Morgunblaðið - 28.09.2002, Síða 40

MINNINGAR
40 LAUGARDAGUR 28. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Jón Gíslasonbóndi á Innri-
Skeljabrekku í Borg-
arfirði fæddist 18.
september 1922 á
Jörva á Akranesi.
Hann lést á Sjúkra-
húsi Akraness hinn
23. september síðast-
liðinn. Jón ólst upp á
Akranesi og Súlunesi
í Melasveit en fluttist
með foreldrum sín-
um að Innri-Skelja-
brekku árið 1936.
Foreldrar Jóns voru
Gísli Jónsson, síðast
bóndi á Innri-Skeljabrekku, og
kona hans, Þóra Þorvaldsdóttir.
Systkini hans voru Guðjón bóndi á
Syðstu-Fossum í Andakíl, Magnús
rektor í Kungälv í Svíðþjóð, báðir
látnir, en systurnar Elín og Eygló
eru báðar á lífi og búsettar í
Reykjavík. Hálfsystkini Jóns voru
Þorvaldur Ellert Ásmundsson,
Gróa Ásmundsdóttir, og Ásdís Ás-
mundsdóttir, þau eru öll látin. Jón
varð búfræðingur frá Bændaskól-
anum á Hvanneyri vorið 1943.
Hinn 15. júní 1944 kvæntist Jón
Kristínu Pétursdóttur, f. 28. des.
1925, d. 2. ágúst 2001, og tóku þau
þá við búi á Innri-Skeljabrekku af
foreldrum Jóns og
bjuggu þar allan
sinn búskap. For-
eldrar Kristínar
voru Guðfinna Guð-
mundsdóttir og Pét-
ur Þorsteinsson,
bændur á Mið-Foss-
um í Andakíl. Börn
Jóns og Kristínar
eru: 1) Gísli, bóndi, f.
17. júní 1946, maki
Oddbjörg Leifsdótt-
ir, f. 31. janúar 1945,
búsett að Lyngholti í
Leirársveit, þau eiga
fimm börn. 2) Pétur,
byggingameistari á Hvanneyri, f.
25. des 1949, maki Svava Sjöfn
Kristjánsdóttir, f. 9. júní 1949, þau
eiga þrjú börn. 3) Þorvaldur, frjó-
tæknir, f. 28. maí 1954, maki
Dagný Sigurðardóttir, f. 31. okt.
1959. Þau búa á Innri-Skelja-
brekku og eiga þrjá syni. Barna-
börnin eru 11.
Jón var heiðursfélagi í hesta-
mannafélaginu Faxa í Borgarfirði
og tók virkan þátt í starfi þess á
árum áður. Hann var félagi í Rót-
arýklúbbi Borgarness.
Útför Jóns fer fram frá Hvann-
eyrarkirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 14.
Elsku pabbi og tengdapabbi.
Margs er að minnast á kveðju-
stund. Alltaf varst þú eldhugi til
verka og gjarnan bara á nærboln-
um, skyrtunni eða þunnri peysu
með uppbrettar ermar.
Þannig ert þú í minningu minni
þegar ég er að alast upp og vildir
líka að aðrir tækju til hendinni.
Þú hafðir unun af því að rækta og
bæta land og skepnur, þó mesta
gleði hefðir þú af hestunum fram á
síðasta dag. Þegar ég er að vaxa upp
í faðmi ykkar mömmu, áttu 11 jarðir
ítök að Skeljabrekkuengjum og í þá
daga var allt heyjað með orfi, hrífu
og hestum. Það gefur auga leið að
oft var mannmargt á engjunum. Þar
af leiðandi kom margt uppá sem
þurfti að hjálpa til með að leysa,
ætíð var komið til þín og alltaf sagð-
ir þú: „Það er alveg sjálfsagt.“
Þegar ég er rétt orðinn sex ára
gamall ferð þú með sæti af hesta-
rakstrarvél upp í Andakílsárvirkjun
til að brenna í sundur stólinn og
leggja á misvíxl svo sætið lækkaði.
Þetta gladdi mig mjög mikið, því ég
þráði alltaf að vera duglegur eins og
þú.
