Morgunblaðið - 27.01.2002, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 SUNNUDAGUR 27. JANÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN20/1 – 26/1
ERLENT
INNLENT

UM 500 aldraðir ein-
staklingar bíða eftir rými í
þjónustuhúsnæði eða á
hjúkrunarheimilum í
Reykjavík. Þörf þeirra er
misjöfn, en samkvæmt
nýrri vistunarskrá frá heil-
brigðisráðuneytinu er þörf
255 einstaklinga sem bíða
eftir hjúkrunarrými mjög
brýn. 1.014 aldraðir ein-
staklingar bíða rýmis á
landsvísu.

LAUNAVÍSITALA Hag-
stofu Íslands hækkaði um
8,8% milli ársmeðaltala ár-
anna 2000 og 2001. Á sama
tíma hækkaði vísitala
neysluverðs um 6,7% eða
rúmum tveimur prósentu-
stigum minna en launa-
vísitalan. Laun opinberra
starfsmanna og banka-
manna hækkuðu ívið meira
en á almennum vinnu-
markaði, þannig hækkuðu
laun opinberra starfs-
manna og bankamanna um
9,6% á þessum tíma en laun
á almennum vinnumarkaði
um 8,3%.

SALA á nýjum fólks-
bílum hér á landi stefnir í
að verða um 30 til 40%
minni í fyrsta mánuði
þessa árs en var á sama
tíma í fyrra. Á fyrstu
þremur vikum ársins voru
nýskráðir samtals 228 nýir
fólksbílar en í janúar í
fyrra var heildarfjöldinn
643 bílar.

FRAMLEIÐSLUGETA
álversins í Straumsvík
verður aukin í 460 þúsund
tonn á ári í tveimur áföng-
um, samkvæmt nýjum hug-
myndum ISAL. Fyrri
áform félagsins voru 400
þúsund tonn.
Vilja stuðla
að verðhjöðnun
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
segir mikilvægt að matvöruverslunin
gæti meira hófs í verðhækkunum og
fari að dæmi byggingarvöruverslana,
þar sem verð var lækkað um síðustu
helgi. Ráðherra segir að allir verði að
taka á ef takast eigi að halda aftur af
verðhækkunum og segir greinilegt að
matvöruverslunin hafi verið að krækja
sér í aukabónus. Davíð segir að fylgja
eigi eftir því að stórir aðilar misnoti
ekki aðstöðu sína og 60% eignaraðild á
verslunarfyrirtækjum í matvælaiðnaði
sé allt of há hlutdeild og það komi til
greina af hálfu ríkisins og Alþingis að
skipta upp slíkum eignum séu þær
misnotaðar.
Fjarðarkaup í Hafnarfirði tilkynntu
fyrst matvöruverslana um að ákveðið
hefði verið að lækka vöruverð um 3%
og setja auk þess verðstöðvun til 1.
maí nk. Með þessu segjast forráða-
menn verslunarinnar vilja leggja sitt
af mörkum til þess að halda aftur af
verðlagshækkunum og stuðla að verð-
hjöðnun í landinu.
Draga framboð
sín til baka
INGA Jóna Þórðardóttir, borgar-
fulltrúi og oddviti sjálfstæðismanna í
borgarstjórn, hefur dregið framboð
sitt í leiðtogakjöri sjálfstæðismanna í
Reykjavík til baka. Hún hefur jafn-
framt lýst yfir stuðningi við Björn
Bjarnason menntamálaráherra í
fyrsta sætið. Sjálf býðst Inga Jóna til
þess að taka áttunda sætið á fram-
boðslista flokksins, baráttusætið, ef
þess verður óskað. Eyþór Arnalds,
varaborgarfulltrúi Sjálfstæðisflokks-
ins í Reykjavík, hefur einnig dregið
framboð sitt til baka og lýst yfir stuðn-
ingi við Björn Bjarnason sem borgar-
stjóraefni sjálfstæðismanna. Júlíus
Vífill Ingvarsson borgarfulltrúi ætlar
ekki að gefa kost á sér í fyrirhugað
leiðtogaprófkjör flokksins.
