Morgunblaðið - 25.04.2002, Blaðsíða 32

LISTIR
32 FIMMTUDAGUR 25. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
JIMMY Neutron, eða Nonni Nift-
eind, einsog félagi minn vill kalla
hann, er geðugur lítill gutti. Stuttur í
annan endann, sannar hann að
margur sé knár þó hann sé smár, og
heima hjá honum er allt uppfullt af
frábærum uppfinningum hans. Væri
munur ef maður ætti vél sem tann-
burstaði mann og greiddi á morgn-
ana?
Snillingurinn er einnig að reyna að
ná sambandi út í geiminn og það
tekst. En það reynist lítið fagnaðar-
efni, því geimverurnar stela öllum
foreldrum í bænum og ætla að fórna
þeim fyrir guðinn sinn, risafuglinn
Púddu. Nú er eins gott að hafa snör
handtök og leyfa snilligáfu Jimmy að
njóta sín ef allir krakkarnir eiga ekki
allir að verða munaðarlausir.
Myndin er bráðfyndin. Uppátæki
Jimmys, uppfinningar hans og ekki
síst eru persónurnar skemmtilegar.
Mér fannst t.d kennslukonan dásam-
leg og rödd hennar hreinn unaður.
Ég efast heldur ekki um að barna-
persónurnar í myndinni, krakkarnir
í bekknum, séu verðugir fulltrúar al-
vörubarna, hegðun þeirra og sam-
skiptamunsturs. Litlir töffarar,
smápíur og nördar á bíóbekk eiga öll
sinn fulltrúa á hvíta tjaldinu.
Myndin verður oft og tíðum mjög
spennandi, sérstaklega í björgunar-
leiðangrinum. Það var gaman hvern-
ig krakkarnir átta sig á að þau geta
ekki án foreldranna verið (þótt þeir
séu oft ýkt leiðilegir!), en best fannst
mér að þau höfðu valdið og fengu að
bjarga þeim frá bráðum dauða. Það
er ekkert smá gaman að lifa sig inn í
það.
Teikningarnar eru mjög skemmti-
legar. Krúttlegar og vandaðar, ekki
ósvipað því sem við sjáum í Leik-
fangasögumyndunum. Enn og aftur
má ég til með að hrósa talsetning-
unni, en íslenskir leikarar eru alveg
frábærir á því sviði og eiga stóran
þátt í því, að bæði börn og fullorðnir
skemmta sér stórvel á ævintýra-
myndinni um ungsnillinginn sem
heitir fullu nafni James Isaac
Neutron.
Stuttur snillingur og sniðugur
KVIKMYNDIR
Laugarásbíó og
Sambíó Álfabakka
Leikstjóri: John A. Davis. Handrit: J.A.
Davis og Steve Oedekerk. Ísl. leikstjórn:
Jakob Þór Einarsson. Raddir: Sigríður Ey-
rún Friðriksdóttir, Friðrik Friðriksson,
Esther Thalía Casey, Lára Sveinsdóttir,
Guðfinna Rúnarsdóttir, Ólafur Egilsson,
Jóhanna Jónas, Bragi Þór Hinriksson, Örn
Árnason, Jóhanna Vigdís Arnardóttir.
USA 82 mín. Nickelodeon 2001.
JIMMY NEUTRON
Hildur Loftsdóttir
ÞEIR eru komnir í hús, tenórarnir
tveir og barítoninn. Eftir þeim er
tekið á göngum. Það er létt í þeim,
þeir skjóta hver á annan og fara með
gamanmál. „Alltaf þarf að bíða eftir
þér,“ er sagt við þann sem tafðist.
„Veistu hvers vegna þessi var fast-
ráðinn við Íslensku óperuna? Ekki
vegna þess að hann kann að syngja,
heldur vegna þess að hann getur
staðið uppréttur í búningsherberg-
inu,“ fær sá sem smæstur er að
heyra. Allt er í þessum dúr. Þeir eiga
greinilega vel saman, þremenning-
arnir, Jóhann Friðgeir Valdimars-
son, Jón Rúnar Arason og Ólafur
Kjartan Sigurðarson. Mennirnir
sem heilsa munu sumri á tónleikum
Sinfóníunnar á morgun og laugar-
dag.
Talið berst fyrst að yfirskrift tón-
leikanna, Vormenn Íslands. Hvaðan
er hún komin?
