Morgunblaðið - 09.09.2001, Blaðsíða 22

22 SUNNUDAGUR 9. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ ER farið að grána afmorgni og komið að fóta-ferð. Angan af kaffileggur að vitum og viðhristum úr okkur morg-
unhrollinn. Nóttin hafði verið sér-
staklega köld og svefninn slitrótt-
ur af þeim sökum. Nægur tími til
að horfa á stjörnurnar og hlusta á
nóttina. Sólin kom svo loksins upp
í austrinu, án ljósaskipta, og
stjörnurnar voru horfnar án þess
að hafa tíma til að blikna.
Við höfðum reikað um kvöldið
áður undir festingu hinnar suð-
rænu nætur. Hvílík stjörnumergð,
gimsteinar á himinhvelfingunni
sem voru svo bjartir að þeir virt-
ust innan seilingar. Okkur var
bent á Suðurkrossinn og við lærð-
um á þennan himneska áttavita.
Sjö sinnum bilið milli síðustu
stjarnanna bætt við þá syðstu og
þar er suðrið, – hásuðrið.
Við rismál er tveggja stiga hiti,
enda hávetur. Veiðimenn gresj-
unnar eru klæddir eins og þeir
væru að fara til rjúpnaveiða á
hjarninu síðla hausts á Íslandi en
ekki að veiða antílópur í breyskj-
unni undir Afríkusól.
Gundolf veiðibóndi gefur fyrir-
mæli yfir morgunverðarborðinu og
það er haldið af stað. Þrír veiði-
menn frá Íslandi og einn frá Dan-
mörku, fara hver í sína áttina með
innfæddum leiðsögumönnum.
Veiðisvæðið er alls 30 þúsund
hektarar og ólíklegt að menn hitt-
ist fyrr en í búðum að kveldi.
Fljótlega fer að hlýna og þegar
komið er á veiðislóð er Afríkusólin
farin að kynda jörðina óvægilega.
Jakki og peysa eru óþörf lengur. Í
dag nýt ég leiðsagnar sjálfs veiði-
bóndans, Gundolfs Schlossbergs,
og bílstjórans Jakobs. Við ákveð-
um að fara fótgangandi að leita að
hartebeest, rauðu antilópunni með
langa hausinn. Jakob ætlar að
svipast um eftir dýrum annars
staðar með því að aka fáfarna
vegaslóða.
Gundolf er ákaflega næmur
veiðimaður og öðrum naskari á það
hvar dýrin er að finna á hverjum
tíma. Hann hefur svipmót stór-
bóndans og fas þess, sem er vanur
því að aðrir taki við fyrirmælum
frá honum. Sólbrúnn og hraustleg-
ur maður, rúmlega fimmtugur,
með haukfrán augu, en stingur við
fæti. Fóturinn var skotinn undan
honum þegar hann var í hernum.
Ég segi honum að ég hafi þekkt
annan veiðimann á tréfæti og sá
hafi skrifað bók um sjálfa lífsgleð-
ina.
Bæklunin heftir Gundolf í engu.
Þögulir fetum við okkur frá einum
runna til annars, skyggnumst um
og höldum áfram þegar við höfum
sannfærst um að engin dýr séu í
nágrenninu sem styggð komi að.
Við sjáum svartan wilderbeest í
nokkurri fjarlægð. Þetta er ófrýni-
legur tarfur sem blæs ógnandi
þegar hann verður okkar var, lem-
ur niður framlöppunum en töltir
síðan í burt, blessunarlega í rétta
átt.
Tveir oryxar eru á ferð, kýr með
stálpuðum kálfi. Við skríðum inn í
runna og látum lítið á okkur kræla
til þess að koma í veg fyrir að þeir
taki á rás og smiti styggð í um-
hverfið.
Nokkru seinna frýs Gundolf í
sporunum. Hann hefur séð í horn á
hartebeest. Við látum okkur síga á
fjóra fætur og skríðum í áttina að
næsta runna. Vindáttin er rétt, en
skuggarnir ótrúlega langir í morg-
unsólinni. Fyrirferð okkar er
þannig margföld svo nú er ekki um
annað að ræða en að skríða.
Hringrás lífsins
alls staðar sýnileg
Gresjan er grimm. Þyrnar á
nánast öllum gróðri. Moldin var
farin að hitna og vafalítið var eitt-
hvað komið á stjá af þeim fjöl-
mörgu eitruðu snákum, sem eiga
hér sinn bólstað. Ég hafði spurt
Nama-manninn Pedros um það við
sömu aðstæður í gær, hvort nokkr-
ir snákar væru á ferli. „Doch,“
svaraði hann þá og brosti dulúð-
lega.
Þegar við komumst í þéttan
runna getum við læðst til að kíkja
á dýrin. Þau eru í um 500 metra
fjarlægð og ekki að sjá á þeim
neina styggð. Tveir tarfar virðast
hafa náð þeirri stærð að þá megi
fella. Ég set skot upp í hlaupið og
við skríðum áfram.
Dýrin skynja að hætta sé í um-
hverfinu þegar við eigum um 100
metra eftir ófarna í ákjósanlegt
skotfæri. Þau reigja upp hausinn
og skima án þess að átta sig á því
hver hættan er. Eitthvert smærri
dýranna á gresjunni hefur að lík-
indum orðið okkar vart og harte-
beestarnir séð það á hlaupum.
Kannski var það vörtusvín sem
hljóp með stertinn upp í loftið.
Kannski var það stenbuk, örlitla
antilópan sem hverfur í grasinu.
Dýrin fara að tölta og við fylgj-
umst með þeim í kíkjunum. Von-
andi fara þau ekki langt. Við bíð-
um í 20–30 mínútur, en höldum svo
í humátt á eftir þeim.
