Morgunblaðið - 28.09.2002, Blaðsíða 42

MINNINGAR
42 LAUGARDAGUR 28. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Ólafur Jónssonfæddist í Skeiðhá-
holti í Skeiðahreppi 9.
janúar 1924. Hann
lést á Selfossi 17.
september síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Jón Eiríksson,
bóndi og hreppstjóri,
og Jóhanna Ólafs-
dóttir, húsfreyja, í
Skeiðháholti. Systk-
ini Ólafs eru: 1)
Bjarni, f. 1925,
kvæntur Kristínu
Skaftadóttur. 2)
Gunnlaugur, f. 1928,
kvæntur Bergþóru Jensen. 3) Vil-
mundur, f. 1930, kvæntur Kristínu
Hermannsdóttur. 4) Sigríður, f.
1932, gift Erni Sigurðssyni sem er
látinn.
Hinn 3. maí 1947 gekk Ólafur að
eiga eftirlifandi eiginkonu sína, Jó-
hönnu Jónsdóttur, f. 21. okt. 1926.
Hún er dóttir hjónanna Jóns Dið-
riks Hannessonar, múrara, og Jón-
ínu Margrétar Jónsdóttur sem bú-
sett voru í Reykjavík. Ólafur og
Jóhanna eignuðust sex börn. Þau
eru: 1) Jóhanna Sigríður, f. 1947,
búsett í Hafnarfirði. Börn hennar
og Ægis Fr. Sigurgeirssonar eru
Hafdís Hanna og Sigurgeir Árni,
sem á einn son, Ægi Frímann. 2)
Margrét Jóna, f. 1952, búsett á
Kálfhóli á Skeiðum. Hún er gift
Gesti Þórðarsyni og eiga þau þrjá
syni, Þórð Frey, Egil og Hannes
Ólaf. 3) Áslaug
Birna, f. 1960, búsett
í Hafnarfirði. Hún er
gift Friðberg Stef-
ánssyni og eiga þau
tvö börn, Þórdísi og
Atla. 4) Auður
Harpa, f. 1962, búsett
á Selfossi. Hún er gift
Inga Heiðmari Jóns-
syni og eiga þau tvær
dætur, Höllu Ósk og
Sigríði Emblu. 5) Jón
Bragi, f. 1964, bú-
settur í Skeiðháholti.
Sambýliskona hans
er Kristín Gunnars-
dóttir. Börn hans og Steinunnar
Tómasdóttur eru Óttar, Ólafur Jó-
hann, Tómas Anton og Ásdís Mar-
grét. 6) Gunnar Þór, f. 1970, bú-
settur í Kópavogi. Hann er
kvæntur Álfheiði Ingimarsdóttur
og eiga þau þrjá syni, Hörð Inga,
Sigurð Guðna og Kjartan Ólaf.
Ólafur bjó mestan hluta ævinnar
í Skeiðháholti og starfaði lengst af
sem bóndi og kennari við barna-
skólann í Brautarholti á Skeiðum.
Hann var sláturhússtjóri í Laug-
arási til margra ára og vann auk
þess í Mjólkurbúi Flóamanna í
nokkur ár. Hann tók virkan þátt í
félagsstörfum og söng í mörgum
kórum um ævina.
Útför Ólafs verður gerð frá
Skálholtskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14. Jarðsett verður
á Ólafsvöllum.
Skeiðin himinfögur, sveitin milli
fljótanna tveggja, er umgjörð um lífs-
skeið Ólafs Jónssonar. Marga forfeð-
ur hans hafði þessi frjósama sveit
fóstrað, hún hafði verið ræktuð af
þeim og í Ólafi sjálfum var ræktunar-
maðurinn sívakandi og virkur.
