Morgunblaðið - 05.04.2002, Blaðsíða 47

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. APRÍL 2002 47
✝ Petrína KristínJónsdóttir fædd-
ist á Búðum á Snæ-
fellsnesi 13. ágúst
1909. Hún lést á
Landakotsspítala 22.
mars síðastliðinn.
Hún var einkabarn
hjónanna Jóns
Helgasonar, sjó-
manns frá Gíslabæ á
Hellnum, f. 31. októ-
ber 1870, d. 10. júní
1912, og Sveinbjarg-
ar Pétursdóttur frá
Malarrifi, f. 19. jan-
úar 1886, d. 2. októ-
ber 1938. Kristín giftist 11. októ-
ber 1930 Helga Thorberg
Kristjánssyni, vélstjóra og kenn-
ara, f. 20. september 1904, d. 9.
september 1976. Foreldrar hans
voru Kristján Kristjánsson, báta-
smiður frá Ytra-Skógarnesi í Mikl-
holtshreppi, f. 4. ágúst 1871, d. 22.
janúar 1944, og fyrri kona hans
Helga Ingibjörg Helgadóttir, frá
Gíslabæ á Hellnum, f. 27. júní
1884, d. 20. október 1904. Kristín
og Helgi voru systkinabörn. Af-
komendur Kristínar og Helga eru:
1) Kristín fulltrúi, f. 1. ágúst
1931, maki Reinhard V. Sigurðs-
son, börn þeirra a) Helga Margrét,
f. 24. mars 1949, dætur hennar
eru: Hildur Margrétardóttir, f. 12.
mars 1968, maki Jóhannes Bjarni
Eðvarðsson, börn þeirra eru Una,
f. 3. ágúst 1991, og Hafsteinn
Snorri, f. 23. maí 2001; Ásdís Erla
Helgudóttir, f. 22. apríl 1974, maki
Þórður Ingi Guðnason, sonur
þeirra er Eiríkur Ingi, f. 17. sept-
ember 1997, b) Reinharð Vilhelm,
f. 19. mars 1960, dóttir hans og
Þóru Álfþórsdóttur er Þórhildur,
f. 23. ágúst 1981, börn hans og fv.
eiginkonu, Sigríðar Albertsdóttur
eru; Þóra Kristín, f. 21. júní 1991,
Margrét Sól, f. 7. september 1994,
og Helgi Albert, f. 20. október
1998. 2) Jón vélstjóri, f. 12. desem-
ber 1932, maki Aðalheiður Guð-
október 1975, unnusta Rakel Ósk
Eckard og Iðunn, f. 4. nóvember
1980. b) Björg, f. 29. september
1958, börn hennar og fv. maka
Björn Inga Stefánssonar: Sigur-
veig Sara, f. 7. nóvember 1979,
Helga Heiðbjört, f. 20. mars 1981,
Stefán Andri, f. 18. desember
1983, og Ester Rós, f. 23. júní 1988.
c) Olgeir, f. 3. desember 1959,
maki Margareth Hartvedt, börn
þeirra; Diðrik, f. 8. október 1992,
Petrine, f. 13. apríl 1994, og Andr-
ine, f. 23. júlí 1999, d) Una, f. 6. maí
1961, maki Óskar Magnússon,
börn þeirra Fríða, f. 22. apríl 1987,
og Víkingur, f. 7. mars 1995, e)
Trausti, f. 18. júlí 1964, maki
Steinunn Lovísa Þorvaldsdóttir,
börn þeirra Elva Björk, f. 2. mars
1990, Þorvaldur Freyr, f. 4. maí
1992 og Tinna Ósk, f. 17. ágúst
1999.
Kristín ólst upp á Hellnum á
Snæfellsnesi. Föður sinn missti
hún barnung en ólst upp hjá móð-
ur sinni og fylgdust þær mæðgur
að alla tíð. Kristín fór ung að vinna
fyrir sér, í kaupavinnu á sumrin og
í vist á veturna á ýmsum stöðum á
Snæfellsnesi og á Þingeyri. Vetur-
inn 1929–1930 stundaði hún nám
við Húsmæðraskólann Ósk á Ísa-
firði. Kristín og Helgi hófu búskap
á Akureyri 1930 en fluttu til Siglu-
fjarðar 1938. Þau bjuggu á Siglu-
firði til ársins 1952 en þá fluttu
þau suður, lengst bjuggu þau á
Kársnesbraut 85 í Kópavogi eða til
ársins 1972 þegar þau fluttu á
Reykjavíkurveg 31 í Reykjavík.