Svitinn bogar af okkur eftir um
klukkustundar gang. Dýrin höfðu
farið lengra en við höfðum vonað.
Við ákveðum að hvíla okkur og
finnum skugga undir akasíunni,
þar sem vefarafuglar höfðu ofið
sér bólstaði í greinunum. Við fylgj-
umst með þessu fjölbýli þar sem
nýir fjölskyldumeðlimir byggja sér
hreiður utan á hreiður foreldranna
og svo koll af kolli, uns þyngslin
verða of mikil fyrir akasíuna. Þá
hrynur greinin og þeir sem komast
af finna sér nýja akasíu. Hringrás
lífsins er alls staðar sýnileg.
Í nokkurri fjarlægð sjáum við
einmana strút á ferð. Þetta er
steggur sem stærir sig af tinnu-
svörtum fjöðrum og höfðinglegum
limaburði þar sem hann líður um
gresjuna í leit að maka. Nokkrir
gíraffar láta sér fátt um finnast og
halda óáreittir áfram að úða í sig
vetrarlaufi. Hátt á lofti komum við
auga á tvo erni. Skyndilega steypir
annar þeirra sér niður, – sem kólf-
ur loftið kljúfi og grípur á flugi
smærri fugl. Blóðið spýtist út milli
klónna þegar örninn kreistir líftór-
una úr bráðinni. Hvílík sjón. Sigri
hrósandi gargar konungur
fuglanna og hækkar flugið. Hinn
örninn kemur til móts við hann og
saman hverfa þeir sjónum okkar.
Ekki ólíklegt að einhvers staðar
bíði ungahópur í hreiðri eftir há-
degisverðinum, án þess að gera sér
nokkra grein fyrir þeim mikilfeng-
leik sem fylgt hafði undirbúningi
málsverðarins.
Veiðar hafa verið daglegt líf
Gundolfs frá því í barnæsku. Riff-
illinn er snjáður og kíkirinn frá
fyrri hluta síðustu aldar. Þetta er
ættargripur. Hann segist sjaldan
þurfa að nota hann nú orðið, þar
sem erlendir veiðimenn sjái um að
fella flest þau dýr sem þurfi til að
fæða hann og hans starfsfólk. En
enginn fer óvopnaður um skóginn
og Gundolf er alltaf með sitt vopn í
hendi.
Skógurinn matarkista
gresjubóndans
Skógurinn er matarkista gresju-
bóndans. Antílópukjöt er á borðum
allan ársins hring, og hann selur
allt sitt nautakjöt til Þýskalands.
Fær sér nautasteik í kaupstaðar-
ferðum, annars ekki. Hann segir
búskap sinn í Steinhausen lengst
af hafa verið nautgripaeldi. Það
hafi oft reynst erfitt. Áföll í
vatnsbúskapnum hafi hrint þeim
fram á brún bjargræðisleysis með
nokkuð reglulegu millibili, en aldr-
ei gert boð á undan sér. Ef ekki
rignir sumarmánuðina, desember
og janúar, þorna vatnsbólin og
borholurnar, sem á seinni tímum
hafa verið gerðar, verða þurrausn-
ar. Nautgripir falla þá í hrönnum,
en veiðidýrin lifa. Þau komast allt-
af í vatn, rétt eins og búskmenn-
irnir. Á síðustu 10 árum hefur sala
á veiðileyfum til erlendra veiði-
manna og leiðsögn orðið snar þátt-
ur í afkomu hans og konu hans
Irenu, líklega að hálfu á móti
nautgripabúskapnum.
Þau eru bæði innfædd, Irena og
Gundolf, og hafa búið á gresjunni
alla sína tíð. Þau eru hluti af gresj-
unni, hrjúf og þyrnótt eins og
runnarnir við fyrstu kynni en
Riffillinn mundaður. Í skjóli runna er þess beðið að bráðin komi á bersvæði.
Dagur í Afríku
Hann bað þjóna sína um að leita að demöntum meðan hann
gerði staðarákvörðun. Einn þeirra beygði sig á hnén, fyllti lúk-
urnar af demöntum og tróð jafnvel nokkrum upp í sig. Það
glitraði á dýrðina í kvöldsólinni. Dr. Scheibe starði á sýn þessa í
forundran. Þetta er ævintýr,... þetta er ævintýr,... tautaði hann í
sífellu.
Þetta gerðist í ævintýralandinu Namibíu á fyrsta áratug síðustu
aldar. Gífurleg auðæfi fundust en í dag er Namibía fátækt land.
Áratuga arðrán, framið af andlitslausum fyrirtækjum í Evrópu
og Ameríku, er nútímasaga þessarar álfu, Afríku. Drottnun
hvíta mannsins er nú lokið í Afríku og þjóðirnar að feta sín
fyrstu skref við stjórnun eigin mála. Kyrrð hefur komist á milli
fyrrum stríðandi fylkinga. Nú er keppst við að byggja upp efna-
hag landanna og í Namibíu hefur ferðamennska náð að skjóta
rótum. Eitt af því, sem boðið er upp á, eru skotveiðar í gresju-
skógunum, heimkynnum flestra þekktustu Afríkudýranna.
Gísli Baldur Garðarsson fór ásamt þremur öðrum til veiða á
antílópum og villisvínum á afskekktum búgarði, Steinhausen,
austan við Windhoeg, höfuðborg Namibíu. Hér á eftir fer frá-
sögn hans af einum veiðidegi, þar sem heppnin var í farteskinu.
Veiðihópurinn ásamt leiðsögumönnunum. Standandi eru (f.v.) Ólafur Ólafsson, Einar Benediktsson, Gísli Baldur Garð-
arsson og Kasten M. Olesen. Í fremri röð eru leiðsögumennirnir Pedros, Vidu og Gundolf.