Ýmis forrétindi hafði ég sérstak-
lega þetta sumar, eins og við heim-
keyrslu á heyi. Þá þurftu allir að
teyma hesta heim sem drógu vagn-
ana, en þú sagðir að ég væri svo létt-
ur sex ára að ég mætti sitja uppi á
heyinu og stjórna hestunum með
aktaumunum. Á engjunum eru
stokkar sem voru með mjóum brúm,
en aldrei kom neitt fyrir því þú
treystir hestinum þínum Sporði fyr-
ir sex ára gömlu barninu og fékk ég
að vinna með honum allt sumarið.
Svona treystir þú öllum þínum hest-
um nema Blett slæga.
Þreytan gleymdist fljótt, því alltaf
vildir þú að farið væri í reiðtúr á
sunnudögum. Fórum við þá oftast
inn í Skorradal og eru mér þá minn-
isstæðastar stundirnar á Mófells-
stöðum í súkkulaði og pönnukökum.
Jæja, elsku pabbi, svona liðu árin,
við unnum og glöddumst saman.
Mjög gestkvæmt var hjá ykkur
mömmu á Skeljabrekku, enda í al-
faraleið áður en Borgarfjarðarbrúin
kom, t.d. allir sem fóru í Skorradal
komu á Skeljabrekku, því þar var
jeppi og alltaf sagt já við að keyra
þá sem þess þurftu.
Jæja, elsku pabbi minn, nú liðu
árin fljótt, ég kom heim með mitt
konuefni, sem þið mamma tókuð
yndislega vel, sem ykkar fyrstu
dóttur. Ég gleymi aldrei þegar þú
komst á eldhúsgluggann á Ytri-
Skeljabrekku, fyrstu máltíð okkar
Oddu og sagðir: „Góð er nú lyktin,
elskan mín, hvað er í matinn.“
„Tengdapabbi, takk fyrir hólið, það
eru fjórar lærissneiðar.“
Elsku tengdapabbi, aldrei gleymi
ég hvað þú varst glaður þegar þú
vissir að fyrsta barnabarnið var á
leiðinni. Var það strákur eða stelpa?
Svo kom barnið og það var lítill Jón
Gíslason. Þá komu tár í augu þín,
þessa stóra manns sem ég og Gísli
elskuðum.
Eftir þetta gáfum við ykkur
mömmu Áslaugu Ellu, Kristínu,
Leif og Guðfinnu sem þið elskuðuð
og þau ykkur. Þar að auki sjö barna-
barnabörn sem nú kveðja afa og
langafa og þakka allt.
Nú veit ég að þér líður vel, hjá
þínum, elsku vinur minn. Þökk fyrir
öll þessi 35 ár. Guð blessi þig.
Elsku pabbi, við erum svo glöð að
hafa getað haft þig við enda há-
borðs sem höfðingja á Valhöll á
Þingvöllum 18. september sl. þegar
þú varðst 80 ára með vinum og
systrum, tengdadætrum og sonum,
á þeim stað sem þér fannst heil-
agur.
Elsku pabbi, við unnum saman í
hálfa öld, ég lærði svo margt af þér.
Báðir með áhuga á að rækta land,
hross og sérlega fjölskyldu.
Þökkum þér og mömmu allt,
elsku vinur.
Oddbjörg og Gísli.
Afi minn á Brekku. Það er skrítið
að horfa á eftir þér, afi minn, það er
sumt í þessu lífi sem manni finnst að
eigi alltaf að vera til staðar og á
sama stað, afi, þú ert eitt af því.
Eftir að ég heimsótti þig í síðasta
skipti síðasta föstudaginn sem þú
lifðir settist ég niður og fór að hugsa
um gamla tíma. Þá rann upp fyrir
mér að á þeim tíma sem ég hef lifað
hef ég kynnst mörgu fólki en það
eru fáir sem hafa eins stórt og fal-
legt hjarta og þú, afi minn.
Ég man aldrei eftir því að þú hafir
svo mikið sem brýnt raustina, sama
hversu mikið gekk á, þolinmæðin og
kærleikurinn sem þú bjóst yfir
finnst mér vera ótrúleg og mættu
fleiri í þessum heimi taka það sér til
fyrirmyndar.
Svo varstu ansi mikill og lúmskur
húmoristi, t.d. þegar við vorum niðri
á engjum að laga girðingar og þú
hélst utan um rafmagnsgirðinguna
og sagðir við mig: „Það er bara ekk-
ert rafmagn á þessu.“ Ég man ekki
hvað ég hentist marga metra aftur á
bak þegar ég sannreyndi það (ég
var ekki alveg kominn með sama
sveitasiggið á hendurnar og þú, afi
minn).