Ólafur leitaði sér ungur menntunar
á skólasetri Sunnlendinga á Laugar-
vatni þar sem hann eignaðist kærar
minningar og vini. Síðar dvaldi hann í
Reykjavík og þangað sótti hann lífs-
förunaut sinn, Jóhönnu Jónsdóttur af
Víkingslækjarætt. En skæður vá-
gestur, berklaveikin, sótti hart að
Ólafi áður en hann kæmist heim á
Skeiðin með brúði sína til að hefja þar
búskap. Hann sótti sér lækningu með
dvöl á Vífilsstöðum en heimkominn
var hann lengi að ná heilsu.
Heilsufar manna og dýra var hon-
um löngum hugleikið og stundum bar
það á góma að læknisfræði myndi
hann hafa stundað hefði auðnan leitt
hann lengra eftir lærdómsbrautinni.
Þau hjónin, Ólafur og Jóhanna,
settu saman bú á jörð feðranna í
Skeiðháholti og þar búa einnig tveir
bræðra Ólafs, Bjarni og Vilmundur.
Vegna asma átti Ólafur óhægt með
að vinna í heyrykinu og hann vann
alla tíð mikið utan heimilis og kenndi
áratugum saman við Skeiðaskóla. Fé-
lagslyndi hans og jákvæð viðhorf
nýttust honum vel til þess starfs og
sköpuðu honum vinsældir.
Þar eignaðist hann suma sinna
bestu vina.
Hann fékk sér stundum tekjuauka
með því að taka sumarafleysingar í
Mjólkurbúinu á Selfossi og til var
hann kvaddur þegar sláturhússtjóra
vantaði í Laugarási og það fórst hon-
um vel úr hendi eins og annað sem
hann lagði hönd að.
Hann tók ásamt bræðrum sínum
mikinn þátt í kórastarfi, s.s. kirkjukór
og Árneskórnum. Skálholtskórnum
lagði hann lið á fyrstu árum kórsins,
fyrst undir stjórn Róberts A. Ott-
óssonar og síðar Glúms Gylfasonar og
Ólafs í Forsæti. Þá tók hann þátt í
starfi Hörpukórsins, kórs eldri borg-
ara, á Selfossi ásamt fleiri Skeiða-
mönnum og þau Jóhanna tóku þátt í
mjög vel heppnaðri skemmtiferð með
kórnum til Toscana á Ítalíu.
Þótt lifibrauð Ólafs og fjölskyld-
unnar yrði annað en búskapur hélt
hann sauðfé fram á síðustu ár, sótti
hrútasýningar og ræktaði gott kyn.
Vökudagur hans varð stundum lang-
ur þegar söngæfingar tóku við af
skóladegi og fjárhirðingu.
Bestar stundir átti hann þó með
fjölskyldunni. Þau Jóhanna eignuðust
sex börn, sem ásamt barnabörnum
sóttu mikið heim til æskuheimilins,
„heim í gamla hópinn sinn“, þar sem
söngiðkun var í hávegum höfð.
Innan systkinahóps Ólafs er hin
besta og ljúfasta frændsemi með
gagnkvæmum heimboðum og um-
hyggju. Eindrægni fjölskyldunnar í
Skeiðháholti er eftirsóknarverð og
mætti íslenskt samfélag gjarnan læra
af þeim Háhyltingum, m.a. að meta og
virða ellina og þá sem hana bera.
Sem aðkomumanni en fjölskyldu-
meðlim í Skeiðháholti síðustu 15 ár
virðist mér sem virðing fyrir landi og
lífi séu þeir þættir sem sterkast
tengja þessi ættarbönd.
Jón Eiríksson í Skeiðháholti, faðir
systkinanna, var einnig rómaður fyrir
góðgirni svo eplið féll ekki langt frá
eikinni.
Ólafur hafði áhuga á bókmenntum
og ljóðum, gat sjálfur sett saman
stöku og var áhugasamur og ötull að
sækja árleg mót hagyrðinga víðs veg-
ar um landið. Ólafur var eftirsóttur til
alls félagsskapar, en það truflaði þó
aldrei hógværð hans né ljúfmennsku.
Guð blessi hann á nýjum vegi.
Ingi Heiðmar Jónsson.
Þakklæti er mér efst í huga er ég
kveð tengdaföður minn Ólaf Jónsson.
