Morgunblaðið - 28.02.2003, Blaðsíða 31

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. FEBRÚAR 2003 31
SÍÐUSTU tónleikarnir í bláu röð
SÍ fóru fram fyrir þokkalega setnu
húsi í gær. Um stjórnvölinn hélt hinn
eistneski maestró Tönu Kaljuste, ná-
inn samstarfsmaður landa síns Arv-
os Pärts og því ugglaust vandfeng-
inn heppilegri stjórnandi í þeim
hluta dagskrár.
Doloroso, strengjaverk Atla
Heimis Sveinssonar í minningu Guð-
rúnar Katrínar Þorbergsdóttur for-
setafrúar, var samið að beiðni Guð-
mundar Emilssonar er frumflutti
verkið með Kammersveit baltnesku
fílharmóníunnar í Bandaríkjunum.
Kyrrlátt og fagurt lítið verk sem bar
svip harmþrungins göfuglyndis í
mjúkum og tærum flutningi
strengjasveitar SÍ.
Næst voru tvö verk eftir eistneska
tónskáldið Arvo Pärt (f. 1935). Hið
fyrra, fyrir strengi eingöngu, hét
Orient & Occident (Austur og Vest-
ur) og var frá 1999. Nafn verksins
gaf til kynna ákveðna klassíska tví-
hyggju sem áður hefur sézt á verka-
heitum Pärts, sbr. t.d. „Pro et
Contra“ og „Festina lente“. Ef að
líkum lætur vísbending um samspil
tveggja andstæðra meginskauta.
Það virtist enda mega greina ýmsa
austurlenzka drætti í þessu sér-
kennilega hómófóníska verki, svo
sem arabísk tónbil og glissöður milli
tóna, en nærri organum-kennda
samstigni fyrir sumpart miðaldainn-
blásinn vesturshlutann. Leikið var af
safaríkri innlifun er undirstrikaði
furðumargræðan einfaldleika.
Yfir 160 hvítklæddir söngvarar
beggja Hamrahlíðarkóra Þorgerðar
Ingólfsdóttur fylltu vel út plássið
fyrir aftan hljómsveitina í seinna
verki Pärts er samið var fyrir kór og
hljómsveit. Það nefndist Cecilia,
vergine romana, tileinkað samnefnd-
um verndardýrlingi tónlistar og
frumflutt af Kór og hljómsveit Aka-
demíu heilagrar Sesselju í Róm árið
2000.
Verkið hófst á andblæ bljúgrar
lotningar er þróaðist upp í tignandi
hrifningu og (í síðasta hluta) yfir í
sefjandi helgidulúð á nótum útvíkk-
aðrar naumhyggju við tvítóna þrá-
stef. Rithátturinn gerði ekki litlar
kröfur til hæðarþols kórfélaga þegar
hæst lét, einkum í sópran.
Samt var ekki annað að heyra en
að kórinn kynni sitt fram í fingur-
góma, enda gekk allt
fullkomlega upp og
auðheyrt að ljósvakur
hljómur hans félli að
meinlátum múklífisstíl
Pärts sem flís við rass í
fyrirmyndargóðu jafn-
vægi við hljómsveitina.
Síðasta atriði
kvöldsins var 2. sin-
fónía Ralphs Vaughans
Williams, auknefnd „A
London Symphony“,
samin 1911-13 en
margendurskoðuð síð-
ar. Þótt kennd sé við
heimsborgina við
Tems og greina megi
fáein „borgarhljóð“ á
stangli (frægust slögin úr Big Ben í
lokin á hörpu), mætti alveg eins
kenna þetta sinfóníska tónaljóð við
brezka náttúru (sbr. t.d. „skógar-
stemmninguna“ í II. þætti) og
sveitalíf (m.a. í 6/8 og 9/8 jig-dans-
hrynjum Scherzósins), og undirrót
enska þjóðlagsins er víða áberandi.