Kristín vann ýmis tilfallandi störf
eftir að hún stofnaði heimili en að-
alstarf hennar var inni á heimilinu
við uppeldi barna sinna. Helgi
vann mikið að heiman, hann var
vélstjóri á ýmsum skipum, togur-
um og hjá Landhelgisgæslunni
einnig kenndi hann og stýrði Mót-
ornámskeiðum á vegum Fiski-
félags Íslands víða um land vet-
urna 1942–1957. Eftir lát Helga
bjó Kristín áfram á Reykjavíkur-
vegi 31 þar til fyrir nokkrum árum
að hún flutti í þjónustuíbúðir aldr-
aðra á Dalbraut 27.
Útför Kristínar fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
mundsdóttir, börn
þeirra: a) Guðmundur,
f. 11. október 1962,
uppeldissonur hans er
Daníel Takefusa Þór-
isson, f. 31. janúar
1990, b) Kristín, f. 22.
janúar 1964 maki
Ragnar Smári Ingv-
arsson, börn þeirra;
Jón Ingi, f. 26. desem-
ber 1984, Aðalheiður,
f. 12. mars 1991, og
Alexander, f. 29. júní
1992, c) Ægir Thor-
berg, f. 27. júní 1971,
dóttir hans og Ólafar
Hönnu Gunnarsdóttur, Ragna
Birna, f. 15. júní 1998. 3) Kristján,
stýrimaður og hafnarvörður í
Ólafsvík, f. 15. september 1934,
maki Björg Lára Jónsdóttir, börn
þeirra a) Helgi, f. 6. apríl 1958,
maki Oddný Björg Halldórsdóttir,
barn þeirra Helga Björg, f. 13.
ágúst 2000. b) Jóhannes, f. 18.
september 1959, sonur hans og
Sigríðar Helgadóttur er Andri, f.
17. febrúar 1983, dóttir hans og
Lilju J. Héðinsdóttur er Olga
Kristín, f. 7. desember 1983, með
fv. eiginkonu sinni Ruth Snædahl
Gylfadóttur, Marteinn, f. 4. júlí
1996, c) Lára, f. 9. febrúar 1961,
maki Þorsteinn Ólafs, dóttir Þor-
steins er Elín Birgitta, f. 4. maí
1980, d. 7. desember 1996, börn
Láru og Þorsteins: Þór Steinar, f.
27. maí 1985, Björg Magnea, f. 8.
júní 1988, og Kristján Már, f. 11.
desember 1993. d) Olga, f. 19. jan-
úar 1963, maki Torfi Sigurðsson,
dætur þeirra eru Hugrún, f. 4. des-
ember 1983, Tinna, f. 15. nóvem-
ber 1988, Telma, f. 27. desember
1989, og Sandra Ýr, f. 23. júlí 1999.
4) Jóhannes, útvarpsvirkjameist-
ari og iðnskólakennari, f. 25. apríl
1936, maki Fríða Sigurveig
Traustadóttir, börn þeirra: a) Sig-
ríður, f. 8. apríl 1957, maki William
Marra, börn með fv. maka Kára
Tryggvasyni, Jóhannes Karl, f. 9.
Móðir mín. Hún var góð og göfug
kona. Hún var hjálpsöm og vildi öll-
um gott gera. Þeir sem áttu um sárt
að binda áttu sitt skjól hjá henni.
Fróð var hún með afbrigðum og
hafði gaman af að fara með ljóð og
sögur frá liðnum tíma. Litla skóla-
göngu öðlaðist hún en mér fannst
hún alltaf vera fjölmenntuð og af
henni skein menningarbragur, með-
fæddur.
Móðir mín. Hún var fríð sýnum og
bar sig vel. Hún hafði létta lund og
blandaði geði við fólk og manngrein-
arálit var ekki í hennar huga. Hún
talaði aldrei niður til fólks og var
ekki hress með ef svo var við hana
gert, þá kom meðfætt stolt hennar í
ljós og réttlætiskennd. En sáttfús
var hún er hún sá að fólk fann mistök
sín og viðurkenndi þau.
Móðir mín. Hún umfaðmaði okkur
fjölskyldu sína með ást sinni og um-
hyggju og veitingar urðum við öll að
þiggja þó á hraðferð værum. Ekki
kom annað til greina. Börnin fengu
gott í munninn. Við hin eldri kaffi og
meðlæti og fróðleik af vörum henn-
ar. Öll sóttum við visku, heilræði og
ást til hennar. Ekki hvað síst unga
fólkið í fjölskyldunni. Í dag fylgja
þau ömmu sinni, langömmu og
langalangömmu, komin frá fjarlæg-
um löndum og heimsálfum. Svo er
mikill þeirra kærleikur.