Ég var varla nema krakki þegar ég
fór að venja komur mínar í Skeiðhá-
holt 16 ára gömul. Frá fyrsta degi var
mér tekið opnum örmum en mig
renndi ekki grun í þá hvílíkan fjársjóð
ég var um það bil að eignast, í tengda-
foreldrum mínum og fjölskyldunni
allri, öllu hlaðinu. Þvílík samheldni,
virðing og hlýja sem þar svífur yfir
vötnum. Í þessu öllu á tengdapabbi
stóran þátt. Alltaf fékk maður faðm-
lag, koss á kinn og klapp á bakið þeg-
ar maður kom austur um helgar.
Hann var óspar á að láta fólkið sitt
finna hversu vænt honum þótti um
það og er ég óendanlega glöð og þakk-
lát fyrir að hafa tilheyrt þeim hópi.
Ég er líka þakklát fyrir allt það
sem afi Óli gaf strákunum mínum. Af
mörgu er að taka, allt frá kennslu í að
elda hafragraut og spila Ólsen upp í
lærdómsríkar ferðir í fjárhúsin í sauð-
burði. Að þessu munu þeir búa og þeir
eldri segja þeim sem er of ungur til að
muna.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Álfheiður Ingimarsdóttir.
Afi minn, þessi góði og hugulsami
maður, hjálpaði mér gegnum mjög
margt. Hann hafði þessar sterklegu
hendur með miklar æðar og skinnið
frekar þunnt svo æðarnar brutust
næstum út úr handarbökunum. Afi
hafði skalla allan þann tíma sem ég
man eftir honum. Hann sagði mér að
hann hefði misst hárið í eitthvert
skipti þegar hann var veikur og verið
án þess síðan.
Hann lék mikið við mig eins og öll
barnabörn sín þegar ég var lítil og
hann hafði alltaf mikinn hug á að
manni gengi vel í námi og leit alltaf á
einkunnirnar mínar þegar ég sýndi
honum þær.
Hann vildi manni alltaf vel og þeg-
ar ég spilaði í fyrsta sinn fyrir hann á
nýju fiðluna mína gladdist hann inni-
lega yfir tónunum og stakk að mér
nokkrum bláum þegar við kvöddumst
til að styrkja mig í fiðlukaupunum. Ég
tel afa líka hafa lagt mér lið við að tak-
ast á við hræðslu mína við dýr, enda
fór ég oft með honum í fjárhúsin að
gefa lömbunum og svo man ég eftir
því þegar við fórum saman á hestbak
á Torfa gamla, hestinum hans afa, og
þá sat ég fyrir aftan afa á hestinum.
Þá var ég ekki nema svona fjögurra
ára gömul.
Öllum leið vel í kringum afa og ég
vil þakka fyrir allar góðu stundirnar
sem ég eignaðist með honum.
Halla Ósk Heiðmarsdóttir.
Elsku afi. Ég man að alltaf þegar
ég kom í heimsókn þá tókstu utan um
mig og klappaðir mér á bakið. Ég
man líka að þegar ég var lítill hafði ég
sérstakt leyfi til að vekja þig eld-
snemma um helgar til að búa til hafra-
graut og þú kenndir mér líka að búa
til hafragraut þegar ég var orðinn að-
eins eldri.
Ég veit að þér líður vel hjá Guði en
ég sakna þín samt.
Hörður Ingi Gunnarsson.
Við eigum fagran fjallahring,
sem fóstrar Skeiðasveit.
Engi og tún þar eru frjó,
svo eigi ég betra veit.
Bræður og vinir búa þar,
við bestu kjör og frið.
Þakklátir fyrir gjafir guðs
og gleðjast lífið við.
Hér vilja allir annars hag
ef einhver þraut ber að.
Til hjálpar er hver hönd útrétt
með hug að bæta það.
Til gróðurvinnu lund er létt
svo ljúft er allt og þýtt.
Hvað göfgar fremur hugans heim
en horfa á landið prýtt.
(Guðlaug Lýðsdóttir frá Skeiðháholti.)
