Morgunblaðið - 17.05.2003, Qupperneq 53

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. MAÍ 2003 53
VER‹ Á‹UR VER‹ NÚ
BOR‹STOFUBOR‹ 180X90 39.000,- 23.400,-
BOR‹STOFUBOR‹ 200X90 49.000,- 29.400,-
HRINGBOR‹ 130X130-170 59.000,- 35.400,-
SÓFABOR‹ 130X70 25.000,- 15.000,-
INNSKOTSBOR‹ 19.000,- 11.400,-
HLI‹ARBOR‹ „MOON” 15.000,- 9.000.-
HLI‹ARBOR‹ 150X45 25.000,- 15.000,-
TÖLVUSKÁPUR 96X93X171 69.000,- 41.400,-
SKENKUR 165X50X90 59.000,- 35.400,-
SKENKUR 210X50X90 69.000,- 41.400,-
GLERSKÁPUR 106X48X205 79.000,- 47.400,-
GLERSKÁPUR – 2 HUR‹IR 99.000,- 59.400,-
GLERSKÁPUR – 3 HUR‹IR 139.000,- 83.400,-
SJÓNVARPSSKÁPUR 79.000,- 47.400.-
BÓKASKÁPUR 39.000,- 35.400,-
H
R
IN
G
D
U
EÐ
A KOM
D
U
S E M F
Y
R
S
T
Bæjarlind 14-16 | 201 Kópavogi | Sími 564 4400 | Fax 564 4435 | tekk@tekk.is | www.tekk.is
40% AFSLÁTTUR AF PRINCESS-HÚSGAGNALÍNUNNI
Opi›:
laugardag kl. 10–16
sunnudag kl. 13–16
fia› er eitthva› pínulíti› konunglegt vi›
PRINCESS-húsgagnalínuna
– nema ver›i›!
P
RI
NCES
S
H
Ú
S
G
A
G N A L
Í N
A
N40%
afsláttur
HÆTTUMAT í umhverfi okkar
hefur sannað sig og þróast verulega á
allri síðustu öld. Ekki svo að skilja að
hættunum hafi verið
eytt, heldur hafa
kröfur okkar og at-
ferli breyst. Þar sem
við áður þurftum að
sýna varkárni og gá
vel að okkur, viljum
við nú geta gengið af
öryggi með lokuð augun. Kannanir á
láði, legi, vindum og veðri, hönnun
skipa, flugvéla og annarra farartækja
er orðin það fullkomin að ekkert ófyr-
isjáanlegt á að geta gerst.
Þrátt fyrir það fórst ferja á milli
Noregs og Danmerkur í apríl 1990
þar sem 158 manns létust, og önnur
tæpum 5 árum síðar á milli Eistlands
og Svíþjóðar, sem tók með sér 852 líf.
Ofangreint er bara tvö dæmi. Dæmi
um stórslys þrátt fyrir að hættumat
sjóferða um allan heim hafi eytt öllum
vafa um öryggi, með rannsóknum og
útreikningum á því umhverfi, sem við
ferðumst í.
Enginn getur sagt fyrir bílslys, sjó-
slys eða flugslys. Ein af þeim fáu
hættum sem hægt er að segja fyrir á
okkar tímum er snjóflóðahætta. Þökk
veri þeim sem við störf sín geta sam-
einað vísindi og reynslu. Þeir eru ekki
margir í dag, en það væri ómaksins
vert að nýta krafta þeirra til að miðla
þekkingunni. Nú þegar allt þarf að
vera vísindalega rannsakað af háskól-
um og stofnunum, er að sjálfsögðu
reynt að finna þeim staði á lands-
byggðinni. Hér á Ísafirði væri
kannski ekki úr vegi að koma á fót
stofnun snjóflóða- og snjóalagarann-
sókna, með það að markmiði að koma
í veg fyrir slys af völdum flóða, í stað
þess að byggja okkur ef til vill falskt
öryggi í formi varnargarða.
Það má færa fyrir því rök, að snjó-
flóð gæti fallið innan við Bása með
þeim afleiðingum að það kæmi af stað
flóðbylgju sem drekkir Eyrinni. Enn-
fremur má færa fyrir því rök að það
sé óðs manns æði að búa undir
Gleiðahjallanum eða Kubbanum.
Hættumatsnefnd ofanflóðanefndar
hefur ákveðið (til að byrja með) að
skikka sveitafélag Ísafjarðar til að
byggja ofanflóðavörn í Múlanum við
Seljaland, akkúrat á þeim stað sem
minnstar líkur eru á ofanflóði af
nokkru tagi. En þar er hentugasti
staðurinn til æfinga á að sýna nátt-
úrunni í tvo heimana.
Landið hefur mótast í þúsundir
ára, í það form sem því líður best.
Ýmsu getum við hagrætt, og reynum
gjarnan að ala umhverfi okkar upp,
svo að það hagi sér eins og við viljum.