GEORGE W. Bush, forseti Bandaríkj-
anna, virðist ætla að auka mikið þrýst-
inginn á Yasser Arafat, leiðtoga Palest-
ínumanna, og hefur sent ríkisstjórnum
þriggja arabaríkja gögn til stuðnings
því, að heimastjórn hans hafi verið rið-
in við vopnasmygl. Jafnvel er búist við,
að Bandaríkjastjórn beiti Palestínu-
menn einhverjum refsiaðgerðum. Tals-
menn Ísraelsstjórnar neita harðlega
ásökunum um, að hún hafi staðið að
baki morðinu á Elie Hobeika, einum
helsta stríðsherra kristinna manna á
tímum borgarastyrjaldarinnar í Líb-
anon. Gaf Emile Lahoud, forseti Líb-
anons, þetta í skyn en talið er, að ýmis
samtök Palestínumanna hafi einnig
hugsað Hobeika þegjandi þörfina
vegna fjöldamorða á palestínskum
flóttamönnum í Líbanon 1982. Ariel
Sharon, forsætisráðherra Ísraels, er
sakaður um að bera óbeina ábyrgð á
morðunum og ætlaði Hobeika að vitna
gegn honum í máli, sem nú er fyrir rétti
í Belgíu. Dagblað í Beirut sagði í fyrra-
dag, að Hobeika hefði verið búinn að
láta taka upp vitnisburð sinn áður en
hann var ráðinn af dögum.
Hafnar gagnrýni
á meðferð fanga
JOHN Walker Lindh, bandaríski talib-
aninn, sem svo er kallaður, hlýddi á
ákæru gegn sér fyrir rétti í Virginíu á
fimmtudag en réttarhöld yfir honum
hefjast 6. febrúar næstkomandi. Enn
er deilt á Bandaríkjastjórn fyrir með-
ferðina á öðrum liðsmönnum al-Qaeda,
sem eru í fangelsi í Guantanamo á
Kúbu, en George W. Bush Bandaríkja-
forseti hafnar gagnrýninni og segir
komið fram við fangana af virðingu og
mannúð. Til allmikilla átaka kom við
Kandahar í Afganistan í vikunni en
bandarískir sérsveitamenn réðust á
búðir talibana og liðsmanna í al-Qaeda.
Felldu þeir 15 og handtóku 27. Einn
Bandaríkjamaður særðist.
Bush eykur
þrýstinginn á Arafat
GEORGE W. Bush, for-
seti Bandaríkjanna, hefur
farið fram á við þingið, að
útgjöld til hermála verði
aukin um nærri 5.000
milljarða íslenskra króna.
Er þetta mesta aukning í
20 ár og á að fara til að
hækka laun hermanna,
fjölga nákvæmnisvopnum
og til eldflaugavarnakerf-
isins. Þá vill Bush ráða
30.000 öryggisverði á
flugvöllum og fjölga
starfsmönnum alríkislög-
reglunnar.

ALAN Greenspan,
seðlabankastjóri Banda-
ríkjanna, segist sjá ýmis
merki þess, að bandarískt
efnahagslíf sé að ná jafn-
vægi, en telur þó, að bat-
inn verði hægari en marg-
ir vonist til. Kvað hann
mikilvægt, að afgangur
yrði í rekstri ríkissjóðs,
einkum vegna kostnaðar
við almannatryggingar,
en fjárlagatillögur Bush-
stjórnarinnar gera hins
vegar ráð fyrir 10.000
milljarða ísl. kr. halla.

DAVID Duncan, fyrr-
verandi endurskoðandi
Enrons, kom fyrir þing-
nefnd á fimmtudag en
neitaði þá að svara spurn-
ingum um förgun skjala.
Gjaldþrot Enrons er það
mesta í bandarískri við-
skiptasögu og hefur vald-
ið þúsundum, hluthöfum
og starfsmönnum, stór-
tjóni. Talið er, að rann-
sókn á gjaldþrotinu geti
dregið dilk á eftir sér,
enda var fyrirtækið ötult
við styrkja stjórn-
málamenn með fram-
lögum.
BJÖRN Bjarnason menntamálaráð-
herra lýsti því yfir í ræðu sinni á kjör-
dæmisþingi reykvískra sjálfstæðis-
manna á Hótel Sögu í gær að hann
æskti eftir umboði til þess að leiða
lista Sjálfstæðisflokksins í borgar-
stjórnarkosningunum í Reykjavík í
vor.