„Við erum vorboðarnir ljúfu, líttu
bara á okkur,“ segir Ólafur Kjartan
sposkur á svip en í kynningu á tón-
leikunum er talað um að félagarnir
muni „leysa hjörtu landans úr klaka-
böndunum“. „Nei, nei, þetta er frá
Sinfóníunni komið, hún vildi hafa
þetta svona. Persónulega vildi ég
hafa þetta „Tenórarnir tveir og
kvart,“ heldur hann áfram.
„Ég vildi hafa þetta kvein og
kvart,“ skýtur Jón Rúnar þá inn í.
Það var Sinfónían sem fór þess á
leit við þremenningana að þeir
kæmu fram saman á tónleikunum.
Þeir hafa ekki sungið þrír saman í
annan tíma. „Við Jói erum svo nýir í
faginu að hljómsveitin hefur senni-
lega viljað hafa Jón Rúnar með til að
hafa einhvern standard á þessu,“
segir Ólafur Kjartan.
„Að heyra þetta,“ gellur þá í Jóni.
„Það verður að koma skýrt fram að
Óli sagði þetta, en ekki ég!“
Því er hér með hlýtt.
„Þetta er óvenjuleg raddsamsetn-
ing en býður upp á miklar kræsing-
ar. Þetta verður óperuveisla,“ heldur
Ólafur Kjartan áfram. „Síðan er auð-
vitað leitun að öðrum eins tenórum –
og það segi ég ekki bara að því þeir
sitja hérna.“
Þetta verður
vítaspyrnukeppni
Er það ekki óðs manns æði, Ólafur
Kjartan, að syngja með tveimur ten-
órum?
„Jú, blessaður vertu, ég verð
sunginn í kaf.“
Tenórarnir hlæja – í desibilum.
Blaðamaður rifjar í huganum upp
mynd sem birtist af félögunum í aug-
lýsingu í Morgunblaðinu á dögunum.
Þar stendur Ólafur Kjartan í miðj-
unni, með heyrnartól á höfði.
„Þetta verður vítaspyrnukeppni.“
Jóhann Friðgeir tekur nú til máls.
„Jæja,“ stynur Ólafur Kjartan.
„Þá verð ég víst í markinu.“
Enn er hlegið.
Ólafur Kjartan heldur þó ró sinni.
„Barítonar hafa alla tíð verið lagðir í
einelti af tenórum. Það er ekkert
nýtt.“
En hvað um ykkur tenórana, er
ekki ómögulegt fyrir ykkur að
standa saman á sviði? Eru tenórar
ekki alltaf að metast?
„Auðvitað er smábolti í þessu hjá
okkur. Allir vilja vera bestir. Það er
bara heilbrigt og eðlilegt. Það er því
alltaf spenna í loftinu þegar tveir
tenórar koma saman. Hitt er annað
mál að maður lærir alltaf mest af sín-
um kollegum og því eiga menn ekki í
neinum vandræðum með að vinna
saman. Við hvetjum hver annan til
dáða,“ segir Jón Rúnar og skemmst
er að minnast samstarfs þeirra Jó-
hanns og Birgis Baldurssonar undir
yfirskriftinni Tenórarnir þrír.
„Já, það er rétt, við sláumst aldrei.
Alla vega ekki opinberlega,“ segir
Jóhann hlæjandi.
„Blessaður taktu ekki mark á
þessu lítillæti,“ grípur Ólafur Kjart-
an inn í. Þeir eru allir eins, þessir
tenórar. Þú hefur heyrt um manninn
sem hitti tenórinn á förnum vegi og
sagðist hafa séð hann í Bónusi? „Nú,
var ég ekki góður?“ spurði þá ten-
órinn.“
En eiga þeir ekki inni fyrir þessu?
Þeir fá alltaf sætustu stelpurnar í óp-
erunum?
„Það er rétt, þeir fá alltaf sætustu
stelpurnar í sýningunum en, sjáðu
til, eftir sýningu er það alltaf barí-
toninn sem fer með þeim heim,“ seg-
ir Ólafur Kjartan.
Hann er sum sé ekki allur þar sem
hann er séður, barítoninn.
„Eins gott að konan mín lesi þetta
ekki,“ segir Ólafur Kjartan og bítur í
vörina.
Af þessu tilefni rifja þremenning-
arnir upp orð Don Giovannis: Að
vera einni konu trúr er ósanngjarnt
gagnvart öllum hinum.
