Morgunblaðið - 25.04.2002, Blaðsíða 38

LISTIR
38 FIMMTUDAGUR 25. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
skaplega tímafrekt. En við sjáum
hvað setur.“
Davíð kvaðst ánægður með
DAVÍÐ Oddsson forsætisráð-
herra las í gær upp úr bók sinni,
Nokkrir góðir dagar án Guð-
nýjar, á íslensku menningarhá-
tíðinni, Island Hoch, í Berlín.
Bókin kom nýverið út í þýskri
þýðingu og sagði Davíð í samtali
við Morgunblaðið í gærkvöldi að
forleggjari sinn í Þýskalandi,
Gerhard Steidl, hefði óskað eftir
að gefa aðra bók eftir sig út
ytra.
„Steidl er mjög ánægður með
viðtökurnar sem bókin hefur
fengið hérna í Þýskalandi og
pantaði hjá mér skáldsögu. Þetta
er afskaplega spennandi, þótt
alltof snemmt sé að segja til um
hvenær eða hvort af þessu getur
orðið. En þetta er heilmikil
hvatning.“
Davíð hefur haft aðra bók á
prjónunum hér heima en segir
ekki alltaf mikinn tíma gefast til
skrifta. „Það gengur á ýmsu í
mínu aðalstarfi, sem er af-
dagskrána í gær en auk hans las
þýski leikarinn Hanns Zischler
upp úr bókinni. „Þýski leikarinn,
sem var mjög góður, las þarna
tvo kafla en minn lestur var
meira til málamynda, til að leyfa
fólki að heyra þetta á frummál-
inu. Það var fullt hús og af-
skaplega gaman.“
Segir Davíð að öðrum þræði
hafi verið um útgáfuteiti að ræða
og áritaði hann fjölmörg eintök af
bókinni.
Kveðst hann ánægður með sam-
starfið við Steidl, þar fari vandað
forlag. „Steidl er með höfunda
eins og Günter Grass og Halldór
Laxness á sínum snærum, þannig
að ég gæti ekki verið í betri fé-
lagsskap.“
Íslenska menningarhátíðin hófst
í Berlín í fyrradag og segir Davíð
hana hafa farið vel af stað. „Þetta
hefur verið afskaplega vel heppn-
að. Það er mikil áhersla á Halldór
Laxness og hann blasir alls staðar
við. Það er greinilega Laxness-
vakning hér í Þýskalandi, sem er
ánægjulegt.“
Davíð les upp í Berlín
Ljósmynd/Andreas Ammann
Davíð Oddsson les upp úr bók sinni í Berlín í gær.
Erna Ómarsdóttir dansari.
ERNA Ómarsdóttir listdansari
kemur fram í Bolshoi-leikhúsinu í
Moskvu annað kvöld. Tilefnið er að
danshöfundurinn Jan Fabre hefur
verið tilnefndur til Benoit de la
danse-verðlaunanna, fyrir dans sem
hann vann með Ernu og fleiri
dansa, en þetta eru ein virtustu
verðlaun sem veitt eru í dansheim-
inum. Verðlaunahátíðin verður í
Bolshoi-leikhúsinu annað kvöld. Við
það tækifæri dansar Erna þátt úr
dansinum fyrir fullu húsi danslista-
manna hvaðanæva úr veröldinni.
Erna er komin til Moskvu og líst
vel á sig. „Þessi keppni hefur verið
mjög formföst gegnum árin og mest
um klassískan dans. Á síðustu árum
hefur þetta verið opnað æ meir fyrir
öðrum tegundum danslistar. Hér
verða margir af fremstu dönsurum
og danshöfundum í nútímadansi,
þannig að áherslurnar hafa greini-
lega breyst.“
Erna segir það mikinn heiður fyr-
ir mig að fá að dansa í þessu sögu-
fræga húsi, og finnst það mjög
spennandi. „Ég er búin að kíkja á
sviðið í Bolshoi, það er risastórt og
ég verð ein á því, þannig að þetta
verður mikil upplifun fyrir mig.
Maður skynjar vel söguna í þessu
húsi og það er mjög skrýtin tilfinn-
ing að standa í sporum allra þeirra
frægu dansara sem hér hafa verið.
Mér hefði aldrei dottið í hug að ég
ætti þetta eftir, enda er það sem ég
fæst við ekki klassískur dans.“
Erna fékk fyrir rúmu ári hlutverk
í sólódansleikverki í leikstjórn belg-
íska listamannsins Jan Fabre, sem
frumsýnt var í Avignon í Frakklandi
sem var menningarborg árið 2000.
Verkið ber heitið My Movements
are alone like Streetdogs (Hreyf-
ingar mínar eru einar líkt og götu-
hundar), og er grunnhugmynd þess
byggð á ljóðinu Le Chien (Hund-
urinn) eftir Léo Férre. Verkið var
frumsýnt á Festival Avignon og
hlaut afar jákvæðar umsagnir gagn-
rýnenda í frönskum dagblöðum, á
borð við Le Monde, Le Figaro, Lib-
eration og Provence og varð gagn-
rýnendum ekki síst tíðrætt um
sprengikraft hins unga dansara frá
Íslandi. Þá taldi gagnrýnandi dag-
blaðsins Le Monde danssýninguna
einn athyglisverðasta listviðburð
menningarársins í Avignon.
