Morgunblaðið - 18.08.2001, Qupperneq 34

MINNINGAR
34 LAUGARDAGUR 18. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
H
ugmyndaflug mitt
er ekki svo mikið
að ég léti mér
detta í hug það
sem á að vera það
nýjasta í auglýsingabransanum:
Útsmognir útsendarar sem
lauma varningi lymskulega til
vænlegra markhópa. Þeir tæla
neytandann með því að bjóða
honum upp á sígarettu og skilja
svo pakkann eftir. Eða bjóða í
glas á börum og það er þá ný
áfengistegund sem verið er að
markaðssetja.
Svona lýsingar hafa heyrst á
þróun auglýsingabransans úti í
hinum stóra heimi. Útsend-
ararnir eru kallaðir sendiherrar
sem skrifa undir þagnareið og
eru á launaskrá hjá einhverri af
nokkrum hraðvaxandi auglýs-
ingastofum sem sérhæfa sig í
markaðssetningu á bak við
tjöldin. Ekkert er ólöglegt við
mark-
aðssetn-
ingu af
þessu
tagi og
annar
stofnenda
bandarísku auglýsingastofunnar
Big Fat, Jonathan Ressler, seg-
ir í viðtali við Lundúnablaðið
Evening Standard að þetta sé
eðlileg þróun í neytendaþjóð-
félagi sem byggist á mark-
aðssetningu, að láta vöruna
beint í hendurnar á neytand-
anum. Þetta sé bara byrjunin en
ekki endirinn. Vörur sem mark-
aðssettar eru bak við tjöldin
eins og fyrr er lýst eru m.a.
áfengir drykkir, gosdrykkir,
bílar, tóbak, lyf og kvikmyndir.
Því má halda fram að mark-
aðssetning af þessu tagi sé rök-
rétt framhald af því sem verið
hefur, að framleiðendur borgi
fúlgur fjár fyrir að varningi
þeirra, hvort sem það eru
snyrtivörur, bílar eða drykkir,
sé komið áberandi fyrir í sjón-
varpsþáttum eða kvikmyndum.
Slík markaðssetning fer nú ein-
mitt í hönd á íslenskri vöru;
hreinu íslensku lindarvatni,
margir myndu segja að kominn
væri tími til!
Markaðssetning verður nefni-
lega æ svæsnari ef svo má
segja, þar sem neytendur verða
æ ónæmari fyrir auglýsingum.
Því verður að leita óhefðbund-
inna leiða eins og þessara.
Stærsti og besti bitinn fyrir
auglýsendur er neytendahóp-
urinn á aldursbilinu 12–34 ára.
Þetta er hins vegar hópurinn
sem erfiðast er að ná til þar
sem hann hefur alist upp með
auglýsingaflóðinu og þarf eitt-
hvað mikið til að ýta við honum.
(Þetta á við í Bandaríkjunum en
tæpast á Íslandi.) Þar kemur
markaðssetning á bak við tjöld-
in til sögunnar.
Einnig er þekkt að stærstu
fyrirtækin hafa á sínum snær-
um menningarfræðinga og fólk
sem rannsakar unglingamenn-
ingu. Sendir fólk inn í unglinga-
hópana til að finna leiðtogana
og greiða þeim svo jafnvel fyrir
að klæðast Diesel-buxum, nota
Motorola-síma eða drekka
pepsí.
Nú er venjulegt fólk þjálfað
til að koma skilaboðum um ým-
iss konar varning áfram, það er
ekki lengur fræga fólkið sem á
að móta tískustraumana, heldur
almenningur. Sú tíð mun koma,
að sögn Big Fat-manna, að
óþekkt fólk hljóti beina styrki
fyrir að klæðast ákveðnum föt-
um eða neyta ákveðinna
drykkja o.s.frv. Og þetta er
byggt á sömu forsendu og gerði
raunveruleikasjónvarp svo vin-
sælt, þ.e. uppdubbuðum raun-
veruleika.
Sendiherrarnir svokölluðu eru
annaðhvort venjulegt fólk, sem
ráðið er í vinnu og þjálfað í að
koma ákveðnum skilaboðum á
framfæri við almenning, eða þá
áberandi og út á við fólk, t.d.
aðstoðarfólk einhverrar stjörn-
unnar, plötusnúðar eða partí-
haldarar sem er ráðið vegna
tengsla sinna og hæfileika til að
móta tískustrauma.
