Morgunblaðið - 28.09.2002, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 LAUGARDAGUR 28. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Ráðstefna um tóbaksvarnir
Samtalstækni
um lífsstíls-
breytingar
LOFT 2002 er yfir-skrift ráðstefnu umtóbaksvarnir á Ís-
landi sem hófst í Skjól-
brekku í Mývatnssveit í
gær og lýkur í dag. Að
henni standa Heilbrigðis-
stofnun Þingeyinga og
landsþjónustan Ráðgjöf í
reykbindindi, með stuðn-
ingi og styrk ótal margra
aðila.
Dagbjört vinnur við
Ráðgjöf í reykbindindi,
sem er símaþjónusta við
þá sem vilja hætta að
reykja, rekin frá Mývatns-
sveit og flytur raunar er-
indi á ráðstefnunni á samt
ýmsum fleiri.
„Við viljum stuðla að því
að ráðstefnur um klínískar
tóbaksvarnir verði haldnar
reglulega á Íslandi. 1998 var sú
fyrsta haldin á Egilsstöðum og
þótti takast mjög vel, við ákváðum
að halda þessa hér núna í Mý-
vatnssveit og vorum einmitt að fá
þær gleðilegu fréttir að ákveðið
hefur verið halda ráðstefnu í
Hveragerði.“
– Fyrir hverja eru þessar sam-
komur?
„Ráðstefnan er í raun opin öll-
um sem hafa áhuga á eða vinna að
tóbaksvörnum en er þó svolítið
mikið miðuð við heilbrigðisstétt-
ir.“
– Hvað fer þarna fram?
„Við sem vinnum við tóbaks-
varnir erum þarna að tala um
hvað við erum að gera, hvað virk-
ar og hvað ekki. Þema ráðstefn-
unnar nú er: Samtalstækni um
lífsstílsbreytingar.
Það er nefnilega heilmikil
breyting á lífsvenjum einstaklings
að hætta að reykja og á ráðstefnu
sem þessari fræðumst við um ým-
islegt sem auðveldar fólki að gera
þær breytingar.“
Hvers vegna var farið að bjóða
símaþjónustuna sem þið rekið frá
Mývatnssveit?
„Ástæða er rannsóknarniður-
stöður sem sýndu að heilsugæslu-
læknar eyða mjög litlum tíma í
tóbaksvarnir, að hluta til örugg-
lega vegna tímaskorts en kannski
að hluta til líka vegna þess að það
krefst ákveðinnar sérþekkingar.
Það er ekki sjálfgefið að allir
læknar hafi þá grundvallarþekk-
ingu og nú er víða um heim verið
að þróa sérstakan hóp heilbrigð-
isstarfsmanna í þessari þjónustu;
læknar, ljósmæður og fleiri vísa
svo þeim sem ætla að hætta að
reykja á hið sérhæfða fólk sem
svarar í símann.“
– Hver er fyrirmynd ykkar?
„Okkar þjónusta er að sænskri
fyrirmynd og eitt af erindunum [í
dag] er hlutverk og reynsla af
„reyksímum“ í tóbaksvörnum.
Sænska verkefnið er vísinda og
þróunavrkefni.“
– Er fleira sérstaklega spenn-
andi sem fjallað verður
um?
„Já, til dæmis fjallar
Sabina De Villiers frá
Karolínska sjúkrahús-
inu í Stokkhólmi um
bólusetningar gegn nikótínfíkn.
Hún og fleiri þar eru langt komin í
rannsóknum á þessu sviði og það
er mjög spennandi að heyra af því.
Svo er spennandi að sá frægi
maður Stephen Rollnick, heilsu-
gæslulæknir frá Bretlandi, fjallar
um listina að ræða við fólk um að
breyta lifnaðarháttum sínum.
Þarna er sem sagt ekki einblínt
eingöngu á tóbaksvarnir heldur
líka fjallað um þá list að kveikja
löngun og framkvæmdavilja hjá
fólki til að breyta lifnaðarháttum
sínum til betri vegar.
Ég er viss um að þetta verður
góð ráðstefna, stærsti sigurinn
vinnst eflaust með því að starfinu
verði haldið áfram og þá ekki ein-
skorðað við heilbrigðisstéttir
heldur fjallað um tóbaksvarnir í
víðu samhengi. Að boðið verði upp
á fræðslu fyrir alla sem hafa
áhuga á eða vilja vinna að tóbaks-
vörnum. Þær byrja strax.
Ég vil t.d. nefna að Lisen Sylw-
an frá Svíþjóð fjallar um „reyk-
laus börn“ sem er mjög áhugavert
fyrir t.d. ljósmæður og hjúkrunar-
fræðinga í ungbarnaeftirliti. Það
er nefnilega svolítið öðruvísi að
veita verðandi móður ráðgjöf en
einhverjum öðrum.“
– Er þessi símaþjónusta mikið
notuð hér á landi?
„Já, mikið, en vandi okkar er sá
að það vantar kynningu á þjónust-
unni og við höfum ekki fjárhags-
legt bolmagn til að telja nákvæm-
lega hve símtölin eru mörg. En við
vonum, þar sem við störfum al-
gjörlega eftir sænsku fyrirmynd-
inni, að það atriði breytist og verði
eins og hjá þeim í Svíþjóð því það
er mikilvægt að geta fylgst vel
með.
En alltaf þegar Tóbaksvarnar-
nefnd fer í auglýsinga-
herferð er mikið hringt
í okkur. Við erum sjö
ráðgjafar sem svörum í
símann og erum allar
sammála um að árang-
urinn sé góður. Við eigum stóran
hóp þakklátra skjólstæðinga og
finnum best að endurhringinga-
kerfið okkar er mjög gott. Við
bjóðum sem sagt upp á áfram-
haldandi stuðning; bjóðum fólki
að við hringjum í það aftur eftir
ákveðinn tíma eftir að það hefur
samband. Ekki bara að það hringi
í okkur og það er öruggt mál að
þetta eykur árangurinn til muna.“
Dagbjört Bjarnadóttir
 Dagbjört Bjarnadóttir er fædd
1958 í Reykjavík. Hún útskrif-
aðist úr Hjúkrunarskóla Íslands
1982, starfaði fyrst á Kleppsspít-
alanum og svo um nokkurra ára
skeið á Landakoti en starfar nú
við Heilbrigðisstofnun Þing-
eyinga með aðsetur í Mývatns-
sveit. Dagbjört, sem er reyndar í
námsleyfi við Háskólann á Akur-
eyri í vetur hefur unnið við Ráð-
gjöf í reykbindindi, þjónustu á
landsvísu sem stjórnað er frá
Heilbrigðisstofnun Þingeyinga,
síðan hún hófst. Eiginmaður
hennar er Egill Freysteinsson
bóndi og eiga þau fjögur börn.
Bólusetn-
ingar gegn
nikótínfíkn
Nei, nei, sérarnir mínir, þið verðið nú af og til að segja: Lof og dýrð og
þökk sé þér, Drottinn minn, og líka haleljúa og amen eftir efninu.