Að ráðast á og refsa umhverfinu með
þeim hætti sem nú er fyrirhugaður,
verður ævarandi minnisvarði augna-
bliks reiði og vanmáttar gagnvart
náttúruöflunum. Og þar með minn-
isvarði um okkar versta fjanda, sem
er þá álitinn vera það umhverfi sem
við lifum í.
Um vörn og
hættumat í
fræðilega
óöruggri náttúru
Eftir Pétur Tryggva Hjálmarsson
Höfundur er gull- og silfursmiður á Ísafirði.
JAFNRÉTTISMÁL voru nokkuð
til umræðu í nýafstaðinni kosninga-
baráttu og þá um leið sú óhrekj-
anlega staðreynd að
enn vantar töluvert
upp á að konur hafi
sömu laun og karlar.
Atvinnutekjur
kvenna eru aðeins
57% af atvinnu-
tekjum karla og
launamunur kynjanna er enn mikill.
Þessi munur hefur m.a. verið skýrð-
ur með því að karlar vinni að jafnaði
lengri vinnudag en einnig eru nefnd
til atriði eins og mismunandi störf,
ólík menntun, starfsaldur og fleira í
þeim dúr. Þegar búið er að taka
þetta með í reikninginn og „leið-
rétta“ launamuninn kemur í ljós að
hann er engu að síður 16% og er ein-
göngu skýranlegur með kynferði.
Það hlýtur að teljast lélegur árangur
í þjóðfélagi sem hefur í fjörutíu ár
búið við löggjöf sem kveður á um að
konur skuli njóta sömu launa og
karlmenn. Í kjarasamningum aðild-
arfélaga BHM og ríkisins árið 1997
var samið um nýtt launakerfi sem
býður upp á meiri dreifstýringu en
áður þekktist. Þar sem erlendar
kannanir hafa sýnt fram á að dreif-
stýrt launakerfi eykur jafnvel enn
frekar á kynbundinn launamun
fylgdi samningunum yfirlýsing þess
efnis að á samningstímanum yrði
gerð úttekt á áhrifum launakerfisins
á laun karla og kvenna. Þegar leið á
samningstímann án þess að nokkuð
bólaði á úttektinni rukkaði BHM um
efndir. Hinn 30. maí 2000 kom svar
þess efnis að undirbúningur væri
hafinn og þar sagði orðrétt: „Við
væntum þess að niðurstöður könn-
unarinnar muni liggja fyrir áður en
samningstímabilið rennur úr í lok
október (árið 2000!).“
Björn Bjarnason, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins, gerði jafnrétt-
ismál að umtalsefni í vikulegum
pistli sínum hér í Morgunblaðinu
laugardaginn 3. maí og segir m.a.
annars að það sé gamaldags skamm-
sýni að fjalla um þann málaflokk út
frá því hversu margar konur skipi
stjórnunarstöður innan ríkiskerf-
isins eða stjórnarráðsins. Auðvitað
er Birni frjálst að hafa þessa skoðun
en hins vegar er hætt við að mörgum
jafnréttissinnum þyki snautlegt að
meðal forstöðumanna ráðuneyta og
undirstofnana þeirra skuli hlutfall
kvenna ekki einu sinni ná 20 pró-
sentum. Öllu alvarlegri er sú fullyrð-
ing Björns að ekki hafi verið þörf
fyrir könnun á áhrifum nýja launa-
kerfisins og styður hann mál sitt
með þeim rökum að ekki hafi verið
farið fram á sambærilega bókun í
kjarasamningunum 2001. Stað-
reyndin er sú að vanefndir ríkisins á
umræddri bókun voru ein af meg-
inástæðum þess að samninga-
viðræður drógust á langinn. Aðild-
arfélög BHM vildu sannreyna að
dreifstýrt launakerfi hefði ekki auk-
ið launamun kynjanna áður en skrif-
að yrði undir samninga sem festu
slíkt kerfi í sessi. Þegar samningar
höfðu verið lausir mánuðum saman
og lítið miðaði í samkomulagsátt var
sæst á að gera það ekki að skilyrði
fyrir undirritun að ríkið stæði við
bókunina, enda fullyrti samn-
inganefnd ríkisins að hún væri enn í
fullu gildi og að könnun á launamun
kynjanna yrði gerð um leið og lokið
væri við svokallaða „starfaflokkun“
hjá ríkinu. Augljóslega hefur gengið
hægar en til stóð að ljúka því verk-
efni en hins vegar treysta forsvars-
menn aðildarfélaga BHM því að
staðið verði við loforð um könnun
áhrifa nýja launakerfisins á laun
karla og kvenna. Það vill nefnilega
svo heppilega til að samningar eru
samningar, hvort sem þeir eru skrif-
legir eða munnlegir. Björn segir að
ekkert bendi til þess að launamunur
sé meiri hjá ríkinu en annars staðar.
Það er alveg rétt en væri ekki betra
að geta stutt þá skoðun rökum?
Enn og aftur um
launajafnrétti
Eftir Halldóru Friðjónsdóttur
Höfundur er formaður BHM.