Ford beitti þeirri tækni við
markaðssetningu nýja Focus-
bílsins að velja 120 slíkar mann-
eskjur á fimm markaðssvæðum,
fá þeim Focus-bíl til afnota í 6
mánuði og því fylgdu þær skyld-
ur að láta í té upplýsingar um
bílinn eða Focus-merkta smá-
hluti til allra þeirra sem sýndu
áhuga. Einnig skyldu þeir skrá
ferðir sínar á bílnum og erindi.
Þessi aðferð reyndist betur en
að kaupa t.d. auglýsingatíma í
sjónvarpi og Ford seldi 286.166
bíla af þessari tegund á síðasta
ári, fyrsta heila árinu eftir
markaðsherferðina, að því er
Business Week greinir frá.
„Markaðssetning“ af þessu
tagi hefur þekkst um allan ald-
ur, skilaboð berast manna á
milli, fiskisagan flýgur. Auglýs-
endur eru farnir að nýta sér
þessa gömlu aðferð og klæða
hana í nýjan búning þar sem
háar fjárhæðir eru í spilinu. Allt
er látið líta kæruleysislega út,
sem léttvægt spjall um daginn
og veginn en er í raun harðasta
markaðssetning. Markaðsstjóri
kókópuffs á Íslandi þakkaði það
nú ríkri hefð og góðri mark-
aðssetningu að Íslendingar
borða þjóða mest af þessu gott-
eríi sem umrætt morgunkorn í
rauninni er. Þar hafa samtöl
manna á milli ábyggilega haft
sitt að segja.
Með þessu nýjasta útspili sínu
sem útsendararnir eru, hafa
auglýsendur komist í gullnámu.
Trúverðugleikinn verður meiri
þar sem almenningur fær bein
skilaboð um ákveðna vöru frá
svalasta vini sínum eða kunn-
ingja og „vitneskjan“ berst
áfram með sama hætti.
Lucky Strike-sígarettur juku
markaðshlutdeild sína í Banda-
ríkjunum í kjölfar markaðssetn-
ingar af þessu tagi. Ráðinn var
hópur fólks til að vera aðlaðandi
og glaður og ferðast um tísku-
hverfi t.d. á Miami og í New
York. Hvar þar sem reyk-
ingamenn stóðu fyrir utan skrif-
stofubyggingar var Lucky
Strike-hópurinn kominn með
heitt kaffi eða sæti handa reyk-
ingafólkinu. Markaðsstjóri
Lucky Strike segir mark-
aðssetningu af þessu tagi trú-
verðuga og gera kleift það sem
hver markaðsmaður þráir: Að
neytandinn sjái í raun um mark-
aðssetninguna.
Erum við svo græn að halda
að þetta nái ekki til Íslands?
Útsendararnir kunna nú þegar
að vera á meðal okkar!
Fiskisag-
an flýgur
Allt er látið líta kæruleysislega út, sem
léttvægt spjall um daginn og veginn en
er í raun harðasta markaðssetning.
VIÐHORF
Eftir Steingerði
Ólafsdóttur
steingerdur@mbl.is
✝ Ásgrímur Hart-mannsson fædd-
ist á Kolkuósi í Við-
víkurhreppi hinn
13. júlí 1911 og ólst
þar upp. Hann lést á
Hornbrekku í Ólafs-
firði að morgni 13.
ágúst síðastliðinn.
Foreldrar Ás-
gríms voru Hart-
mann Ásgrímsson,
kaupmaður og odd-
viti á Kolkuósi, f.
8.9. 1874, d. 8.8.
1948, og kona hans,
Kristín Símonar-
dóttir, húsfreyja, f. 16.10. 1866, d.
21.4. 1956. Hartmann var sonur
Ásgríms b. í Hvammi, Hjaltadal,
Gunnlaugssonar og Guðrúnar
Ólafsdóttur (fór til Vesturheims),
b. á Reistará ytri, Jónssonar og
konu hans Guðlaugar Ólafsdótt-
ur. Kristín var dóttir Símonar b. í
Brimnesi í Viðvíkursveit, Pálma-
sonar og Sigurlaugar Þorkels-
dóttur frá Svaðastöðum. Bræður
Ásgríms voru: Þorkell Björn, f.
eiga tvö börn; Ingibjörg, f. 1949,
gift Þorsteini Ásgeirssyni og eiga
þau þrjú börn og fjögur barna-
börn; Nanna, f. 1953, gift Guð-
mundi Haukssyni, þeirra börn
eru fimm og tvö barnabörn; Hart-
mann, f. 1955, kvæntur Eddu
Björk Hauksdóttur og eiga þau
átta börn. Afkomendur eru því
orðnir 75.