Þessi orð langömmu frá Skeiðhá-
holti finnast okkur vel við hæfi nú í
dag þegar við kveðjum föðurbróður
okkar, Ólaf Jónsson frá Skeiðháholti.
Við undirrituð vorum þeirrar gæfu
aðnjótandi að fá að alast upp í
Skeiðháholti sem stór fjölskylda, um-
kringd ömmu og afa, foreldrum okk-
ar, föðurbræðrum og fjölskyldum
þeirra.
Það voru alltaf leikfélagar og vinir
á hlaðinu. Samkomulagið á hlaðinu í
Skeiðháholti milli bræðranna og
þeirra fjölskyldna hefur ávallt ein-
kennst af samheldni, virðingu og vin-
áttu. Eftir morgunverkin var stund-
um mætt í kaffi til ömmu og afa,
„gefin skýrsla“ um gang mála og líð-
andi stund rædd.
Þessi siður hefur borist til næstu
kynslóða, því að án afskiptasemi, þá
erum við öll bærilega upplýst hvert
um annað.
Það er ómetanlegt veganesti út í líf-
ið að hafa fengið að alast upp við þess-
ar aðstæður og er það bæði skrýtið og
óhugsandi að vita til þess að Óli
frændi sé dáinn. Við vissum auðvitað
að hann var veikur, en sem betur fer
kannski er maður aldrei undir það bú-
inn að einhver nákominn manni falli
frá. Við erum samt svo heppin að við
eigum fullt af góðum minningum um
hann Óla og langar okkur að festa
nokkrar þeirra á blað.
Það væri óhugsandi að minnast Óla
án þess að minnast á smalamennsku!
Við smalamennsku hækkaði blóð-
þrýstingurinn hjá honum töluvert
mikið, Óli fékk ákveðna útrás, sleppti
Votumýrarvarfærninni og það var
nánast sama hvar maður stóð og hvað
maður gerði, það var alltaf rangt. –
Þangað til féð var komið inn. Þá faðm-
aði Óli mann og sagði – jæja, mikið
gekk þetta nú vel! Óli hafði mikið yndi
af skepnunum sínum og átti afar góð-
an fjárstofn. Hann var náttúrubarn af
lífi og sál, hann mat jörðina – staðinn
Skeiðháholt og skepnurnar, sem hann
ól önn fyrir, mikils. Hann var sérstak-
lega laginn í sauðburði og val á ásetn-
ingslömbum líktist miklu frekar al-
varlegri listsköpun heldur en að þar
færu fram venjuleg bústörf.
Við systkinin upplifðum það öll að
Óli kenndi okkur í Brautarholtsskóla.
Það hefur sína kosti og galla að
alast upp með kennara en þó vega
kostirnir meira en gallarnir. Fræði-
maðurinn Óli var aldrei langt undan.
Hann var duglegur að miðla íslenskri
tungu, s.s. ljóðum, kannski úti við
fjárhús eða í girðingavinnu fyrir utan
skurð. Hann var alltaf til staðar, dug-
legur að sinna okkur í leik og starfi,
átti létt með hrós sem oft var innsigl-
að með klappi á bakið til áréttingar á
einlægri væntumþykju.
Það er ekki hægt að minnast Óla án
þess að hugsa til Hönnu, því að þau
voru eitt, enda búin að lifa í hjóna-
bandi í yfir fimmtíu ár.
„Þegar þú ert sorgmæddur, skoð-
aðu þá huga þinn, og þú munt sjá, að
þú grætur vegna þess, sem var gleði
þín.“ (Kahlil Gibran)
Elsku Hanna, börn, tengdabörn,
barnabörn og barnabarnabarn. Við
systkinin vottum ykkur dýpstu sam-
úð, minningin um góðan mann lifir og
yljar okkur öllum um ókomin ár.
Hinsta kveðja.
Ólöf, Hermann, Jón og
Sigurbjörg Vilmundarbörn.