Við kveðjum móður mína í dag
hinstu kveðju því nú er hún farin á
fund frelsara síns og bróður, Jesú
Krists, og dvelur þar í þeim sælunn-
ar stað sem henni er þar búinn.
Ég gleðst í dag yfir heimkomu
hennar sem hún var búin að þrá mik-
ið.
Móðir mín. Ég þakka þér fyrir lífið
sem þú gafst mér, alla ást þína, um-
hyggju og gleði er þú veittir mér.
Betri móður hefur enginn átt.
Kristín.
„Komdu nú ævinlega margblessuð
og sæl.“ Þannig heilsaði hún amma
mín alltaf að rammíslenskum sið.
Hún ólst upp á þeim tímum þegar
dauðinn var svo nálægur í daglegu
lífi. Þess vegna skipti það hana máli
að heilsa og kveðja alla sem að garði
bar með okkar fallegu íslensku
kveðju, allir fengu blessunarorðin.
Í dag kveð ég elsku ömmu mína
sem fallin er frá í hárri elli, á 93. ald-
ursári. Hún var orðin södd lífdaga,
búin að skila sínu hlutverki, sátt við
allt og alla.
Amma ólst upp á Hellnum á Snæ-
fellsnesi, í litlu húsi sem hét Bjarg er
pabbi hennar reisti og þar bjó hún
uppvaxtarárin ásamt Sveinbjörgu
móður sinni. Bjarg stóð á bjargbrún-
inni fyrir ofan lendinguna á Hellnum
þar sem blasir við Valasnös og hellis-
hvelfingin Baðstofa. Fegurð sjávar-
bakkanna er rómuð á þessum slóð-
um og unni amma fegurð átthaganna
undir Jökli. Í næsta nágrenni bjuggu
föðurafi hennar og föðuramma,
Helgi Árnason, hreppstjóri og út-
vegsbóndi, og Kristín Grímsdóttir
ásamt uppkomnum börnum sínum.
Hún ólst því upp í faðmi stórfjöl-
skyldunnar innan um hagleiksfólk,
verklagið og skáldmælt.
Amma sótti mikið í Kristínu
ömmu sína og kunni orðrétt frásagn-
ir hennar af lífinu til sveita um miðja
nítjándu öld. Frásögur hennar af lífi
langalangömmu minnar eru mér
margar minnisstæðar. Ein fjallaði
um þegar hún hafði eignast sitt
fyrsta barn, Guðrúnu, haustið 1869
en þann vetur hafði gert svo mikið
frost að grýlukertin héngu niður úr
baðstofuloftinu og til að geta laugað
barnið breiddi hún brekán yfir svo
barnið fengi ekki lungnabólgu með-
an hún sinnti því. Sögur af baráttu
forfeðranna urðu lifandi í frásögum
ömmu minnar, hún var meistari frá-
sagnarinnar, hver saga hafði sinn
dramatíska aðdraganda, ris og fall.
Aldrei mátti fara illa með góða frá-
sögn.
Þegar amma var um fermingu
kom frændi hennar í fyrsta skipti í
heimsókn til móðurforeldra sinna í
Gíslabæ. Þarna hittust þau afi og
amma í fyrsta skipti, hún um ferm-
ingu og hann 17 ára. Þau voru systk-
inabörn að skyldleika en systkinin,
foreldrar þeirra bæði dáin, afi missti
móður sína aðeins mánaðar gamall
og amma missti föður sinn þegar hún
var á þriðja ári. Afi hafði verið tekinn
í fóstur af föðurbróður sínum Gísla
Kristjánssyni í Ytra-Skógarnesi og
þar ólst hann upp til 17 ára aldurs.
Þegar ég var lítil sagði amma mér
frá því hvað hún varð hrifin af þess-
um frænda sínum við fyrstu kynni.
Næst þegar hann kom í Gíslabæ
nokkrum árum síðar trúlofuðu þau
sig „leynilega“, voru heitbundin í sjö
ár áður en þau opinberuðu trúlofun
sína. Mikið þótti mér þetta ævintýra-
legt allt saman, bæði hvað þau voru
náskyld og að þau þurftu sérstakt
leyfi frá Kristjáni X. Danakonungi til
að ganga í hjónaband og til vitnis um
það geymdi amma skrautritað skjal í
kistlinum sínum með áritun kon-
ungsins.