Það get ég sagt þér, afi minn, að
ég vildi óska þess að sonur minn
hefði fengið tækifæri til þess að eld-
ast og þroskast lengur í kringum
þann mikla og góða mann sem þú
hafðir að geyma.
Eins og þú sagðir svo oft þegar þú
talaðir um merka menn: „Þetta eru
eins og skipstjórar á stóru skipi.“
Það kemur heim og saman fyrir rest
því að núna ertu að kveðja okkur,
skipstjórinn okkar, sem sigldi í
gegnum lífið með virðingu og vin-
áttu í fararbroddi.
Því miður er ekkert eilíft í þessu
lífi, nema kannski það að hafa hæfi-
leika til þess að læra af manneskjum
eins og þér og miðla því áfram.
Þú munt alltaf eiga stóran hlut í
hjarta mínu, elsku afi minn.
Þitt barnabarn
Leifur.
Kallið er komið
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Mig langar að minnast í fáum orð-
um svila míns og góðs vinar Jóns
Gíslasonar frá Innri-Skeljabrekku.
Örlögin höguðu því þannig að fyr-
ir 43 árum kynntist ég mági hans
Rúnari Péturssyni frá Mið-Fossum,
síðan þá hef ég tilheyrt fjölskyld-
unni. Jón var ákaflega fróður og
skemmtilegur maður, hann hafði
sérstaka frásagnarhæfileika, þannig
að unun var á að hlýða. Jón var
bóndi í orðsins fyllstu merkingu,
hann elskaði dýrin og landið sitt
fagra, eins og hann sagði stundum.
Jón varð áttræður 18. sept. sl.
Hann langaði til Þingvalla í tilefni
dagsins. Þá ósk hans var hægt að
uppfylla, en hann var orðinn mjög
lasburða. Synir hans og tengdadæt-
ur ásamt nánustu ættingjum fóru
saman til Þingvalla á einum feg-
ursta degi haustsins. Sú ferð verður
okkur öllum ógleymanleg vegna
gleði Jóns á þessum degi og ekki
síst okkar að fá að vera með honum.
Nú er hann kominn til Stínu sinnar
og þar líður honum vel. Það verður
skrítið að fara upp í bústað, og geta
ekki hitt Jón í leiðinni, eins og venja
var.
Við Rúnar þökkum góðum mági
og vini ógleymanlegar stundir í
gegnum árin.
Við vottum Gísla, Pétri, Þorvaldi
og fjölskyldum þeirra okkar dýpstu
samúð og biðjum góðan Guð að
styrkja þau í sorginni.
Guð blessi minningu Jóns Gísla-
sonar.
Guðný Jónsdóttir.
„Sjáið þið hvað hún er falleg,“
sagði Jón föðurbróðir með mikilli
hlýju í röddinni og leit brosandi með
ástúð í augum á Kristínu eiginkonu
sína. Við hjónin sátum einn eftirmið-
dag yfir kökum og kaffibolla
snemma vors á síðasta ári. Það fór
ekki milli mála hve mikið ástríki var
á milli þeirra hjóna. Við höfðum ver-
ið að lýsa því yfir hve vel þau litu út
en Jón taldi það eingöngu eiga við
um Kristínu.
Þegar horft er til baka koma upp í
hugann fallegar minningar um gott
fólk sem auðgaði mannlífið þeirra
sem áttu þess kost að kynnast þeim.
Þannig manneskjur voru Kristín og
Jón. Stór hópur systkinabarna fékk
að dvelja í sveitinni hjá þeim og
stundum mörg saman. Við fengum
að kynnast sveitalífinu með góðu at-
læti. Við minnumst mikils stórhugar
og krafts í búskapnum. Þær voru
margar ferðirnar með foreldrum
mínum í Andakílinn þar sem komið
var við á bæjum hjá föðursystkinun-
um Guðjóni og Lóu á Syðstu-Foss-
um, Eygló og Haraldi á Hvanneyri
og Jóni og Stínu á Innri Skelja-
brekku. Kaffiborðin voru hlaðin
veitingum og fróðlegt var að hlusta
á samræður um málefni líðandi
dags.