Í ræðu sinni rakti Björn ástæður
þess að hann hefur ákveðið að sækj-
ast eftir því að verða borgarstjóra-
efni flokksins. Hann sagði að valda-
missir R-listans og sigur Sjálf-
stæðisflokksins væru höfuðforsend-
ur þess að framtíðarþróun Reykja-
víkur yrði jafnbjört og sá dagur var
hér í Reykjavík er hann á stuttri
gönguferð ígrundaði hvernig hann
myndi kynna þingfulltrúum ákvörð-
un sína. Hann lýsti jafnframt því sem
fyrir augu bar í áðurnefndri göngu-
ferð og rökstuddi með þeim lýsingum
sínum þá nauðsyn sem hann sagði
bera til að Sjálfstæðisflokkurinn tæki
á ný við stjórnartaumunum í Reykja-
vík.
Í ræðu sinni rakti ráðherrann m.a.
aðdraganda ákvörðunar sinnar:
„Þegar rætt var við mig um virka og
beina þátttöku í baráttunni fyrir því
að koma R-listanum frá völdum aftók
ég það ekki. Hef ég fengið hvatningu
úr ólíklegustu áttum – langt út fyrir
raðir okkar góða flokks.
Ég hafði ekki á móti því að hug-
myndin um þátttöku mína og fram-
boð fengi að fara sína leið; annað-
hvort mundi hún lifa eða deyja. Nú er
svo komið að hún hefur fengið miklu
meiri byr en mig gat nokkru sinni ór-
að fyrir. Brygði ég fæti fyrir hana nú
væri ég jafnframt að bregðast þeim
fjölmörgu sem telja það sigurstrang-
legt fyrir Sjálfstæðisflokkinn að ég
verði borgarstjóraefni hans í kom-
andi kosningum. Leiðarljós mitt hef-
ur verið viðleitni til að efla samstöðu
sjálfstæðismanna til sigurs. Síðustu
daga hefur þessi vilji til samstöðu
birst skýrar en áður og færi ég Ingu
Jónu Þórðardóttur, oddvita okkar í
borgarstjórn, sérstakar þakkir fyrir
stuðning hennar,“ sagði Björn og
kvaðst vilja þakka borgarstjórnar-
flokknum í heild fyrir framgöngu og
málflutning undanfarin ár þar sem
málefnastaða Sjálfstæðisflokksins í
borgarstjórn væri góð.
„Ráðleysi R-listans“
Ráðherra var harðorður í garð
R-listans og sagði ráðleysi einkenna
stjórnartíma hans og valdamissir
R-listans og sigur Sjálfstæðisflokks-
ins væri höfuðforsenda þess að fram-
tíðarþróun borgarinnar yrði björt.
„Ráðleysið blasir alls staðar við
okkur Reykvíkingum, sama hvar við
búum eða hvert við lítum. Og þess
sjást vissulega lítil merki hvert af-
raksturinn af sífellt þyngri álögum á
okkur borgarbúa hefur runnið.“
Björn nefndi sem dæmi um téð
ráðleysi vandræðagang um framtíð
flugvallarsvæðisins í Vatnsmýrinni
sem hann sagði hafa náð hámarki í
atkvæðagreiðslunnni um Vatnsmýr-
ina. „Lýðræðisleg þátttaka borgar-
anna í töku ákvarðana er mikilvæg en
til þessarar rúmlega 30 milljóna
króna atkvæðagreiðslu var stofnað í
því eina skyni, að R-listinn gæti skot-
ið sér undan ábyrgð. Aldrei lá fyrir
hvernig niðurstaðan yrði nýtt og
rangtúlkanir borgarstjóra á úrslitum
hennar gera lýðræðislegar umræður
að skrípaleik.“
Björn sagði stefnumarkandi frum-
kvæði að því að ramma inn miðborg-
armynd Reykjavíkur ekki hafa komið
frá R-listanum heldur frá ríkisstjórn.
Óleyst mál í Suðurhlíðum
Húsbyggingar og skólamál í Suð-
urhlíðum í Reykjavík urðu frambjóð-
andanum einnig að umtalsefni.
