Morgunblaðið - 05.04.2002, Blaðsíða 31

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. APRÍL 2002 31
OUTLET 10
+++merki fyrir minna+++
Faxafeni 10, s. 533 1710
Opið
mán.-fös. 11-18
laugardag 11-16
50-80% lægra verð
GERÐU
GÓÐ KA
UP
Levis gallabuxur -- 1.450
Fila úlpur -- 1.900
Billi bi stígvél -- 2.450
Rectangle blanc pils -- 250
Sparkz bolir -- 500
Morgan buxur -- 250
InWear peysur -- 990
á merkjavöru og t ískufatnaði
Saint Tropez bolir 250
Mod Ecran jakkar 1.900
Herra skór 500
Henry Jones skyrtur 500
Matinique nærföt 250
Barnaföt frá 990
Justin kjólar 1.900
Dæmi:
OUTLET 10
NÝJAR VÖRUR
Frá EVU, InWear
og DKNY Jeans
50%
aukaafsláttur
af öllum útsöluvörum
BÓKIN um matarfíkn er skrifuð
af manni sem kallar sig Jim A.
Hann segist sjálfur hafa verið
langt yfir kjörþyngd árum saman
en hafa loks náð tökum á mat-
arfíkn sinni með aðstoð OA-sam-
takanna. Hann léttist um ein 50
kíló og hefur haldið sér þannig í
tvo áratugi. Hann notar þá aðferð
að segja ekki frá nafni sínu fremur
en AA-meðlimir gera en þó kemur
fram að hann sé doktor í fjármála-
vísindum og kenni við þekktan há-
skóla í Bandaríkjunum.
OA-samtökin eða Overeaters
Anonymous hafa á íslenzku verið
kölluð ónefndar ofætur eða átfíkl-
ar. Það eru samtök sem nota sömu
grundvallarreglur og AA-samtökin
og byggjast á 12 spora kerfinu svo-
kallaða.
Í upphafi bókarinnar lýsir Jim
sjálfum sér eins og hann var orð-
inn, tuttugu og tveggja ára, með
117 cm mittismál og 50 kílóum of
þungur. Hann hafði reynt ótal
megrunarkúra, en lifði á ruslfæði,
var að missa heilsuna og var vina-
laus þegar hann leitaði loks uppi
OA-samtökin sem urðu honum til
bjargar. Mikið af starfi samtak-
anna fer fram á fundum þar sem
rætt er um átfíknina og hvað virk-
ar og hvað virkar ekki fyrir hvern
og einn, því flestir hafa reynt allt
undir sólinni, alla heimsins megr-
unarkúra, reynt að fasta, kasta
upp, taka hægðalosandi lyf, farið í
skurðaðgerðir, látið koma blöðru
fyrir í maganum eða látið víra sam-
an tennurnar. Jim A segir að í OA
sé ekki að finna lækningu heldur
lausn, lífsstíl sem tryggi að átfíklar
verði ekki sjálfum sér að bana með
áti. Þar er ekki lofað neinum
skyndilausnum heldur unnið að því
að draga úr áráttunni til að borða
um of, að halda fíkninni í skefjum.
Nauðsynlegt er að hætta að borða
sykur og snarl, hætta að taka át-
köst og forðast það sem getur
komið þeim af stað. Einn dag í
einu. Byggt er á trúnaðarmanna-
kerfi og sporunum tólf frá AA sam-
tökunum þar sem orðinu matur er
komið fyrir í stað áfengis. Auðvitað
hentar þessi aðferð ekki öllum
fremur en AA-leiðin öllum
drykkjumönnum. Hver og einn
verður að meta það fyrir sig. Nægt
getur að vera átfíkill og nógu langt
leiddur til að vilja ná bata þótt það
geti verið erfitt.
Ég hef lesið margar bækur um
áfengismeðferð og enn fleiri um át-
raskanir. Yfirleitt finnst mér þær
bækur sem skrifaðar hafa verið
fyrir almenning um þessi efni hafa
eitthvað gagnlegt fram að færa,
allavega má segja að það sem sýnir
sig að hjálpa einum getur hjálpað
öðrum. Ég var þó heldur neikvæð
fyrirfram áður en ég fór að lesa
bók Jims A., kannski vegna þess að
ég hef haft spurnir af fólki sem
ekki hefur góða reynzlu af OA.
