Morgunblaðið - 19.09.2003, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 FÖSTUDAGUR 19. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BILIÐ sem nú er orðið á milli
reglna innan Evrópusambandsins
og á Evrópska efnahagssvæðinu er
farið að grafa undan markmiðum og
tilvist samningsins um Evrópska
efnahagssvæðið. Því er nauðsynlegt
að uppfæra eða endurnýja samning-
inn þannig að hann rími betur við
þau lög sem nú gilda um innri mark-
að Evrópusambandsins. Takist hins
vegar ekki að ná fram slíkri end-
urnýjun ættu Íslendingar að íhuga
að sækja um aðild að Evrópusam-
bandinu.
Þetta kom m.a. fram í ræðu sem
félagsmálaráðherra, Árni Magnús-
son, flutti á ráðstefnu í Háskólanum
í Reykjavík um breytingar á Evr-
ópusambandinu og áhrif þeirra á
Evrópska efnahagssvæðið og
EFTA-ríkin.
Árni minnti á að markmið samn-
ingsins um Evrópska efnahags-
svæðið væri að skapa einn sameig-
inlegan markað og forsenda hans
væri að sömu reglur giltu gagnvart
öllum þátttakendum í honum. En í
hvert sinn sem Evrópusambandið
hefði gert breytingar á grundvall-
arsáttmálum sínum hefði lagagjáin
milli reglna EES og reglna innan
ESB stækkað.
Frá því að samningurinn um Evr-
ópska efnahagssvæðið var sam-
þykktur hefðu Evrópusambands-
ríkin staðfest Maastricht-,
Amsterdam og Nice-sáttmálann.
EES-samningurinn, sem hafi að
mestu leyti verið byggður á þáver-
andi útgáfu Rómar-sáttmálans, hafi
á hinn bóginn haldist óbreyttur all-
an tímann.
Árni nefndi sérstaklega að áhrif
og vægi héraða og sveitarfélaga
hefðu vaxið verulega með Maast-
richt-sáttmálanum en í samningn-
um um Evrópska efnhagssvæðið
væri aftur á móti ekki minnst á hér-
uð eða sveitarfélög og ekki heldur
gert ráð fyrir samvinnu þeirra eða
að fulltrúar þeirra gegndu ákveðnu
hlutverki innan EES. Í ljósi þeirrar
þróunar sem hefði átt sér stað innan
ESB væri ákaflega mikilvægt að
ræða hlutverk sveitarfélaga og
EES, núverandi staða væri óviðun-
andi.
Mesta áskorun á sviði
utanríkismálanna
Félagsmálaráðherra tók fram að
EFTA-ríkin hefðu farið fram á að
hafin yrði vinna við endurnýjun
EES-samningins í fyrra en þá hefði
því verið hafnað af hálfu ESB sem
ekki hefði viljað ræða breytingar á
EES jafnhliða stækkun Evrópu-
sambandsins. Árni sagði að ekki
þyrfti að efast um að þegar stækkun
Evrópusambandsins yrði orðin að
veruleika mundu menn strax taka
uppfærslu EES-samningsins fyrir á
nýjan leik. Sagðist Árni vera þeirra
skoðunar að endurnýjun samnings
um Evrópska efnahagssvæðið yrði
mesta áskorunin á sviði utanríkis-
mála Íslendinga á næstu árum.
„Árið 2001 tók Framsóknarflokk-
urinn þá afstöðu að samband Ís-
lands við Evrópusambandið ætti að
byggjast á grundvelli EES-samn-
ingsins ef upphafleg markmið hans
stæðu óhögguð. Ef þau gerðu það
ekki þyrfti að leita eftir uppfærslu á
EES-samningnum og tækist það
ekki ætti Ísland að íhuga að sækja
um aðild að sambandinu,“ sagði
Árni.
Félagsmálaráðherra um breytingar á ESB og áhrif þeirra á EES
Endurnýjun EES eða sambandsaðild
BUSAVÍGSLA fór fram í Mennta-
skólanum í Reykjavík í gær, en
þar eru nýnemar tolleraðir af
eldri nemum samkvæmt gamalli
hefð í skólanum.
