Morgunblaðið - 19.01.2002, Síða 6

AÐEINS eitt framboð barst til
stjórnar Verzlunarmannafélags
Reykjavíkur, VR, en framboðsfrest-
ur rann út í gær og er stjórnin því
sjálfkjörin. Nýr
formaður VR er
Gunnar Páll Páls-
son, en hann tek-
ur formlega við
formennsku í fé-
laginu á aðalfundi
sem haldinn verð-
ur 25. mars nk.
Stjórnin mun þá
skipta með sér
verkum. Magnús
L. Sveinsson læt-
ur nú af formennsku, en hann hefur
verið formaður frá 1980 og hefur set-
ið í stjórn félagsins í 42 ár.
Gunnar hefur starfað sem hag-
fræðingur og fjármálastjóri VR síð-
an árið 1991. Hann hefur átt sæti í
samninganefndum, stjórnum ýmissa
félaga og margvíslegum nefndum á
vegum VR á undanförnum árum.
Hann situr m.a. í miðstjórn ASÍ,
stjórn Lífeyrissjóðs verzlunar-
manna, stjórn Vinnueftirlits ríkisins
og framkvæmdastjórn Landssam-
bands íslenzkra verzlunarmanna og
situr í Jafnréttisráði.
Fólk mætir verr á fundi
Gunnar Páll sagði við Morgun-
blaðið að nýja embættið legðist vel í
sig og hann hlakkaði til að takast á
við verkefnin sem framundan væru.
„Ég hef verið að vinna við ýmsar
nýjungar í starfsemi félagsins á síð-
ustu árum þannig að ég þekki ágæt-
lega vel til. Við ætlum að halda áfram
á þeirri braut. Breytingar eru að
eiga sér stað á vinnumarkaðnum og
við þurfum að ná meiri hagkvæmni
út úr hreyfingunni til þess að hafa
peninga til nýrra verkefna. Jafn-
framt þurfum við að gæta þess að
missa ekki tengsl við félagsmennina
og nálgast þá með nýjum hætti. Fólk
mætir til dæmis ekki eins vel á fundi
og áður.“
Gunnar Páll er fæddur í Reykja-
vík árið 1961 en alinn upp í Mos-
fellsbæ. Hann varð stúdent frá
Menntaskólanum í Hamrahlíð 1982
og útskrifaðist sem viðskiptafræð-
ingur frá Háskóla Íslands árið 1987.
Gunnar Páll er kvæntur Ástu Páls-
dóttur, starfsmanni hagdeildar
Kaupþings, og eiga þau þrjá syni; 10
ára, 8 ára og sá þriðji kom í heiminn
17. janúar sl. Þegar Morgunblaðið
ræddi við Gunnar Pál í gær var hann
einmitt staddur á fæðingardeildinni
ásamt fjölskyldunni.
„Nálgast
þarf fé-
lagsmenn
með nýjum
hætti“
Gunnar Páll
Pálsson
Gunnar Páll Pálsson
nýr formaður VR
FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 19. JANÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
FORSTJÓRI Kaupáss, Ingimar
Jónsson, hvetur alla hagsmunaaðila,
fyrirtæki jafnt sem stjórnvöld og að-
ila vinnumarkaðarins, til að standa
saman á bremsunni gagnvart öllum
hækkunum í þjóðfélaginu. Hann vís-
ar á bug orðum rekstrarstjóra Sam-
kaupa og Matbæjar í Morgunblaðinu
í gær þess efnis að verðhækkanir í
verslunum Kaupáss hafi verið
„glórulausar“, en segir jafnframt að
það þjóni engum tilgangi í stöðunni
að keppinautar séu að kasta steinum
hver í annan.
Ingimar segir það rangt sem fram
hafi komið í nýlegri verðkönnun DV
að matvöruverð í verslunum 11-11
hafi hækkað um 26%, hið rétta sé að
verðið hafi hækkað um 19,6%. Verð í
viðkomandi verslun, sem lenti í
könnuninni, hafi ekki verið rétt upp-
fært. Í verslunum Nóatúns hafi
hækkunin numið 17%.