Eftir lestur hennar skil ég betur
en áður um hvað málið snýst. Það
snýst um endalausa ósigra og ein-
staka sigra matarfíkilsins og hina
duldu hlið hans, þá sem hann aldr-
ei sýnir nokkrum manni og hvernig
hann hagar sér þegar enginn sér
til hans. Manni verður ósjálfrátt
hugsað til þeirra sem eru með lyst-
arstol eða lotugræðgi. Í bókinni er
að finna einlæga lýsingu manns
sem kominn var á yztu nöf með
heilsu sína og matarvenjur. Hann
náði tökum á lífi sínu og hefur
haldið heilsu í tuttugu ár, ekki sízt
með því að vinna með öðru fólki.
Hann ákvað, eins og hvatt er til hjá
samtökunum, að hjálpa sér sjálfum
með því að hjálpa öðrum ofætum
Margar spurningar kunna að
vakna hjá lesandanum um OA,
hvernig meðferðin fer fram o.s.frv.
og Jim A tekur fjölmargar þeirra
fyrir. Hann gerir trúarþáttinn að
umtalsefni, en eins og margir vita
ber tólf spora kerfið í sér vissar til-
vitnanir í trúmál og fundir hefjist á
bæn. OA-samtökin eru ekki sér-
trúarflokkur og taka ekki afstöðu
til þess á hvað meðlimirnir trúa.
Þar eru engar kennisetningar sem
fólk þarf að undirgangast. Hjá OA-
samtökunum starfar ekki fagfólk
fremur en hjá AA þótt því sé ekki
neitað að nauðsynlegt geti verið að
leita einnig til fagfólks. Þátttakan
þarf ekki að kosta neitt, byggt er á
frjálsum framlögum. OA-samtökin
telja sjálf að þau henti bezt þeim
sem ekkert annað hefur dugað fyr-
ir. Ég tek ekki afstöðu til þess en
þótt vísindalegar sannanir séu ekki
fyrir hendi þá blasir við að OA og
tólf spora kerfi AA-samtakanna
getur bjargað sumum átfíklum frá
ofáti og leitt þá í átt til heilbrigðari
matarvenja, einn dag í einu.
BÆKUR
Lífsstíll
Leið til bata með 12 spora kerfi
OA-samtakanna eftir Jim A. í þýðingu
Reynis Harðarsonar. Útgefandi: HUXI
2001. Prentuð og bundin í Riga, Lett-
landi. 177 bls.
MATARFÍKN
Einn dag í einu
Katrín Fjeldsted
FJÓRÐU og næstsíðustu tónleikar í
tónleikaröð Tríós Reykjavíkur og
Hafnarborgar verða haldnir á morg-
un, sunnudag, kl. 20. Flutt verða tvö
tríó eftir Ludvig van Beethoven og
eitt eftir Antonin Dvorák.
„Við byrjum á einþáttungi eftir
Beethoven, allegretto í B-dúr Op.
39,“ segir Gunnar Kvaran sellóleik
ari tríósins. „Þetta verk samdi hann
töluvert seint á sínum ferli, 1812, og
tileinkaði dóttur vinafólks síns.
Beethoven var á þessum tíma tíður
gestur hjá Brentano-fjölskyldunni
íVínarborg. Fjölskyldufaðirinn var
ríkur kaupmaður og átti fagra konu,
Antoniu og tíu ára gamla dóttur, sem
hét Maximilliana. Náin vinátta tókst
með Beethoven og Antoniu og það er
talið að þessi frægu bréf sem fundust
eftir hans daga, sem hann stílar til
„minnar ódauðlegu elskuðu“, séu til
þessarar konu, þó kvikmyndin, sem
margir þekkja, hafi komist að ann-
arri niðurstöðu. Svo virðist sem
Beethoven hafi elskað þessa konu,
alla vega á platónskan hátt, þótt ekki
fengi hann að eiga hana, þar sem hún
var gift.“ Verkið er sum sé samið fyr-
ir dóttur Antoniu til að hvetja hana til
dáða í hennar píanónámi. „Þetta er
stutt en ákaflega ljúft og fallegt verk.
Það er ekki tæknilega erfitt en við-
kvæmt upp á samspil,“ segir Gunnar.