Við hjónin komum oftar við á
Skeljabrekku eftir að ferðum að
Hvanneyri fjölgaði nú síðustu ár.
Móttökur voru alltaf afar alúðlegar
sem fyrr. Þau hjónin fylgdust vel
með, spurðu og höfðu frá ýmsu að
segja. Gaman var að heyra Jón
segja frá nýjungum í landbúnaði
sem hann hafði kynnst t.d. þegar
hann hafði farið í ferð með Þorvaldi
syni sínum og komið á marga bæi.
Það var ánægjulegt að fylgjast með
honum síðustu árin, hve duglegur
hann var að fara um sveitir og heim-
sækja fólk. Það er eftirminnilegt og
öðrum til eftirbreytni hve Jón var
alltaf jákvæður gagnvart lífinu þrátt
fyrir veikindi, erfiðleika nú síðustu
ár og missi eiginkonu fyrir ári.
Jón hafði unun af ferðalögum.
Þegar við hjónin komum til hans í
sumar sagði hann okkur frá því að
hann hefði farið í ferðalag til út-
landa. Okkur kom það á óvart. Þá
sagði hann frá því að hann hefði
komið þar sem mikið var af hross-
um. Hann hafi sest niður í brekku
og virt hrossin fyrir sér. Þýsk kona
hafði þá komið til hans og sagst hafa
kannast við hann af lestri þýskrar
bókar um íslenska hesta. Konan tók
hann í huganum með sér til Þýska-
lands. Jón ljómaði þegar hann sagði
okkur frá þessu og lýsti því sem
konan hafði greint honum frá. Hug-
ur Jóns frænda stóð meira til ferða-
laga en hann hafði tækifæri til. Nú
er hann farinn í ferðina miklu um
ýmsa ókannaða akra þar sem vel er
tekið á móti honum.
Guð blessi minningu góðs drengs,
Jóns Gíslasonar.
Þráinn Þorvaldsson,
Elín Óskarsdóttir.
Genginn er góður vinur. Jón
Gíslason bóndi á Innri-Skelja-
brekku er í dag lagður til hinstu
hvílu frá Hvanneyrarkirkju í Borg-
arfirði, aðeins rúmu ári síðar en eig-
inkona hans, Kristín Pétursdóttir.
Smám saman kveður kynslóðin sem
óx úr grasi í árdaga búnaðarbylt-
ingar síðustu aldar og lifði að sjá
sveitirnar lifna við og blómstra og
búskapinn og samfélagið allt taka á
sig nútímalegri mynd. Á undraverð-
um tíma breyttust allir búskapar-
hættir og margt af því sem áður
sýndust ókleifar hindranir urðu að
einföldustu viðfangsefnum. Inn í
þessa veröld fæddist Jón Gíslason
og var alla tíð þátttakandi í hringiðu
samstímans, óragur og tilbúinn að
leggja út á nýjar og ótroðnar slóðir.
Með elju og dugnaði og óbilandi trú
á mátt og megin íslenskrar moldar
lagði hann landinu og búskapnum
það lið sem hann mátti og til hinstu
stundar var hanntrúr þeirri lífssýn
sinni. Jón Gíslason var maður vors-
ins og gróandans þar sem allt stend-
ur í blóma og hvergi er fölvi á fold
né sút í sál. Þannig var hann ávallt
uppteknari af hinu jákvæða en hinu
neikvæða, sá tækifæri fremur en
trafala í hverju verkefni.
Jón Gíslason var fæddur á Akra-
nesi næstyngstur fimm alsystkina
en átti auk þess þrjú eldri hálfsystk-
ini. Barn að aldri fluttist hann með
foreldrum sínum að Súlunesi í Leir-
ársveit og síðar að Innri-Skelja-
brekku í Andakíl. Þegar hann var 19
ára settist hann í Bændaskólann á
Hvanneyri og hann lauk búfræði-
prófi vorið 1943 ásamt 23 öðrum
nemendum víðsvegar að af landinu.
Hvanneyrardvölin var eins og hann
sagði sjálfur eitt af happasporum
hans. Þar mótaðist mjög viðhorf
hans og virðing fyrir starfi bóndans
og meðal kennara hans og samnem-
enda eignaðist hann vini til æviloka.