Ásgrímur stundaði nám við Al-
þýðuskólann á Eiðum og lauk
gagnfræðaprófi frá Menntaskól-
anum á Akureyri. Hann stundaði
einnig sérnám í bókfærslu í
Reykjavík.
Ásgrímur flutti til Ólafsfjarðar
1935. Hann var kaupmaður í
Ólafsfirði 1935–63, bæjarstjóri
þar í 29 ár 1946–1974 og fram-
kvæmdastjóri Hraðfrystihúss
Ólafsfjarðar hf. 1975–83. Auk
þess gegndi Ásgrímur fjölda
trúnaðarstarfa, bæði innan Ólafs-
fjarðar sem utan. Hann var einn
af stofnendum Rótarýklúbbs
Ólafsfjarðar og virkur félagi
fram á efri ár.
Ásgrímur var sæmdur riddara-
krossi Fálkaorðunnar 1972 og
var heiðursborgari Ólafsfjarðar
frá 1985.
Útför Ásgríms fer fram frá
Ólafsfjarðarkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
4.4. 1904, d. 6.4. 1924,
og Sigurmon, f. 17.11.
1905, d. 19.11. 1993.
Fóstursystkin: Ingi-
björg Jósefsdóttir,
Guðrún Hartmanns-
dóttir, Jónína Ant-
onsdóttir, þau eru lát-
in og Hartmann Ant-
onsson sem býr á
Selfossi.
Árið 1937 kvæntist
Ásgrímur Helgu Jón-
ínu Sigurðardóttur, f.
á Vatnsenda á Ólafs-
firði 22.3. 1917. For-
eldrar hennar voru
Sigurður Jónsson og Sigríður Vil-
hjálmsdóttir, lengst til heimilis í
Höfn í Ólafsfirði, bæði ættuð úr
Svarfaðardal. Börn Ásgríms og
Helgu eru: Sigríður, f. 1938, gift
Kristjáni Sæmundssyni, og eiga
þau sex börn og 16 barnabörn;
Kristín, f. 1941, gift Ólafi Sæ-
mundssyni, þau eiga fimm börn
og 16 barnabörn og tvö barna-
barnabörn; Þórgunnur, f. 1946,
gift Kristjáni Þórhallssyni, þau
Örfá minningabrot:
Pabbi að tala í símann, það þarf að
moka Lágheiðina, bæta hafnarskil-
yrðin eða eitthvað annað fyrir Ólafs-
fjörð.
Pabbi að tefla.
Pabbi gengur um gólf með hendur
fyrir aftan bak, mamma og við syst-
urnar höfum komið öskubökkum fyr-
ir á hverju borðshorni… hann er að
semja ræðu.
Pabbi kennir mannganginn.
Pabbi er að koma heim frá Reykja-
vík, við sitjum við gluggann og bíðum
eftir að sjá bílljós á heiðinni.
Þarna kemur bíll, ljósin blikka
ekki. Önnur bílljós, þau blikka, annað
blikk við Vermundarstaði
eins og pabbi er vanur að gera. Allt
fer af stað á heimilinu. Hann er kom-
inn. Hann kemur alltaf færandi hendi,
dúkkulísur, litabækur, húlahopp-
hringir. Enginn er skilinn útundan,
vinir barnanna fá eitthvað líka.
Það er glórulaus stórhríð og raf-
magnslaust. Við systkinin sitjum
saman í hjónarúminu, pabbi les, segir
sögur úr sveitinni eða ævintýri samið
á staðnum, ævintýrið verður stundum
að framhaldssögu ef óveðrið heldur
áfram.
Það er matartími, pabbi hlustar á
fréttir, það er bankað, bæjarbúi þarf
að nota matartímann sinn til að ná tali
af honum … eða síminn hringir. Allt
er sjálfsagt.
Pabbi fær sér smáblund eftir há-
degismatinn.