Síðan sólódansverkið var frum-
sýnt hefur Erna haft í mörgu að
snúast. Verkið hefur nú verið sýnt
um alla Evrópu m.a. í Palais des
Beaux Arts í Brussel, á alþjóðlegri
danshátíð í Vín og nú síðast í
stærsta leikhúsi Parísarborgar,
Theater de la Ville. Ennfremur
stendur fyrir dyrum að sýna verkið
í Brasilíu.
Erna Ómarsdóttir útskrifaðist úr
einum eftirsóttasta skóla Evrópu á
sviði nútímadanslistar, Performing
Arts Research and Training Studios
í Brussel í Belgíu. Frá útskrift árið
1998 hefur hún tekið þátt í fjöl-
mörgum danssýningum víða um
Evrópu og starfað í danshópi Jan
Fabre.
„Mér hefði
aldrei dott-
ið þetta
í hug“
Erna Ómarsdóttir
dansar í Bolshoi
Í ÞJÓÐMENNINGARHÚSINUvið Hverfisgötu stendur nú yfirundirbúningur að fimm nýjum
sýningum, og verða þrjár þeirra
opnaðar nú í sumar og tvær í haust.
Þar er fyrst um að ræða mikla sýn-
ingu á þjóðargersemum Íslendinga,
handritunum, sem Stofnun Árna
Magnússonar á Íslandi stendur fyr-
ir, og því næst ljósmyndasýningu úr
svokölluðum Fox-leiðangri 1860, þar
sem getur að líta myndir sem eru
með þeim elstu frá Íslandi; Þjóð-
minjasafn Íslands stendur fyrir
þeirri sýningu. Þá mun Skáksam-
band Íslands standa fyrir sýningu úr
skáksögu íslands og sérstaklega
beina sjónum að „einvígi aldarinnar“
og loks er í undirbúningi mikil sýn-
ing sem segir sögu kortagerðar á Ís-
landi. Auk þessa verður skipt um
efni í sýningarbásum í bókasal, en
þar verður í sumar á vegum Lands-
bókasafns – Háskólabókasafns
bókasýning með verkum sem Ís-
lendingar í Vesturheimi hafa gefið
út.
Á blaðamannafundi í Þjóðmenn-
ingarhúsi í gær kom fram að það sé
hlutverk Þjóðmenningarhúss að
sinna með fjölbreyttu sýningahaldi
menningu okkar og sögu, þjóðmenn-
ingu okkar í sem víðustum skilningi.
Við opnun hússins voru þar tvær
veglegar sýningar sem tengdust
árinu tvö þúsund, því að 1000 ár
voru liðin frá kristnitökunni á Ís-
landi og 1000 ár liðin frá landafund-
um norrænna manna. Kristnisýning-
in verður nú tekin niður og eru
síðustu forvöð að sjá hana í næstu
viku. En um 30.000 manns munu
hafa séð sýninguna. Landafundasýn-
ingin verður hins vegar áfram um
sinn.
Gamlar Íslandsmyndir
Ljósmyndasýning Þjóðminja-
safnsins verður opnuð 17. júní í sýn-
ingarsölum hússins á fyrstu hæð þar
sem kristnisýningin var. Myndirnar
eru teknar úr svonefndum Fox-leið-
angri um 1860 en þá stóð til að
leggja sæsímastreng yfir Atlants-
hafið. Myndirnar eru því ekki ein-
göngu frá Íslandi heldur og frá
Grænlandi og Færeyjum og munu
hinar fyrstu í heiminum sem teknar
eru á Grænlandi. Engin þessara
mynda hefur komið fyrir almenn-
ings sjónir áður, en þeir sem stóðu
að leiðangrinum urðu sumir hverjir
heimsfrægir menn. Á sýningunni
verða auk þess munir sem tengjast
efni ljósmyndanna. Inga Lára Bald-
vinsdóttir, deildarstjóri í Þjóðminja-
safninu, sem hefur umsjón með
þessari sýningu, segir þessar mynd-
ir afar merkilegar. Þær koma hing-
að til lands frá Royal Geographical
Society í Lundúnum og Konunglegu
bókhlöðunni í Kaupmannahöfn. Á
sýningunni verða 52 ljósmyndir,
stækkaðar mikið með nýrri tækni,
sem leyfir myndefninu að njóta sín
sem best. Myndunum munu fylgja
ítarlegir greiningartextar á mynd-
efninu ásamt textaspjöldum þar
sem gerð verður grein fyrir leið-
angrinum, leiðangursmönnum og ís-
lensku þjóðlífi þess tíma.