Ingimar segir að hækkanir frá
þremur stærstu birgjum sem
Kaupás verslaði við á síðasta ári, hafi
verið á bilinu 17-19,2%. Því sé sam-
ræmi þarna við verðhækkanir í
verslunum.
„Hækkanir frá birgjum hafa verið
það örar að við höfum vart haft und-
an að breyta verðinu. Ég tel samt að
enginn sé saklaus í þessum efnum.
Allir hafa þurft að bregðast við þessu
ástandi sem hefur verið á markaðn-
um. Menn mega ekki gleyma því að
gengisvísitalan hækkaði til nóvem-
berloka um 18,8% á síðasta ári en
lækkaði í desember um 4%, úr 147,98
stigum í nóvember í 142,3 í desem-
ber. Ég leyfi mér að efast um að
þessi lækkun sé komin fram í verð-
lagi. Þess vegna fórum við hjá
Kaupási þá leið að segja upp samn-
ingum við birgja um áramótin, til
þess m.a. að sporna við því að þessi
þróun verðhækkana héldi áfram og
tryggja það að styrking króunnar
um 4% í desember kæmi fram núna á
næstu mánuðum í lægra vöruverði,“
segir Ingimar og telur að fyrstu vís-
bendingar séu að koma fram þessa
dagana um verðlækkanir í ákveðn-
um vörutegundum.
Leita leiða til
að lækka tilkostnað
Hann segir samningaviðræður
standa yfir við birgja um nýja samn-
inga. Þar sé m.a. verið að leita leiða
til að lækka tilkostnað í heildsölu og
smásölu, þannig að neytendur njóti
þess í lægra vöruverði, haldi gengi
krónunnar áfram að styrkjast.
„Fyrirtækin, þar á meðal við,
þurfa að taka höndum saman með
stjórnvöldum og aðilum vinnumark-
aðarins að sporna við hækkunum
hvers konar. Það eru allra hagsmun-
ir og við hjá Kaupási munum leggja
ýmislegt á okkur til þess,“ segir
Ingimar.
Hann minnir jafnframt á að ýmis
rekstrarkostnaður hér á landi hafi
hækkað verulega á undanförnum
misserum, s.s. laun og aðföng hvers
konar. Verðbólga upp á 9% á nýliðnu
ári komi einnig fram í hærri rekstr-
arkostnaði.
„Kaupás er alls ekki að maka
krókinn í sínum rekstri, eins og kast-
að var fram í leiðara Morgunblaðsins
í gær, þvert á móti. Það eru einhverj-
ir aðrir en við að maka krókinn, sé
einhver að gera það, sem ég er alls
ekki að segja.“
Ingimar segist geta tekið undir
með forstjóra Baugs, sem í Morg-
unblaðinu í gær hvatti til þess að
heildsöluvísitölu yrði komið á fót.
Forstjóri Kaupáss segir hækkanir birgja svo örar að verslanir hafi vart undan að breyta verði
Hvetur til samstöðu
gegn öllum hækkunum
SIGURÐUR Jónsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka verslunar og
þjónustu, segir að lækkun á gengi
krónunnar og kostnaðarhækkanir
innanlands, séu meginskýringar á
því hvers vegna verð á innfluttri
matvöru hafi hækkað umfram verð-
bólgu á síðasta ári. Hann segist
reikna með að gengishækkun krón-
unnar og grænmetislækkun erlendis
muni koma fram í næstu vísitölu-
mælingu.