Það er hátíð í bænum. Æ, æ, þarf
pabbi nú að halda ræðu. Jæja, þetta
er líklega í lagi, þessu virðist vel tekið,
stundum er hlegið.
Það koma gestir, innanbæjarfólk
og utanbæjar, vinir og kunningjar,
frændfólk úr Skagafirði, brottfluttir
Ólafsfirðingar, alþýðufólk og fyrir-
menn, kunnugir og ókunnugir. Öllum
tekið eins.
Leiksýning í gömlu Tjarnarborg,
pabbi á sviðinu… o, nú kyssir hann
eina leikkonuna á kinnina.
Pabbi gengur um gólf. Hann er að
upphugsa úrræði fyrir bæinn sinn, lít-
ill gutti gengur á eftir, báðir með
hendur fyrir aftan bak.
Heyskapur á eyrinni, pabbi vill að
við lærum réttu handtökin. Við þurf-
um að kunna að binda bagga.
Engan mátti uppnefna. Alla varð
að kalla sínu rétta nafni.
Þannig man ég hann.
Mér finnst hann hafi átt afskaplega
farsæla ævi. Þau mamma voru hvort
öðru stoð og stytta í 65 ár.
Ég þakka fyrir að hafa átt þau að.
Þórgunnur.
Sumir sjá ekki út fyrir Elliðaárnar
í Reykjavík eins og oft er sagt, aðrir
eru víðsýnni og framfarasinnaðri.
Ásgrímur Hartmannsson, fyrrver-
andi bæjarstjóri á Ólafsfirði, sem nú
er látinn níræður að aldri, var með
víðsýnni og framfarasinnaðri mönn-
um þessa lands og er þá á engan hall-
að.
Ég hitti Ásgrím fyrst árið 1969,
þegar ég sem betur fer álpaðist norð-
ur í land að hitta unga stúlku frá
Ólafsfirði. Ég man það að ég bar ótta-
blandna virðingu fyrir þessum verð-
andi tengdaföður mínum því það
geislaði af honum sterkur persónu-
leiki. En hún hvarf fljótt þessi ótta-
blanda tilfinning, því Ásgrímur
reyndist vera gull af manni, en virð-
ingin hélst og jókst frekar eftir því
sem ég kynntist Ásgrími betur.
Jafnframt því að vera tengdasonur
Ásgríms bar ég gæfu til að vinna með
honum hjá Hraðfrystihúsi Ólafsfjarð-
ar í tæpan áratug. Það voru lærdóms-
rík ár og þá sá ég best hvað það var
sem helst hefur stuðlað að farsælum
bæjarstjóratíma í tæp 29 ár fyrir
Ólafsfjörð. Það var þrautseigja og
þolinmæði og ekki síst vilji til þess að
leysa úr vanda hvers manns sem til
hans leitaði.
Þar hefur áreiðanlega margur not-
ið góðs af í bæjarstjóratíð Ásgríms
Hartmannssonar.
Ásgrímur hafði ríka kímnigáfu og
átti það til að vera hnyttinn í tilsvör-
um, einkum þá er hann dró að sér
andann í gegnum tennurnar og dró
Chesterfield-pakkann krumpaðan
upp úr rassvasanum. Þá var hann vís
til alls, annaðhvort mikið að hugsa eða
að einhver gullkorn flugu.
Til marks um kímnigáfu Ásgríms
var að einhverju sinni var Ásgrímur á
leið út á frystihús í vinnuna fótgang-
andi að Björn Dúason, svili hans og
vinnufélagi, renndi upp að honum á
trabantinum og bauð honum far út-
eftir. Ásgrímur var fljótur til svars og
afþakkaði: „Nei, þakka þér fyrir,
Björn, ég er að flýta mér.“
Ásgrímur var mjög góður skák-
maður og var í framvarðasveit í skák-
listinni á Ólafsfirði. Hann hafði unun
af flóknum og tvísýnum stöðubarátt-
uskákum og ef hann var í ham stóðust
honum fáir snúning. Ég man alltaf
eftir einvígi þeirra Fischers og
Spasskys 1972. Þá dvaldi Ásgrímur í
Reykjavík og ég held að við höfum
farið á næstum allar skákirnar í
Laugardalshöllinni, en Ásgrímur var
mikill aðdáandi Fischers.