Hjónaband afa og ömmu var far-
sælt. Þau nutu skyldleikans ríku-
lega, kunnu ógrynni sagna af for-
feðrum og ættingjum, þjóðsögur og
fornsögur, rímur og lausavísur. Þau
ræktuðu vináttuböndin við skyld-
menni og vini og var oft glatt á hjalla.
Mér er minnisstætt eitt sinn þegar
Þórður vinur þeirra á Dagverðará
kom í heimsókn til þeirra um miðjan
dag og sagðar voru sögur og þuldar
vísur, móðurbræður mínir voru líka
heimavið og um morguninn var
Þórður enn að segja þeim sögur af
refaskyttiríi og draugagangi undir
Jökli með tilheyrandi ýkjum.
Amma og afi voru alþýðufólk sem
byggði líf sitt á trúmennsku og
vinnusemi. Þau veittu okkur fjöl-
skyldu sinni ómælda umhyggju og
ástúð alla tíð. Þau glöddust yfir
hverjum nýjum fjölskyldumeðlimi
og fylgdust með okkur niðjum sínum
af miklum áhuga og ekkert var þeim
óviðkomandi sem sneri að okkur
krökkunum. Afi smíðaði og amma
saumaði, handunnar afmælis- og
jólagjafir voru regla fremur en und-
antekning. Þau fylgdust með áhuga-
málum okkar og tengdu gjafirnar við
þau, alltaf voru þau með hugann við
að gleðja okkur.
Amma var stálminnug alla tíð, hún
hélt minni sínu óskertu fram á síð-
ustu ár og þó að líkaminn væri orð-
inn hrumur undir það síðasta þá vor-
um við öll þakklát forsjóninni fyrir
hvað hún hélt andlegri reisn sinni.
Amma var hafsjór fróðleiks og m.a.
var leitað til hennar áratugum sam-
an frá Orðabók Háskólans þegar
verið var að spyrjast fyrir um orð og
orðatiltæki af Snæfellsnesi.
Amma var frekar lágvaxin en
gekk alltaf teinrétt í baki og virkaði
því hærri en sentimetrarnir gáfu til
kynna. Hún var með hátt enni, blítt
augnaráð og miklar dökkar auga-
brúnir á yngri árum sem gáfu andlit-
inu svip, hún varð snemma gráhærð
og var hún stolt af fallega hárinu
sínu. Hún var jafnlynd og glaðlynd
alla tíð og sá spaugilegu hliðarnar á
tilverunni og hafði gaman af þegar
henni voru sagðar skemmtilegar
sögur, en illu umtali eyddi hún, það
var ekkert fjarlægara í hennar huga
en gróusögur og hnýsni um annarra
hagi. Góð saga var aftur á móti gulls
ígildi.
Amma lagði mikið upp úr því að
vera vel til höfð. Hún átti íslenskan
búning, bæði peysuföt og upphlut. Í
peysufötin eða upphlutinn klæddist
hún á hátíðisdögum. Þau voru glæsi-
leg hjón, afi og amma, þegar hún var
komin í möttulinn yfir íslenska bún-
inginn og afi í spariföt og frakka,
með hatt og staf, gjarnan á leið í leik-
hús. Hún elskaði liti vorsins og
klæddi sig alltaf í bjarta liti, allt
skyldi vera í stíl, pils og blússa, skór
og veski, slæða og skartgripir, vara-
litur og naglalakk.
Þegar árin tóku að færast yfir gaf
amma sér tíma til hannyrða. Þá gát-
um við glatt hana með handavinnu
sem við keyptum í utanlandsferðum
og oftar en ekki var birtist árang-
urinn fullunninn og uppsettur í
næsta pakka frá henni. Á yngri árum
saumaði hún bæði kven- og karl-
mannafatnað og síðan þegar afkom-
endunum fjölgaði saumaði hún líka á
okkur, hennar metnaður var að allir
ættu ný spariföt til að klæðast á jól-
um og í afmælum og hún lagði
ómældan tíma sinn í að sníða, sauma
og prjóna á okkur. Og ekki má
gleyma dúkkufötunum sem hún
skemmti sér við að sauma handa
okkur frænkunum.
Ég kveð góða ömmu og þakka fyr-
ir mig og mína í hinsta sinn með
sömu orðum og hún kvaddi mig allt-
af: „Vertu nú ævinlega margblessuð
og sæl og Guð fylgi þér.“
Helga M. Reinhardsdóttir.