Manni finnst það með hreinum
ólíkindum hvað tíminn er fljótur að
líða. Steinsnar frá því að maður er
barn að leika sér og taka mið af full-
orðna fólkinu, er það fullorðna fólk
orðið gamalt og maður sjálfur þetta
fullorðna fólk. Aldrei er maður eins
glöggt minntur á þennan tíma og þeg-
ar fólk deyr.
Á Skeiðháholtshlaðinu hefur alltaf
verið fullt af fólki og þar hefur hver og
einn haft sitt sjálfstæða hlutverk.
Þessi hlutverk eru svo sjálfsögð að
það er eins og þau hafi alltaf verið
svona. Þetta er eins og púsluspil þar
sem hver kubbur er nauðsynlegur,
ekki nauðsynlegri en hinir, allir jafn-
nauðsynlegir.
Óli austrí, hefur verið svona nauð-
synlegur þáttur af lífi okkar. Stór
þáttur bernskunnar, sem kennari og
síðar félagi og samstarfsmaður. Það
gat nú aldeilis heyrst í mönnum á Há-
holtshlaðinu í smalamennskunum og
þá lét nú Óli heyra í sér. Við krakk-
arnir vorum stundum dálítið hissa á
þessum stóru umskiptum úr því sem
okkur fannst vera albrjálaður smala-
maður í gamansaman ljúfling þegar
féð ver komið í rétt eða hús. Það voru
oft mikil tilþrif í Óla föðurbróður og
svoleiðis kryddar minningarnar ljúf-
um og notalegum keim.
Hann hafði sérstakt lag á því að
heilsa manni. Hann rétti sig upp og
gerði sig þráðbeinan í bakinu og and-
litið klofnaði í stóru og glaðlegu brosi.
Það er gott að vera heilsað svona.
Oft sáum við hann út um gluggann
ganga upp í hjáleigu, með hendurnar
læstar saman fyrir aftan bak, stikandi
stórum skrefum að sinna kindunum.
Það er nefnilega daglega amstrið sem
kemur fram í hugann þegar litið er yf-
ir farinn veg. Þetta litla og sjálfsagða
sem allt í einu er liðið. Það koma líka
upp í hugann jólaboðin og sameigin-
legar stundir þegar Óli lék á als oddi
og var gamansamur. Enginn las bet-
ur upp en Óli.
Og svo er þetta allt í einu liðið, og
minningarnar einar eftir, án raun-
verulegrar tengingar við manninn
sjálfan. Maður finnur til saknaðar,
sem blandaður er notalegheitum lið-
inna samverustunda.
Við systkinin á „Hólnum“ þökkum
samleiðina og vottum Hönnu og henn-
ar fólki samúð á kveðjustund.
Jón, Björgvin Skafti, Anna
Fríða og Bjarni Gunnlaugur.
Í dag verður ástkær föðurbróðir
okkar, Ólafur Jónsson frá Skeiðhá-
holti, eða Óli frændi eins og við köllum
hann alltaf, lagður til hinstu hvíldar í
Ólafsvallakirkjugarði. Hann lést eftir
hetjulega baráttu við erfiðan sjúk-
dóm. Við munum ekki rekja æviferil
Óla frænda en viljum minnast hans í
fáeinum orðum.
Alla okkar ævi höfum við þekkt Óla
frænda og eftir lát hans reikar hug-
urinn, og minningarnar um ljúfar
samvistir standa ljóslifandi fyrir hug-
skotssjónum. Þetta eru ekki síst
minningar um hina kátu lund hans,
fallega brosið og hljómfagran hlátur.
Óli frændi var alltaf einstaklega barn-
góður og þess nutum við systurnar
sem börn og einnig minnumst við
þess hversu hlýr og góður hann var
alltaf börnum okkar þegar þau hittu
hann.
Oft heimsóttum við þau Óla og
Hönnu í Austurbæinn. Alltaf voru all-
ir jafnvelkomnir á fallega heimilið
þeirra og alltaf var innilega tekið á
móti okkur. Þrátt fyrir miklar annir
var ætíð tími til þess að setjast niður
og spjalla yfir kaffibolla og góðgæti
og við höfðum það alltaf á tilfinning-
unni að þau vildu að við stöldruðum
við sem allra lengst.