Það er leitun að jafn miklum bar-
áttumanni og Ásgrímur var. Ef þeir
sem stjórna bæjarfélaginu í dag hafa
til að bera jafn mikinn baráttuanda til
hagsbóta fyrir bæjarfélagið og fórna
til þess jafn miklum tíma og Ásgrím-
ur gerði þá erum við í góðum málum.
Ósérhlífni hans, þrjósku við ráða-
menn og þrautseigju er við brugðið.
Hann gafst ekki upp fyrr en í fulla
hnefana og gott betur.
Mér hefur oft orðið hugsað til þess
nú seinni árin að það er synd að ekki
skuli hafa verið gefin út ævisaga svo
merks manns sem hefur haft frá
mörgu að segja, en við verðum að láta
okkur nægja þær frásagnir sem til
eru í minningunni um mætan mann
sem helgaði starfskrafta sína Ólafs-
firði, byggðinni til heilla.
Helga mín, megi góður guð styrkja
þig í sorg þinni við fráfall lífsförunaut-
ar þíns, en eins og segir í erindi sem
Vilhjálmur Vilhjálmsson syngur svo
fallega: Eitt sinn verða allir menn að
deyja og eftir bjartan daginn kemur
nótt. Þá megi minningin um langa og
farsæla sambúð ylja þér um hjarta-
rætur.
Þorsteinn Ásgeirsson.
Heiðursmaðurinn Ásgrímur Hart-
mannsson, fyrrverandi bæjarstjóri,
er látinn. Ásgrímur fæddist 13. júlí
1911 og var því níræður er hann lést.
Fyrir rúmum tuttugu og fjórum árum
varð ég þess heiðurs aðnjótandi að
kynnast Ásgrími og fann ég strax að
Ásgrímur var traustur og góður mað-
ur. Ásgrímur var bæjarstjóri Ólafs-
fjarðar í rúm 28 ár og tel ég að allir
geti verið sammála um að þar hafi far-
ið farsæll bæjarstjóri. Mættu margir
taka hann sér til fyrirmyndar. Ás-
grímur var áræðinn og úrræðagóður
við þau störf sem hann tók sér fyrir
hendur. Ásgrímur var mikill sjálf-
stæðismaður og báru samflokksmenn
sem og pólitískir andstæðingar mikið
traust til hans. Ásgrímur kvæntist 23.
maí 1937 Helgu Sigurðardóttur og
var það mikil gæfa fyrir þau bæði. Ég
veit að fá hjónabönd hafa verið eins
farsæl og báru þau mikla virðingu
hvort fyrir öðru. Ásgrímur sagði mér
eitt sinn að án Helgu hefði sér ekki
gengið eins vel og raun bar vitni við
þau störf sem hann tók sér fyrir
hendur. Barnalán þeirra var mikið.
Þau eignuðust fimm dætur og einn
son. Ég veit að missir og söknuður
Helgu er mikill og bið ég góðan Guð
að styrkja hana og börn þeirra. Ég
veit að Ásgrímur var ekki alltaf sáttur
við það sem ég tók mér fyrir hendur
en alltaf fann ég fyrir hlýju hans og
vinsemd sem var mér mikilvæg. Að
lokum vil ég þakka Ásgrími fyrir allt
sem hann gerði fyrir mig og mína fjöl-
skyldu sem ég fæ seint þakkað. Ég
kveð tengdaföður minn með mikilli
virðingu.
Guðmundur Hauksson.
Minn ástkæri afi er horfinn á braut
eftir langa og viðburðaríka ævi. Þar
sem hann bjó alla mína tíð á Ólafsfirði
voru samverustundir okkar ekki eins
margar og ég hefði viljað. Þær stund-
ir er við áttum saman voru góðar og á
stundu sem nú rifjast upp allar þær
minningar sem ég á um afa. Þessar
minningar mun ég varðveita alla mína
ævi sem sjáöldur augna minna.
Ég dvaldi oft hjá afa og ömmu yfir
sumartímann er skólar voru lokaðir.
Mér er minnisstætt það sumar er ég
bjó hjá þeim við gott yfirlæti meðan
ég stundaði vinnu hjá Ólafsfjarðarbæ.
Það var nánast hefð fyrir því hjá
okkur systkinunum að fara út í garð
ÁSGRÍMUR
HARTMANNSSON