Morgunblaðið - 27.01.2002, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 SUNNUDAGUR 27. JANÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Hann er orðinn dýr, lífsgæðadropinn. Þessi aumingi getur ekki orðið lyft honum í svo
mikið sem fluguhæð nema með rándýru Víagra, og svo á að meta þetta til tekna.
Flækingsfuglanefnd situr að störfum
Metur og dæm-
ir athuganir
HÉRLENDISstarfar nefndsem heitir flæk-
ingsfuglanefnd og er
hlutverk hennar að vinna
úr upplýsingum um sjald-
séða fugla sem áhuga-
menn taka saman. Meiri
umferð flækingsfugla er
um landið heldur en al-
menningur gerir sér
grein fyrir og nokkur
hópur manna er á stöð-
ugri vakt. Ritari flæk-
ingsfuglanefndar er Yann
Kolbeinsson og svaraði
hann nokkrum spurning-
um Morgunblaðsins.
Hvenær var flækings-
fuglanefnd stofnuð og
hverjir skipa hana?
„Flækingsfuglanefnd-
in, FFN, sem er ein af
elstu slíkum nefndum í Evrópu,
var stofnuð árið 1979, og hefur
óslitið séð um að meta og dæma
athuganir á sjaldgæfum fuglum
sem finnast hér á landi og innan
íslenskrar landhelgi frá því ári
til dagsins í dag. Hana hafa allt-
af skipað áhugamenn um flæk-
ingsfugla og fuglafræðingar. Í
upphafi skipuðu ellefu manns
nefndina, svokallaðir dómendur,
en þeim hefur fækkað jafnt og
þétt niður í sjö sem er svipaður
fjöldi og í öðrum evrópskum
flækingsfuglanefndum. Í dag
eru dómendur flækingsfugla-
nefndarinnar Björn Arnarson,
Gaukur Hjartarson, Gunnar Þór
Hallgrímsson, Gunnlaugur Þrá-
insson, Ólafur Einarsson, Yann
Kolbeinsson og Örn Óskarsson.
Gunnlaugur Pétursson er for-
maður og eru ævinlega tveir rit-
arar, en auk mín er Gunnlaugur
Þráinsson ritari.“
Hvernig starfar nefndin?
„Á hverju ári er nýr nefnd-
armaður kosinn til sjö ára. Regl-
urnar sem tengjast kosningun-
um eru nokkuð flóknar. Ég fer
því ekki nánar út í það hér, en
tek það þó fram, að 40 „virk-
ustu“ fuglaskoðarar landsins
kjósa nýja nefndarmanninn. Að-
alhlutverk FFN er að birta
áreiðanlegar upplýsingar um
flækingsfugla á Íslandi. Hún yf-
irfer á hverju ári athuganir á
sjaldséðum fuglum, og samþykk-
ir eða hafnar eftir atvikum. Er-
lendis eru athuganir aldrei tekn-
ar til greina nema þær hafi farið
í gegn um slíkar nefndir, en það
er mikið spurt um íslenskar at-
huganir sem hafa því þurft að
ganga í gegnum þetta ferli. Auk
þess að birta árlega upplýsingar
um mjög sjaldgæfa fugla heldur
FFN utan um og birtir upplýs-
ingar um ýmsa reglulega vetr-
argesti sem teljast vart flæking-
ar, t.d. gráhegra, æðarkónga og
hvinendur, reglulega umferðar-
fugla, t.d. ískjóa og fjallkjóa, svo
og sjaldgæfa íslenska varpfugla
og nýja landnema t.d. brandönd,
skeiðönd og glókoll.“
Eru þetta margar athuganir á
hverju ári?
„Það er mjög mis-
jafnt eftir árum
hversu margar athug-
anir berast FFN, en
að jafnaði eru þetta
600 til 800 athuganir. Af þeim
gangast yfirleitt um 200 undir
dóm á síðari árum og er um 70–
80% samþykkt af dómendum.“
Er þetta erfið vinna?
„Já, þetta getur reynst svolít-
ið erfið og mikil vinna á köflum.
Langmesta vinnan hvílir á rit-
urunum tveimur, sem sjá um að
flokka athuganirnar, setja þær
saman í skýrslu, undirbúa dóma
og dreifa þeim til nefndarmanna,
og að lokum ganga frá skýrslu
fyrir birtingu í tímaritinu Blika.
Síðan eru ljósmyndir valdar í
skýrsluna fyrir birtingu.“
Hvað ræður því hvort fugl er
samþykktur eða honum hafnað?
„Nokkuð margt getur komið
til greina varðandi samþykkt
eða höfnun athugunar. Eins og
áður hefur komið fram fara ekki
allar athuganirnar í dóm heldur
einungis sjaldgæfustu tegund-
irnar. Þeim mun sjaldgæfari
sem tegundin er, þeim mun
meiri umfjöllun fær hún frá
dómendum. Það gildir núorðið
sú almenna regla að ef engin lýs-
ing fylgir athugun á sjaldgæfri
tegund er henni umsvifalaust
hafnað. Það er því mikilvægt að
athugendur lýsi fuglunum sem
þeir sjá eins vel og auðið er,
bæði til að auðvelda vinnu dóm-
enda og til að auka líkurnar á að
athugun verði samþykkt. Einnig
er mælt með því að ljósmyndir
séu teknar og senda ásamt upp-
lýsingunum um viðkomandi teg-
und.“
Hvað hafa sést margar teg-
undir flækingsfugla á Íslandi?