Næst á efnisskrá er tríó í Es-dúr
Op. 70 nr. 2. eftir Beethoven. „Hann
samdi tvö tríó Op. 70 og hefur tríóið
númer eitt, Draugatríóið, notið mik-
illa vinsælda en tríóið sem við flytj
um fallið í skuggann. Það er alveg
ótrúlegt því þetta tríó er ekkert
síðra. Það er mjög frábrugðið
Draugatríóinu og bendir, að mínu
mati, meira fram á við í sambandi við
hans tónsköpun. Það gerir miklar
kröfur til flytjenda, sérstaklega síð-
asti kaflinn,“ segir Gunnar.
Náðargáfa Dvoráks
Eftir hlé verður leikið tríó í f-moll
Op. 65 eftir Antonin Dvorák. „Þetta
tríó var samið á undan hinu fræga
Dumky-tríói, 1882, en heyrist ekki
nærri eins oft á tónleikum. Það er
meira að segja alls ekki víst að það
hafi verið leikið á tónleikum á Íslandi
áður. Þetta hlýtur að vera lengsta
tríóið hans, tekur fjörutíu mínútur í
flutningi, og var samið við nokkuð
óvenjulegar aðstæður. Það gekk
virkilega vel hjá Dvorák á þessum
tíma, hann var heiðraður í heima-
landi sínu og var að verða þekktur er-
lendis, en missti móður sína um líkt
leyti. Fljótlega þar á eftir fór hann í
gang með þetta tríó, og þótt hann
væri að jafnaði fljótur að semja stór
verk, tók það hann þrjá mánuði að
ljúka við þetta. Það hefur greinilega
gengið mikið á í hans sál eins og fram
kemur í tónlistinni, verkið er stór-
brotið. Náðargáfa Dvoráks kem ur
líka glöggt í ljós, hann hlýtur að hafa
átt afskaplega auðvelt með að semja
fagrar laglínur og setja þær í falleg-
an búning. Þetta streymir frá hon-
um. Það er líka mál manna að með
þessu verki hafi hann brotið nýjar
brautir í sinni tónsköpun. Sýnt á sér
nýjar og þroskaðar hliðar,“ segir
Gunnar.
Meðlimir Tríós Reykjavíkur eru,
auk Gunnars, Peter Máté píanóleik-
ari og Guðný Guðmundsdóttir fiðlu-
leikari. Tónleikarnir eru tileinkaðir
Hafsteini Guðmundssyni bókaútgef-
anda en hann hefði orðið níræður
þann 7. apríl.
Guðný Guðmundsdóttir, Peter Maté og Gunnar Kvaran.
Smíðar tónrisa
Þrjú tríó Beethovens og Dvoráks
JASSBALLETTSKÓLI Báru stend-
ur fyrir sinni árlegu nemendasýn-
ingu á morgun, laugardag, og næst-
komandi laugardag. Um 600
nemendur stíga á svið Borgarleik-
hússins og verður hópnum skipt til
helminga milli tónleikanna. Sýn-
ingar verða fjórar kl. 13.30 og kl.
15.30 báða sýningardagana. Nem-
endur bjóða áhorfendum með sér í
„Tímavélina“. Flakkað verður um
tímabeltið og staldrað við á mis-
munandi tímum, áhorfendur munu
heyra tónlist helstu átrúnaðargoða
sögunnar og finna smjörþefinn af
tíðaranda hvers tíma fyrir sig.
Nokkrir dansarar á nemendasýningu Jassballettskóla Báru.
Dansað í
Tímavélinni
KÓR Svarfdæla, söngfélagið Sunnan
heiða, heldur tónleika í Langholts-
kirkju í dag, laugardag, kl. 16. Ein-
söng með kórnum syngur Ólafur
Kjartan Sigurðarson óperusöngvari
og mun hann einnig syngja nokkur
einsöngslög. Undirleikari er Helga
Bryndís Magnúsdóttir. Stjórnandi
kórsins er Kári Gestsson.
Flutt verður kirkjuleg tónlist,
negrasálmar, óperutónlist og lög eft-
ir Hafliða Hallgrímsson, Hjálmar H.
Ragnarsson, Atla Heimi Sveinsson,
Jón Ásgeirsson og Árna Thorsteins-
son.
Svarfdælingar
syngja í Lang-
holtskirkju