Árið 1944 kvæntist hann Kristínu
Pétursdóttur frá Miðfossum í Anda-
kíl og þau hefja búskap að Innri-
Skeljabrekku það sama ár sem varð
þeirra heimili alla tíð síðan og Jón
og Stína á Brekku eins og þau voru
gjarnan nefnd af nágrönnum og
Borgfirðingum voru alla tíð mjög
áberandi og mótandi bæði í búskap
sínum og félags- og menningarlífi
héraðsins. Þar uxu úr grasi synirnir
Gísli, Pétur og Þorvaldur sem allir
eru starfandi í heimahéraði og þang-
að sækja barnabörnin til starfa.
Órækur vitnisburður um mótunar-
áhrif þeirra Skeljabrekkuhjóna.
Kynni okkar Steinunnar af Jóni
og Stínu á Brekku hófust þegar við
fyrir um þrjátíu árum setjumst að á
Hvanneyri sem húsbændur á
Bændaskólanum. Fyrst munum við
hafa hist við skólasetningu á Hvann-
eyri haustið 1972 og þau hjón voru
með þeim fyrstu utan staðar sem
buðu okkur velkomin til starfa og
þótt okkur hafi ef til vill ekki verið
ljóst þá þegar hversu hlýjan hug
þau báru til Hvanneyrar kom það
brátt í ljós að Hvanneyrarstaður
átti í þeim sterkan málsvara og ein-
lægan samherja. Það er oft sagt að
skóli eigi sér ekki aðra fjársjóði en
nemendur sína og velunnara. Þau
hjón á Brekku voru alla tíð meðal
þeirra tryggu vina og áhugafólks
um velferð og hagsmuni skólans.
Við höfum á undanförnum áratug-
um rætt um hvað efst væri á baugi á
Hvanneyrarstað. Þangað var sjón-
um beint og fylgst með og fagnað
því sem ávannst í uppbyggingu
staðarins. Það var þó ekki áhugi
þeirra á velferð staðarins sem gerði
það að verkum að smám saman urðu
þau Jón og Stína meðal þess sam-
ferðafólks okkar sem við áttum að
nánustu vinum í þá nálega þrjá ára-
tugi sem við áttum samleið. Það var
miklu frekar þeirra góða nærvera
og hlýja viðmót. Margsinnis nutum
við gestrisni þeirra Jóns og Stínu og
áttum saman gleðistundir og rædd-
um málefni líðandi stundar og at-
vinnuvegarins sem við vorum svo
samofin. Þá áttum við samleið í ým-
iskonar félagsmálum bæði innan
sveitar og utan. Þannig þróaðist vin-
átta sem eigi bar skugga á frá fyrstu
stund til hinnar síðustu. Síðasta
samverustundin var fyrir röskum
mánuði þegar við hjónin buðum til
okkar vinum og vandamönnum í til-
efni af tímamótum í lífi okkar. Þegar
við kvöddum Jón var okkur ekki
ljóst að það yrði hinsta kveðja þó að
ef til vill hafi okkur öll grunað að
hverju dró. Fjarri var þó að það
skyggði á með nokkrum hætti, þvert
á móti ríkti gleði í sál og sinni. Nú
þegar minningin ein lifir ylja þessar
stundir og gleðja og á kveðjustund
þökkum við og minnumst þeirra
mörgu stunda sem við áttum saman
um dagana.
Við Steinunn sendum fjölskyld-
unni innilegar samúðarkveðjur og
biðjum góðan Guð að styðja og
styrkja á sorgarstund.
Guð blessi minningu góðs vinar
og samferðamanns.
Magnús B. Jónsson og
Steinunn S. Ingólfsdóttir,
Hvanneyri.
Það var komið fram í vikuna á
milli gangna. Litir haustsins skerpt-
ust með hverjum þessara kyrrlátu
daga. Fé komið af fjalli og heyin á
sinn stað. Við þessi skil í önnum ís-
lenska bóndans kvaddi Jón Gíslason
á Innri-Skeljabrekku í Andakíl. Í
hugann koma nokkrar myndir frá
liðnum kynnum.
Sú fyrsta vestan úr Dýrafirði um
miðja fyrri öld: Jón, þá ungur bóndi
JÓN
GÍSLASON
Ástkær eiginkona mín,
HULDA SIGURJÓNSDÓTTIR,
Hrafnistu, Hafnarfirði,
lést að morgni föstudagsins 27. september.
Fyrir hönd aðstandenda,
Páll Guðjónsson.