Við lögðum líka oft leið okkar í fjár-
húsin, upp í Hjálegu eins og fjárhúsin
eru kölluð. Það var sérstaklega gam-
an þegar Óli frændi sýndi okkur kind-
urnar sínar, hrútana og lömbin og
heyra hann segja frá þeim, nöfnum
þeirra og einkennum. Á sviði sauð-
fjárræktar, eins og á svo mörgum
öðrum sviðum, var Óli frændi sér-
fræðingur.
Óli og Hanna áttu því láni að fagna
að eignast stóran barnahóp, frænd-
systkini okkar. Sum þeirra eru á okk-
ar aldri og við lékum okkur saman
margar stundir í æsku. Þó að sam-
verustundirnar hafi stundum verið
stopular, einkum vegna aldursmunar
og búsetu, finnum við mjög hversu
sterk ítök frændsystkini okkar eiga í
okkur, ekki síst á þessari stundu. Við
biðjum góðan guð að styrkja elsku
Hönnu, frændsystkini okkar, fjöl-
skyldur þeirra og aðra ættingja og
vini. Með söknuði kveðjum við Óla
frænda. Hann var frábær maður; fal-
legur, gáfaður, góður og heiðarlegur.
Í hugum okkar varðveitum við minn-
ingarnar um hann sem dýrmætar
perlur.
Jóhanna, Sigríður Anný og
Steinunn Gunnlaugsdætur.
Fallinn er frá vinur sem alla tíð hef-
ur verið okkur hjónum kær. Fyrstu
kynni mín af Ólafi og konu hans Jó-
hönnu voru í Barmahlíð 52 en þar
bjuggu þá foreldrar tvíburasystr-
anna, Auðar konu minnar og Jóhönnu
konu Ólafs. Ólafur og Jóhanna hófu
búskap sinn á jörð föður Ólafs í
Skeiðháholti.
Systurnar voru mjög nánar og með
fjölskyldum okkar voru sterk vina-
bönd. Börn okkar voru mjög samrýnd
og úr sveitinni og héðan úr Barma-
hlíðinni er margs að minnast. Það
ríkti mikil gleði og kátína þegar þau
hittust og oft var sungið saman.
Við áttum í gegnum tíðina margar
ánægjulegar samverustundir. Þegar
við flettum í gegnum albúmin rifjast
þessar notalegu stundir upp fyrir
okkur. Til dæmis tjaldferð sem farin
var á Þingvelli í blíðskaparveðri. Í
þessari ferð voru teknar skemmtileg-
ar myndir, meðal annars af drengj-
unum okkar sem nánast eru á sama
aldri.
Fyrstu ár Ólafs og Jóhönnu voru
erfið vegna veikinda Ólafs sem hann
sigraðist á með þrautseigju.
Ólafur var gæfumaður, hann átti
góða og samheldna fjölskyldu. Hann
hafði þægilega nærveru, var góður og
áreiðanlegur.
Ásamt búskapnum kenndi hann
börnum í Brautarholti á veturna, en
hann hafði einstakt lag á börnum.
Ólafur hafði alla tíð mjög gaman af
söng og er fjölskylda þeirra hjóna
mjög söngelsk. Hann söng með kór-
um, meðal annars Árneskórnum og
Skálholtskórnum. Hann var víðlesinn
á íslenskar bókmenntir og ljóð og
voru frásagnir hans mjög skemmti-
legar, en hann vitnaði oft í það sem
hann hafði lesið.
Síðastliðið ár átti Ólafur við veik-
indi að stríða. Við hjónin heimsóttum
hann síðast á spítalann á Selfossi.
Þrátt fyrir veikindin var viðmót hans
þakklátt og hlýlegt.
Með þessum fáu orðum kveðjum
við hjónin Ólaf. Á skilnaðarstund
minnumst við góðs drengs með hlýj-
um hug og þökk.
ÓLAFUR
JÓNSSON