Gamansemin ræður hér ríkjum en
Jón Rúnar brýtur skyndilega upp
formið. „Þú mátt ekki halda að þetta
verði eitthvert grín og glens. Þetta
eru tónleikar af alvarlegum toga.“
Honum stekkur ekki bros.
„Ja, ég lofa nú engu um það,“ segir
þá Ólafur Kjartan.
„Hvernig geta þetta verið alvar-
legir tónleikar, þegar fólk sér Jón
Rúnar á sviðinu?“ segir Jóhann og
hlær sem aldrei fyrr.
Að þessu með alvöruna verða tón-
leikagestir bersýnilega að komast á
eigin spýtur.
Breitt efnisval
Vítt og breitt verður farið um óp-
erubókmenntirnar, sungnar verða
aríur og dúettar eftir Puccini, Verdi,
Bizet, Mozart, Wagner og fleiri.
Breiddin er greinilega mikil.
„Já, þetta er breitt efnisval, en við
fengum að velja efnið sjálfir. Sungið
verður á frönsku, rússnesku og
þýsku en aðallega þó á ítölsku. Þetta
verður rosalega gaman,“ segir Jó-
hann Friðgeir.
Stjórnandi á tónleikunum verður
Englendingurinn Paul McGrath.
Hann er hingað kominn fyrir milli-
göngu Ólafs Kjartans.
„Við unnum fyrst saman fyrir
nokkrum árum hjá ETO, eða Engl-
ish Touring Opera, við uppsetningu
á Dóttur herdeildarinnar eftir Doni-
zetti. Hann stjórnaði mér líka í Sköp-
uninni eftir Haydn á Covent Garden
Festival. Mér hefur líkað mjög vel að
vinna með honum og lét því nafn
hans berast hingað heim. Ég er ákaf-
lega ánægður með að Sinfónían
skyldi leita til hans með þetta verk-
efni. Ég sé heldur ekki annað en
hljómsveitin sé ánægð með hann,“
segir Ólafur Kjartan.
McGrath hefur stjórnað á fjórða
tug ópera og annarra sviðsverka og
má þar, auk ýmissa klassískra verka,
nefna frumflutning á Jump into my
Sack eftir Julian Grant hjá Mecklen-
burgh Opera og Siren Song eftir
Jonathan Dove hjá Almeida Opera.
Árið 1994 var hann hljómsveitar-
stjóri verðlaunaðrar sýningar á óp-
eru Tsjækovskís um Jóhönnu af Örk
og þremur árum síðar stjórnaði hann
óperu Honeggers um sömu jómfrú á
fyrstu Promstónleikum sínum.
Árið 1995 var McGrath ráðinn að-
stoðarhljómsveitarstjóri hjá Kon-
unglegu fílharmóníusveitinni í Liv-
erpool og með henni hefur hann flutt
verk á borð við Das Lied von der
Erde eftir Mahler, sjöttu sinfóníu
Tsjækovskís, og Les nuits d’été eftir
Berlioz.
„Þetta er mjög söngvaravænn
stjórnandi,“ segir Ólafur Kjartan og
tenórarnir taka undir með honum.
McGrath sé greinilega maður í háum
gæðaflokki.
Þremenningarnir hlakka einnig til
að syngja með Sinfóníuhljómsveit
Íslands. „Hún er þrusugóð að vanda
með Sigrúnu Eðvaldsdóttur í broddi
fylkingar,“ segir Jóhann.
Gæfuspor hjá Óperunni
Ólafur Kjartan hefur sem kunnugt
er starfað sem fastráðinn söngvari
við Íslensku óperuna í vetur. Fyrst-
ur manna. Fjórir söngvarar bætast í
hópinn á næsta vetri, þeirra á meðal
Jóhann Friðgeir. Talið berst óhjá-
kvæmilega að Íslensku óperunni.
„Einbirnið er farið að bíða eftir
systkinum sínum. Bara að ég sé ekki
orðinn of frekur,“ segir Ólafur Kjart-
an og horfir á Jóhann.
„Á því leikur enginn vafi. Við hin
köllum hann okkar á milli Litla óp-
erustjórann,“ segir Jóhann og hlær.
En að öllu gríni slepptu leggst
framtíð Íslensku óperunnar vel í þá
félaga.
„Það er grundvallarforsenda fyrir
samfelldri starfsemi að fastráða
söngvara. Það er staðreynd. Ís-
lenska óperan er því tvímælalaust á
réttri braut. Nú er það okkar verk-
efni að gera starfsemina sýnilegri,
hún hefur átt það til að detta niður
milli sýninga, sem er mjög neikvætt.