Gens una sumus
11. júlí verður svo opnuð mikil
skáksögusýning í þremur sýningar-
herbergjum hússins á annarri hæð,
en þar hafa verið sýningar á skjald-
armerki Íslands, orðum, mynt og
kortum á vegum Seðlabankans.
Sýningunni er ætlað að rekja skák-
sögu Íslendinga frá fyrstu tíð,
hvernig Wiliard Fiske kom að þeirri
sögu og hvernig íslenskum skák-
mönnum hefur vegnað hér heima og
erlendis svo eitthvaðsé nefnt, en
skákáhugi mun vera almennari á Ís-
landi en víðast annars staðar. Sér-
stök áhersla verður svo lögð á
margvíslegt efni, innlent og alþjóð-
legt, sem tengist einvígi þeirra
Spasskís og Fischers, en einvígið
hófst einmitt 11. júlí 1972. Þessi
sýning mun standa fram á haust, en
þá er í ráði að efna í sömu sölum til
sýningar á kortagerð Íslendinga frá
Guðbrandi og Þorláki um stranda-
kortin svonefndu til þeirra Björns
Gunnlaugssonar og Þorvalds Thor-
oddsens.
„Í bók þessi lét ek rita…“
Handritasýningin verður í sýn-
ingarsölum annarrar hæðar og
verður, ef svo má að orði komast,
flaggskip í sýningarstarfi Þjóð-
menningarhússins næstu árin.
Stofnun Árna Magnússonar hefur
lengi skort aðstöðu til að sýna lands-
mönnum og erlendum ferðamönnum
handritin að miðaldabókmennum
okkar en hliðstæður þeirra er ekki
að finna í neinu öðru landi. Sýningin
verður opnuð í byrjun október og
getur þar að líta Konungsbók Eddu,
handrit af Íslendingasögum og fleiri
gersemar. Sýningarstjóri verður
Gísli Sigurðsson, en hönnuður sýn-
ingarinnar Steinþór Sigurðsson.
Samstarf við menningar-
stofnanir og skóla
Steinþór og Gísli mættu til fundar
í Þjóðmenningarhúsi með líkan af
handritasýningunni. Ljóst er að hún
verður ein sú viðamesta sem hér
hefur verið haldin, og segir Gísli
henni ætlað að gefa mynd af hand-
ritunum bæði í fortíð og nútíð og
endurspegla hvernig efni þeirra hef-
ur lifað með þjóðinni. Handritin
sjálf verða til sýnis, en ýmiss konar
ítarefni verður einnig til staðar bæði
á tölvum og prenti. Eitt það for-
vitnilegasta sem Gísli nefnir er að á
sýningunni verður sérstakt „fram-
leiðsluherbergi“, þar sem sjá má
hvernig kálfskinn var verkað og
unnið og blóðið sem notað var til
skrifta. Gísli segir að þeir sem hafi
skrifað á skinn hafi búið að mikilli
handverkskunnáttu hvað þetta
varðar. Margir haldi að skinnblöðin
hafi verið brún, en eftir verkun
skinnanna hafi þau verið skjanna-
hvít. Gestum á sýningunni verður
leyft að prófa að skrifa með fjað-
urstaf og blóði á kálfskinn.
Sveinn Einarsson, forstöðumaður
Þjóðmenningarhúss, segir mikil-
vægt að gott samstarf sé milli
menningarstofnana og hússins. Sýn-
ingarnar séu liður í því að efla þessi
samskipti. Húsið hefur einnig
tengst Skólavefnum, en vefnum aft-
ur tengjast sýningar sem nefnast
skáld mánaðarins og verða í bókasal
frá hausti á vegum Landsbókasafns
– Háskólabókasafns. Í smíðum er
einnig heimasíða hússins og í und-
irbúningi stærra margmiðlunar-
verkefni, en daglega koma í húsið
3–4 hópar skólafólks að kynna sér
efni sýninganna og vinna úr því.
Stefnt er að því að efla samstarf við
skólana eftir því sem sýningarhaldið
verður fjölbreyttara.
Aðgangseyrir á allar sýningarnar
er 300 krónur en 100 króna afsláttur
er fyrir öryrkja og eldri borgara og
ókeypis fyrir börn að 16 ára aldri.
Hins vegar verður bryddað upp á
því nýmæli að hafa einn dag í viku
opinn öllum ókeypis og er það á
sunnudögum. Í fyrsta skipti verður
það á sunnudaginn kemur og þá
verður lesið úr íslenskum barnabók-
um í lok bókaviku, sem er íslenska
gerðin af bókadegi UNESCO. Jafn-
framt er í bígerð að efna til lestrar
úr íslenskum skáldverkum í enskri
og þýskri þýðingu fyrir ferðamenn í
sumar. Þjóðmenningarhúsið er opið
alla daga frá kl. 11–17 og geta hópar
pantað leiðsögn um sýningarnar í
húsinu.
Morgunblaðið/Ásdís
Steinþór Sigurðsson kynnir líkan að handritasýningunni.
Undirbúa fimm sýningar