Á síðustu 12 mánuðum hækkuðu
innfluttar matvörur mun meira en
verðbólga, en verðlag í fyrra hækk-
aði um 9,4%. Sem dæmi um hækk-
anir má nefna að hrísgrjón hafa á
einu ári hækkað um 38,5%, kex hefur
hækkað um 24,3%, pasta um 25,2%,
sykur um 27,6%, súkkulaði um 25,5%
og kaffi, te og kakó um 20,4%. Hrein-
lætisvörur hafa einnig hækkað mik-
ið, en sápur hafa hækkað um 29,8%
og tannkrem, sjampó og snyrtivörur
um 20,4%.
„Þær skýringar sem ég heyri
helstar frá okkar aðildarfyrirtækj-
um eru að gengislækkunin valdi
þessum verðbreytingum. Síðan geta
menn spurt sig hvort kostnaðar-
hækkanir hér heima hafa ekki kallað
á það að menn þurfi meiri tekjur.
Fyrirtækin hafa búið við kostnaðar-
hækkanir hér heima. Ég held að
þetta tvennt skýri hækkanir á þurr-
vöru.
Varðandi grænmetið er ljóst að
það urðu óskaplega miklar hækkanir
á því í kjölfar uppskerubrests í Evr-
ópu. Þetta endurspeglast í síðustu
mælingu Hagstofunnar,“ sagði Sig-
urður.
Sigurður sagðist ekki hafa upplýs-
ingar í höndunum um hvernig hækk-
unin skiptist á milli smásölustigs og
heildsölustigs.
Til skoðunar hjá versluninni
Sigurður sagðist vera viss um að
smásöluverslunin myndi skoða þessi
mál og í raun hefði hún verið að því.
BÚR, sem sér um innkaup á þurr-
vöru fyrir Kaupás, Samkaup og fleiri
fyrirtæki, hefði sagt upp samningum
við birgja í þeim tilgangi að tryggja
að gengishækkun krónunnar á síð-
ustu vikum skilaði sér til viðskipta-
vina verslunarinnar. Baugur hefði
líka verið í viðræðum við sína birgja
frá því í október, en þeir hefðu farið
aðra leið sem í sjálfu sér fæli efn-
islega í sér það sama og BÚR hefði
gert.
„Ég held að alls staðar í verslun-
inni séu menn að skoða möguleika í
að hagræða og að halda hækkunum í
skefjum,“ sagði Sigurður.
Sigurður sagði að í næstu mæl-
ingu Hagstofunnar ætti gengis-
hækkun krónunnar í desember að
koma fram og eins væri ljóst að
grænmeti ætti eftir að lækka í verði.
„Það er hins vegar umhugsunar-
efni að sá neyslugrunnur, sem þetta
byggist allt á, var orðinn nokkuð
skakkur. Menn voru með allt að
fimm ára gamlan neyslugrunn. Þetta
var síðan leiðrétt á síðasta ári. Enn
eru menn samt að keyra á ársgöml-
um neyslugrunni og allt þjóðfélagið,
lán og annað, færist upp og niður
miðað við þetta.
Á sama tíma er til lifandi neyslu-
grunnur sem mælir þetta frá mánuði
til mánaðar og hefur ekki verið not-
aður.
Fyrirtækið Markaðsgreining, sem
er dótturfyrirtæki IM-Gallup, fær
mánaðarlega með sjálfvirkum hætti
uppfærðar upplýsingar frá verslun-
um sem eru með yfir 90% af mat-
vörusölu í landinu.
Þessi mæling sýnir t.d. að ef vín-
berin fara upp í 1.200 kr. hætta þau
að seljast, en Hagstofan segir hins
vegar að jafnmikið seljist af vínberj-
um og áður.
Þar með veldur þessi hækkun á
vínberjum, sem lítið seljast, hækkun
á lánum,“ sagði Sigurður.
Framkvæmdastjóri Samtaka verslunar og þjónustu um hækkun á matvöru
Ástæðan er gengislækkun
og kostnaðarhækkanir
KRABBAMEINSMIÐSTÖÐ Land-
spítala – háskólasjúkrahúss tók
formlega til starfa í gær með opn-
un miðstöðvarinnar í nýjum hús-
kynnum í Skógarhlíð 12 með liðs-
styrk líftæknifyrirtækjanna Urðar,
Verðandi, Skuldar og Íslenskrar
erfðagreiningar. Ákvörðun um
stofnun hennar var tekin af fram-
kvæmdastjórn Landspítalans sum-
arið 2000.
