrir stóru fyrirtæki í Bandaríkjunum, Fortune 500, og auk
þess starfað sem helzti milliliðurinn í viðskiptum milli
heimalands síns og Sovétríkjanna. Án efa hefur það farið í
taugarnar á löndum hans að hann skyldi skrifa greinar fyrir
brezkt kommúnistablað Aö vísu hafði hann skrifað fleira
m.a. bók um atvinnuhnefaleika, verið framleiðandi að tveim
leikritum á Broadway og Hollywood-kvikmyndum að auki. Þá
hafði hann í blindni fylgt mörgum stjórnmálamönnum og
aðstoðað þá í kosningaleiðöngrum um Bandaríkin. Þannig
var hann í nánasta aðstoðarmannaliði þeirra Henry Wallace,
Sargent Shriver og Jerry Brown.
Þeir sem þekktu manninn sögðu að í manninum færu
saman snilligáfa og óstöóugleiki. Tilgangur hans var oft vé-
fengdur, en talinn búa yfir sterkri samfélagskennd, sem
gerði hann að miklum fylgismanni ,,détente"-stefnunnar.
Viðskiptin taldi hann að gætu orðið til þess að þiða á milli
stórveldanna tveggja.
Oft gortaði Karr af því að hafa kennt bæði Ford og Carter
hvernig þeir gætu bezt leyst ýmis misklíðarefni milli Banda-
ríkjanna og Sovétríkjanna. Einnig að hann hefði komið þvítil
leiðar að 300 sovézkir Gyðingar gátu flutzt til (srael. Sir
Charles Forte, eigandi eins stærsta hótelhrings heims, sagði
um þetta:
„Þegar ég heyri að David Karr hafi látið sér annt um Gyð-
ingana í Rússlandi, þá get ég ekki varizt brosi", sagði hann,
„hann hafði bara áhuga á einu, peningum".
Samuel Flatto-Sharon, þingmaður í Knesset, ísraelska
þinginu, sagði: „Hann var enginn vinur israels". Flatto-
Sharon staðhæfói að í skjölum Idi Amins hafi fundizt afrit af
þakkarbréfi til Karr. Þar þakkar Amin honum fyrir að hafa
komið á 10 milljón dala vopnasendingu til herja Amins.
Kannski er þingmaðurinn ekki sem bezt heimild, þvf nýlega
var hann kallaður fyrir dómstóla og ákærður fyrir atkvæða-
kaupmennsku í Tel Aviv, eftir að hafa flúið París með ákæru
um fjársvik á bakinu.
Fyrir nokkrum árum hóf Karr viðskipti við Sovétmenn. Það
var 1972 og þá þegar var farið að hvísla um samband hans
við KGB, sovézku leyniþjónustuna. Það var hins vegar aldrei
hægt að finna út hvar Karr stóð