„Í Suðurhlíðunum fór ég framhjá
Suðurhlíðarskólanum, einkareknum
grunnskóla, en miðstýringarárátta
R-listans stangast á við rekstur
slíkra skóla hvort sem þeir eru leik-
skólar, grunnskólar eða tónlistar-
skólar, og þessi árátta veldur miklum
áhyggjum hjá forráðamönnum skól-
anna og foreldrum barna sem þar
stunda nám. Óttast málsvarar skól-
anna um framtíð þeirra vegna skiln-
ingsleysis hjá R-listanum auk þess
sem erfitt sé að fá úr því skorið hvað í
raun vaki fyrir fræðsluyfirvöldum
borgarinnar gagnvart skólunum. Er
ljóst að R-listinn heimilar hvorki auk-
ið sjálfstæði skóla eða þróun í þá átt
né gefur foreldrum færi á að velja
skóla án tillits til fastmótaðrar
hverfaskiptingar.“
Skipulagsmál R-listans urðu Birni
einnig umtalsefni þar sem hann sagði
vond vinnubrögð skipulagsyfirvalda
hafa leitt til deilna m.a. við íbúa í Suð-
urhlíðum og lóðareigendur þar sem
byggingarkranar stæðu aðgerða-
lausir. „Enn eitt málið til marks um
harðar deilur þegar R-listinn stofnar
til ágreinings með offorsi í skipulags-
málum,“ sagði Björn.
100 milljónir verða 1.000
Sem dæmi um stjórnleysi R-list-
ans nefndi Björn mál Línu.nets og
sölu Perlunnar. Björn sagði Perluna
hafa verið auglýsta til sölu þegar Al-
freð Þorsteinsson, stjórnarformaður
Orkuveitu Reykjavíkur, hefði verið
kominn í „rökþrot í umræðum um
hóflaust fjárstreymi úr sjóðum borg-
arbúa í hít Línu.nets. Fjárausturinn í
Línu.net er orðinn svo mikill að borg-
arstjóri nær ekki upp í tölurnar nema
í áföngum, því hún hélt þær vera 100
milljónir króna en fékk síðar að vita
að milljónirnar eru orðnar 1.000 eða
einn milljarður“, sagði Björn og sagði
að snúa yrði tafarlaust frá beinni
þátttöku borgarinnar í slíkum sam-
keppnisrekstri.
Í ræðu sinni setti Björn út á stjórn-
arhætti R-listamanna og sagði milli-
stjórnendum hafa fjölgað á kostnað
borgarbúa og sífellt meiri tími færi í
að handlanga skjöl á milli þeirra án
þess að ákvarðanir væru teknar.
Hann sagði mál velkjast árum saman
án niðurstöðu og þau hlæðu aðeins á
sig tilgangslausum kostnaði. „Skip-
aðar hafa verið alls kyns stjórnir og
ráð, sem annars vegar eiga að sinna
einstökum málaflokkum en hins veg-
ar einstökum borgarhverfum, og
rekst allt hvert á annars horn í fram-
kvæmdinni,“ sagði Björn og kvað
Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur
borgarstjóra hafa hælt sér af því að
hún stjórnaði með fólki. „Hið sanna
er að hvarvetna kvarta borgarbúar
undan því að ná engu sambandi við
borgarstjóra.“
Björn sagðist í lok ræðu sinnar
bjóða sig fram vegna þess að lýðræð-
islegar hefðir Sjálfstæðisflokksins og
vinnubrögð dygðu betur við stjórn
Reykjavíkur en „ráðleysi og valda-
brölt R-listans. Ég geri þetta vegna
þess að Reykvíkingar eiga betra skil-
ið en neikvæða stjórn R-listans. Und-
ir styrkri stjórn sjálfstæðismanna
verður Reykjavík að nýju höfuðborg
allra landsmanna. Ég býð mig fram
til að leiða Sjálfstæðisflokkinn til sig-
urs í snarpri kosningabaráttu“.
Framtíðarþróun
borgarinnar háð
valdamissi R-listans
Björn Bjarnason
menntamálaráðherra
lýsti yfir framboði sínu
til forystu fyrir Sjálf-
stæðisflokk í borgar-
stjórnarkosningum í
Reykjavík í vor á kjör-
dæmisþingi reykvískra
sjálfstæðismanna í gær.
TENGLAR
.....................................................
Hægt er að lesa ræðu Björns Bjarna-
sonar á Fréttavef Morgunblaðsins
með því að smella á Helstu mál/
Undirbúningur sveitarstjórnarkosn-
inga á forsíðu mbl.is.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Björn Bjarnason heilsar þeim Sólveigu Pétursdóttur dómsmálaráðherra sem var þingforseti og Margeiri
Péturssyni, formanni stjórnar Varðar, fulltrúaráðs sjálfstæðisfélaganna í Reykjavík.