Á næsta vetri eru fyrirhugaðar tvær
stórar óperuuppfærslur, Rakarinn í
Sevilla og Makbeð, en jafnframt mun
Óperan halda úti öflugu fræðslu- og
kynningarstarfi, auk tónleikahalds, í
víðustu merkingu þess orðs, og ef til
vill minni óperusýninga. Markmiðið
er sem sagt að líf verði í Íslensku óp-
erunni allt árið um kring,“ segir
Ólafur Kjartan.
Jón Rúnar, sem starfar nú við óp-
eruna í Nürnberg í Þýskalandi, talar
líka um heillaspor fyrir íslenskt óp-
erulíf. „Það er frábært að búið sé að
fastráða söngvara. Það var tími til
kominn. Nú þarf bara að fastráða
kór. Við Íslendingar eigum fullt af
afburða söngvurum og hér á að vera
hægt að halda úti óperu á heims-
mælikvarða. Það eru á bilinu 30–40
manns sem starfa við söng í útlönd-
um. Þá er ég að tala um einsöngvara.
Það er einstakt.“
Og hann heldur áfram. „Ef það er
einhver tónlistarafur sem Íslending-
ar eiga, þá er það söngur. Fólk fór
ekki að spila hér á hljóðfæri að neinu
ráði fyrr en á síðustu öld. Það hefur
sungið í gegnum aldirnar. Hugsaðu
þér alla hreppatenórana, frábæra
söngvara marga hverja, og var ekki
áttræð kona að gefa út geislaplötu í
fyrra? Hvað ef hún hefði hlotið
menntun? Þeir eru alls staðar,
söngvararnir.“
Jóhann tekur undir þetta og segir
frábært að fá tækifæri til að starfa
við söng á Íslandi. „Áður en þessar
fastráðningar komu upp vorum við
bara þrjú, ég, Óli Kjartan og Diddú,
sem lifðum af einsöng hérna heima.
Markaðurinn er lítill og takmörk fyr-
ir því hvað maður getur sungið oft á
árshátíð hjá sömu fyrirtækjunum.
Þetta hefur þó gengið. Ég kem til
dæmis beint hingað úr jarðarför, þar
sem ég var að syngja,“ segir hann og
strýkur af jakkafötunum. „Fastar
stöður við Íslensku óperuna eru auð-
vitað stórkostleg tíðindi fyrir ís-
lenska söngvara. Nú er bara að
byggja á þessum grunni.“
Tenórarnir Jóhann
Friðgeir Valdimarsson
og Jón Rúnar Arason
og barítoninn Ólafur
Kjartan Sigurðarson
eru gestir á tónleikum
Sinfóníuhljómsveitar
Íslands á tónleikum í
Háskólabíói á morgun
og laugardag. Orri Páll
Ormarsson bauð þeim
í heimsókn og ræddi
við þá um tónleikana,
samskipti söngvara,
söngmenningu og
sitthvað fleira.
Arfur þjóðar
Morgunblaðið/Þorkell
Vormenn Íslands: Jón Rúnar Arason, Jóhann Friðgeir Valdimarsson og Ólafur Kjartan Sigurðarson.
orri@mbl.is
Sinfóníuhljómsveit Íslands, Háskólabíó. Föstudagur kl. 19.30. Laug-
ardagur kl. 17.
Söngvarar: Jóhann Friðgeir Valdimarsson tenór, Jón Rúnar Arason
tenór, Ólafur Kjartan Sigurðarson baríton. Hljómsveitarstjóri: Paul
McGrath.
Bizet: Carmen, forleikur
Bizet: Carmen, Blómaarían
Mozart: Don Giovanni, Mandólín-arían
Leoncavallo: I Pagilacci, Vesti la giubba
Mascagni: Cavalleria Rusticana, Intermezzo
Mascagni: Cavalleria Rusticana, Addio al mamma
Tchaikovsky: Evgeny Onegin, Vymne Pisali
Verdi: Don Carlos
Wagner: Tannhäuser, forleikur
Wagner: Tannhäuser, O du mein holder Abendstern
Puccini: La Boheme, Che gelida manina
Puccini: La Boheme, O Mimi!
Puccini: Manon Lescaut, Intermezzo
Puccini: Tosca, E Lucevan?
Puccini: Turandot, Nessun Dorma
Efnisskrá