Í dag er borin til hinstu hvílu
elskuleg amma mín, Kristín Jóns-
dóttir. Amma var mjög falleg kona
og hélt sér alltaf vel. Fallega silfraða
hárið hennar var alltaf vel til haft og
neglurnar langar og ávallt lakkaðar
rauðar eða bleikar. Var engin breyt-
ing á því þótt aldurinn færðist yfir og
er ég og fjölskylda mín litum til
hennar fyrir um mánuði var sami
hátturinn á, neglurnar lakkaðar og
hárið fínt.
Í bernsku minni minnist ég ekki
að hafa séð ömmu og afa oft. Þar sem
ég bjó í Ólafsvík en þau í Kópavogi
og ekki voru samgöngurnar eins
góðar þá og nú er orðið. Ég minnist
þó nokkurra ferða ömmu og afa á
hvíta Trabantinum til okkar í Ólafs-
vík og alltaf var spennan og tilhlökk-
unin gífurleg.
Seinna fluttu þau afi í Skerjafjörð-
inn og ég varð eldri og fór að fara oft-
ar til Reykjavíkur og þá tilheyrði
alltaf að kíkja til ömmu og afa.
Stundum tók ég vinkonurnar með
mér í heimsókn og var ég mjög stolt
að sýna þeim hvað ég átti flotta
ömmu með langar neglur.
Amma var mikil hannyrðakona og
eru ekki mörg ár síðan hún hætti að
telja út og sauma. Liggur eftir hana
mikið magn af útsaumuðum mynd-
um, dúkum, púðum og öllu mögulegu
og allt svo vel gert.
Eftir að afi dó í september 1976
bjó amma áfram í Skerjafirðinum.
Varð ég þeirrar gæfu aðnjótandi að
búa hjá henni einn vetur þegar ég
var unglingur í skóla í Reykjavík. Þá
fyrst kynntist ég ömmu vel og var
alltaf gaman að spjalla við hana um
alla heima og geima.
Oft hefur hvarflað að manni að ef
annað líf er á undan þessu, hefur
amma örugglega verið drottning í
því fyrra. Hún var mjög áhugasöm
um allt sem var að gerast hjá kónga-
fólkinu í Evrópu og fylgdist vel með
gleði þess og sorgum. Stundum hélt
maður að hún væri að tala um ein-
hvern ættingja þegar hún sagði
manni fréttir af trúlofun eða barns-
fæðingu hjá þessu fólki.
Amma var góð heim að sækja.
Hún var glaðleg og skemmtileg og
alltaf var stutt í hláturinn.
Ég minnist hennar með virðingu
og þakklæti fyrir veturinn sem við
áttum tvær saman.
Olga Kristjánsdóttir.
Elskuleg tengdamóðir mín Kristín
Jónsdóttir eða Kidda eins og hún var
ávallt kölluð hefur kvatt þennan
heim.
Þau tóku mér opnum örmum þeg-
ar ég kom í fjölskyldu þeirra Kiddu
og Helga er ég var ung að árum.
Margar minningar leita fram þegar
horft er til baka. Minnisstæð eru
jólaboðin á Kársnesbrautinni á jóla-
dag. Það var mikið tilhlökkunarefni
að koma í jólaboð þar sem borð
svignuðu undan glæsiveitingum. Það
fór ekki fram hjá neinum hversu
mikil fagurkeri hún tengdamóðir
mín var allt lék í höndum hennar
hvort sem það var að sauma, prjóna
eða að ekki sé talað um hennar
grænu fingur.
Það var alltaf gott að leita til henn-
ar, hún kunni ráð við flestu og
kenndi mér svo margt, eins og t.d. að
sauma bæði fatnað og annað sem
þurfti á stóran barnahóp. Alltaf var
hún boðin og búin til að gæta
barnanna þegar á þurfti að halda.
Elsku Kidda mín, ég kveð þig með
söknuði. Ég þakka þér fyrir þær
stundir sem við áttum saman í gegn-
um tíðina. Við Jói höfðum alltaf gam-
an af að hafa þig hjá okkur.
Við þökkum þér hvað þú varst
okkur og börnunum hjálpleg og góð.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Guð blessi minningu þína, þín
tengdadóttir
Fríða.
KRISTÍN
JÓNSDÓTTIR
 Fleiri minningargreinar
um Kristínu Jónsdóttur bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.
ÆSKILEGT er að minningar-
greinum fylgi á sérblaði upp-
lýsingar um hvar og hvenær sá,
sem fjallað er um, er fæddur,
hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka og
börn, skólagöngu og störf og
loks hvaðan útför hans fer
fram. Ætlast er til að þessar
upplýsingar komi aðeins fram í
formálanum, sem er feitletrað-
ur, en ekki í greinunum sjálf-
um.
Formáli minn-
ingargreina