Sundurleitastur og kannski veikast-
ur er lokaþátturinn, þrátt fyrir bráð-
fallegt dúnmjúkt niðurlag með vísan
í so do re so „mottó“ upphafsþáttar.
Eistneski hljómsveitarstjórinn
virtist ekki maður ofstækis og stórra
bendinga, en hafði í staðinn aðdáun-
arvert lag á að laða fram innviðar-
krásir er farið hefðu forgörðum hjá
öðrum. Allt í óvenjugóðu jafnvægi
við pjáturdeildina sem vissulega
fékk að skína en aldrei á kostnað
mikilvægra staða í tréi og strengj-
um. Leikur SÍ var vandaður eftir því,
og verður gaman að heyra aftur
sambærilega spilamennsku í tónlist-
arhúsi hins nýstofnaða einkahluta-
félags.
TÓNLIST
Háskólabíó
Atli Heimir Sveinsson: Doloroso. Pärt:
Orient & Occident; Cecilia, vergine rom-
ana.
Vaughan Williams: Sinfónía nr. 2, Lund-
únasinfónía. Hamrahlíðarkórarnir (Kór-
stjóri: Þorgerður Ingólfsdóttir) og Sinfón-
íuhljómsveit Íslands. Hljómsveitarstjóri:
Tönu Kaljuste. Fimmtudaginn 27. febrúar
kl. 19:30.
SINFÓNÍUTÓNLEIKAR
Ríkarður Ö. Pálsson
Þorgerður
Ingólfsdóttir
Atli Heimir
Sveinsson
Til dýrðar Sesselju
UPPISTANDSEINLEIKURINN
Sellófon, eftir Björk Jakobsdóttur,
verður sýndur í 100. sinn á morg-
un, laugardag, í Nasa við Aust-
urvöll.
Einleikurinn hefur verið seldur
til Evrópu, Skandinavíu og Amer-
íku og hinn 15. maí verður Sellófon
frumsýnt í leikhúsinu Weisserwind
í Zurich. Leikstjóri sýningarinnar í
Sviss er Sigmund Tischendorf sem
leikið hefur Hellisbúann þar í landi.
Þýskland mun svo fylgja í kjölfarið
með frumsýningu í sama mánuði.
Þá verða sýningar í Sjallanum á
Akureyri 17. og 19. apríl og hefst
forsala í Sjallanum 7. mars, í versl-
un Pennans/Emyndsson við Gler-
ártorg og tískuvöruversluninni
Park á Ráðhústorginu.
Sellófon
í hundrað-
asta sinn
Guðrún Öyahals opnar myndlist-
arsýningu í skartgripaversluninni
Hún og hún, Skólavörðustíg 17.
Að þessu sinni sýnir Guðrún lág-
myndir unnar með blandaðri tækni.
Sýningin stendur út mars.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
SÝNING á
listvefnaði eftir
Þorbjörgu
Þórðardóttur
verður opnuð í
Hallgríms-
kirkju á sunnu-
dag kl. 12.
Þorbjörg
stundaði nám
við Myndlista-
og handíðaskóla Íslands og fram-
haldsnám við Konstfack-skólann í
Stokkhólmi og hefur unnið lengi að
list sinni. Hugmyndir að verkum sín-
um sækir Þorbjörg til íslenskrar
náttúru og vinnur úr þeim á óhlut-
bundinn hátt. Þetta eru minningar-
brot af náttúrufyrirbærum þar sem
sampspil efnis og áferðar er mikil-
vægur þáttur. Verkin eru unnin í ull,
hör sísal og hrosshár. Þorbjörg hef-
ur haldið nokkrar einkasýningar og
tekið þátt í fjölda samsýninga bæði
hér á landi og erlendis. Um þessar
mundir tekur hún þátt í alþjóðlegum
textílþríæringi í Krosno í Póllandi.
Sýningin er opin daglega kl. 9–17
og lýkur 26. maí.
Verk eftir Þorbjörgu
Þórðardóttur.
Minningar-
brot af
náttúru-
fyrirbærum