„Á Íslandi hafa fundist í það
heila 351 villt fuglategund til
dagsins í dag, auk fimm tegunda
sem hafa mjög líklega sloppið úr
haldi í Evrópu. Af þessari 351
tegund er almennt talið að 73
tegundir verpi hér reglulega.
Svo koma hingað allmargar teg-
undir sem vetrargestir eða um-
ferðarfuglar vor og haust, en
verpa ekki hér. Það reynist allt-
af erfitt að setja mörk milli „ís-
lenskra fugla“ og annarra! Hvað
er íslenskur fugl?“
Hefur þeim Íslend-
ingum fjölgað sem eru
glöggir á flækings-
fugla?
„Já, það hefur tví-
mælalaust orðið fjölgun, þó hæg,
á undanförnum tveim áratugum,
þó svo um leið detti nokkrir út
reglulega eins og gengur og ger-
ist. Ég vil nota þetta tækifæri til
að hvetja fólk til að senda FFN
reglulega upplýsingar um sjald-
gæfa fugla sem það sér, þ.e. til
Gunnlaugs Péturssonar for-
manns, en netfang hans er
gpe@vst.is.“
Yann Kolbeinsson

Yann Kolbeinsson er fæddur
4. september 1979 í Cannes í
Suður-Frakklandi. Hann stundar
nú nám í almennri líffræði við
Háskóla Íslands, er á öðru ári.
Undanfarin ár hefur hann starf-
að við Náttúrurannsóknarstöð-
ina við Mývatn. Hann er annar
tveggja ritara Flækingsfugla-
nefndar. Yann er ókvæntur og
barnlaus.
…er henni
umsvifalaust
hafnað
ÖGMUNDUR Jónasson, formaður
Bandalags starfsmanna ríkis og
bæja, segist ekki geta annað en
undrast ummæli framkvæmda-
stjóra Alþýðusambands Íslands í
Morgunblaðinu á föstudag varðandi
mismunandi launaþróun á almenn-
um markaði og hjá hinu opinbera.
„Hann vill taka sér refsivönd í
hönd gagnvart starfsmönnum ríkis
og sveitarfélaga, því ég fæ ekki bet-
ur séð en hann harmi það að innan
þess geira kunni menn að hafa náð
árangri í kjarabaráttunni,“ sagði
Ögmundur. Hann sagðist hins
vegar vara við þeim samanburði á
launaþróun sem hér væri tilefni til
umræðu, því það væru gömul sann-
indi og ný að samanburður á
launaþróun hjá ríki og sveitarfélög-
um annars vegar og á almennum
markaði hins vegar gæti verið mis-
vísandi.
Launaskrið á almennum
markaði iðulega misreiknað
Iðulega væri launaskrið á al-
mennum markaði vanreiknað og í
öðru lagi væri fráleitt að alhæfa um
launaþróun samkvæmt útlínum
heildarsamtaka, því innbyrðis gæti
þar verið um mismunandi launaþró-
un að ræða.
„Ég held að staðreyndin sé sú að
innan Alþýðusambandsins annars
vegar og heildarsamtaka starfsfólks
í opinberra geiranum hins vegar
hafi síður en svo verið um nokkra
einsleita þróun að ræða. Hins vegar
er það staðreynd að ýmis félög sem
semja við ríki og sveitarfélög sem
hafa innanborðs láglauna- og milli-
tekjuhópa hafa náð umtalsverðum
árangri og mér finnst það vera mik-
ið fagnaðarefni og síður en svo að
það eigi að hneykslast yfir því,“
sagði Ögmundur.
Varar við að fræjum úlfúðar
sé sáð meðal launafólks
Hann bætti því við að hann varaði
við því að starfsmenn stéttarfélag-
anna væru að sá fræjum úlfúðar
innan hreyfingar launafólks.
Hann benti jafnframt á að í síð-
ustu kjarasamningum hefði ekki
verið mótuð nein heildstæð lína í
opinbera geiranum og að mjög tak-
mörkuðu leyti á almennum vinnu-
markaði. Um þetta bæri raun-
veruleikinn líka vitni. Launaþróun
hefði verið með mismunandi hætti
hjá hinum ýmsu stéttarfélögum.
„Til þess að menn geti tekið sér
siðferðilegan refsivönd í hönd eins
og framkvæmdastjóri ASÍ gerir
þurfa menn að hafa komið sér sam-
an um slíka stefnu og þá kann að
vera ástæða til þess að hafa uppi yf-
irlýsingar af þessu tagi.“
Vill taka sér refsivönd í
hönd gagnvart BSRB
Formaður BSRB um ummæli framkvæmdastjóra ASÍ