Hluverk krabbameinsmiðstöðv-
arinnar er að stuðla að bættri með-
ferð krabbameina og að efla vís-
indavinnu. Miðstöðin starfrækir
meðferðartengda skráningu
krabbameina, safnar saman, flokk-
ar og vinnur úr heilsufarsupplýs-
ingum. Í samvinnu við meðferð-
araðila er miðstöðinni ætlað að
stuðla að samræmingu meðferðar
með því að aðstoða við gerð leið-
beininga um meðferð fyrir einstök
krabbamein. Farið verður með
heilsufarsupplýsingar eins og þær
séu hluti af sjúkraskrá á LSH.
„Það hefur verið draumur okkar
í mörg ár að fara af stað með þessa
starfsemi og nú þegar miðstöðin er
orðin að veruleika er tímabært að
hefjast handa,“ sagði dr. Helgi Sig-
urðsson, forstöðumaður krabba-
meinsmiðstöðvarinnar, á blaða-
mannafundi í gær. „Þetta er fyrst
og fremst hugsað til að styrkja inn-
viði Landspítalans og gera hann að
lifandi þekkingarstofnun. Hér er
um að ræða klíníska rannsóknar-
stofu fyrir þá sem stunda krabba-
meinslækningar í breiðum skiln-
ingi. Allir sem tengjast meðferð
krabbameins eða umönnum geta
haft afnot af þessari miðstöð.“
Samkvæmt stofnskrá sem unnið
er eftir eru sjö menn í stjórn
krabbameinsmiðstöðvarinnar og
er formaður hennar Margrét Odds-
dóttir, skurðlæknir og dósent við
læknadeild HÍ. „Hér er verða nýtt-
ar betur þær upplýsingar sem
liggja fyrir, í því skyni að styrkja
okkur til þess að að stunda krabba-
meinsrannsóknir,“ sagði Margrét.
„Við getum orðið mjög æskilegur
samvinnuaðili í mörgum erlendum
rannsóknum með því að starfrækja
krabbameinsmiðstöð sem þessa.“
Fagráð krabbameinsmiðstöðv-
arinnar lýtur formennsku dr. Karls
Tryggvasonar, prófessors við Kar-
ólínsku stofnunina í Stokkhólmi.
Hann er staddur á landinu í tilefni
opnunar miðstöðvarinnar og sagði
að starfsemi hennar gæti haft mik-
ið vísindagildi á alþjóðlega vísu.
„Ég hugsa að miðstöðin hafi mjög
góða möguleika á að koma inn í al-
þjóðlegt samstarf,“ sagði hann. „Ís-
lenskar krabbameinsskrár eru
mjög verðmætar í þessu tilliti.“
Karl taldi ennfremur að miðstöðin
ætti góða möguleika á að fá rann-
sóknarstyrki til starfseminnar hjá
sjóðum Evrópusambandsins.
Sex stöðugildi verða við krabba-
meinsmiðstöðina og mun Urður,
Verðandi Skuld leggja miðstöðinni
til 250 milljónir króna á næstu sjö
árum. Ennfremur mun fyrirtækið
leggja fram 50 milljónir króna í
stofnfé og sömu stofnfjárhæð legg-
ur ÍE fram.
Krabbameinsmiðstöð Landspítala – háskólasjúkrahúss tekin í notkun
Ætlað að stuðla
að bættri meðferð
krabbameina
Morgunblaðið/Þorkell
Helgi Sigurðsson, forstöðumaður Krabbameinsmiðstöðvar LSH, og
Margrét Oddsdóttir, formaður stjórnar miðstöðvarinnar.