Vígslan gekk mjög vel fyrir sig,
en hefðbundinn klæðnaður 6.
bekkinga, „toga“-kuflar úr lökum,
reyndust ekki skjólgóðir í nöprum
haustkuldanum, segir Erna Kristín
Blöndal, inspector scholae. „Það
var rosalega kalt, við vorum á lök-
unum einum saman, en þetta gekk
rosalega vel.“ Hún segir hefðina
mjög jákvæða og hún skilji eftir
sig góðar minningar hjá bæði ný-
nemum og eldri nemum. Erna seg-
ir tolleringuna vera vel til þess
fallna að hreinsa busana: „Nú eru
þau hætt að vera busar og orðin
nýnemar.“
Morgunblaðið/Ásdís
Busarnir teknir í raðir MR-inga
AÐGENGI fatlaðra var yfirskrift
gærdagsins í Evrópsku samgöngu-
vikunni sem hélt áfram í gær, en tals-
verðar úrbætur hafa verið gerðar á
aðgengi fatlaðra í Reykjavíkurborg
undanfarið, einkum við að fella niður
gangstéttarbrúnir í eldri hverfum
borgarinnar.
„Það má halda því fram að úrbæt-
ur á aðgengi í borginni séu öllum til
hagsbóta,“ segir Arnþór Helgason,
framkvæmdastjóri Öryrkjabanda-
lags Íslands. „Skáar á gangstéttum
koma t.d. fólki í hjólastólum vel,
ásamt þeim sem eru með barnavagna
eða kerrur.“ Arnþór bendir einnig á
að talsverðar úrbætur hafa verið
gerðar á umferðarljósum borgarinn-
ar og þar sé verið að fjölga ljósum
með hljóðmerkjum víða í borginni, og
að samráði yfirvalda við hagsmuna-
félög beri að taka fagnandi.
Markvisst er unnið við að endur-
bæta eldri gönguleiðir, t.d. með því
að setja skáa á gangstéttir, segir Sig-
urður Skarphéðinsson, gatnamála-
stjóri í Reykjavík. „Þessu höfum við
reynt að forgangsraða í samvinnu við
Sjálfsbjörg.“ Einnig eru þarfir fatl-
aðra teknar með í reikninginn þegar
nýjar göngubrautir eru lagðar. Þá
má nefna upphleyptar rauðar línur
þvert á gangstéttina þegar kemur að
gatnamótum, sem auðvelda blindum
sem nota hvíta stafinn að átta sig á
umhverfinu.
Mætti nota fleiri skæra liti
„Það sem okkur finnst þó að betur
mætti fara er t.d. að það mætti nota
fleiri liti á gangstéttum til að afmarka
aðkomu að göngubrautum betur en
gert er í dag,“ segir Arnþór. Ef að-
dragandinn að gangstéttunum væri í
öðruvísi lit en gangstéttin sjálf myndi
það auðvelda sjónskertum mjög lífið,
segir hann.
Annað hagsmunamál sjónskertra
sem mætti skoða að mati Arnþórs er
að mála ljósastaura og skiltastaura í
áberandi lit, t.d. skærgulum, svo að
þeir verði meira áberandi. „Fjöl-
breytni í litavali og notkun skærra
lita hjálpar vel þeim sem eru sjón-
daprir.“
Arnþór segir að þótt það sé góðra
gjalda vert að vinna í aðgengismálum
megi alltaf gera betur: „Úrbætur í
málefnum fótgangandi og hjólreiða-
manna þyrftu að gerast hraðar held-
ur en verið hefur á undanförnum ár-
um og leggja þarf meiri áherslu á
merkingar á göngustígum.“
Þegar horft er til framtíðar segir
Arnþór að íhuga ætti vandlega að að-
skilja meira umferð hjólreiðamanna
og gangandi vegfarenda, og segir það
talsvert hagsmunamál fyrir fatlaða.
Evrópska samgönguvikan heldur áfram
Úrbætur á
aðgengi koma
öllum til góða
DAGURINN í dag í Evrópsku sam-
gönguvikunni ber yfirskriftina
Vistakstur, en vistakstur snýst um
að ökumenn geri sér grein fyrir
því að tiltekið ökulag dregur úr
eldsneytisnotkun og minnkar því
mengun.
„Vistaksturinn miðar að því að
fólk verði meðvitaðra um aksturs-
lag sitt, og aki þannig að það sé
minni orkueyðsla og þá minni
bensíneyðsla í leiðinni. Svo er það
aukaafurðin sem er ekki lítil, og
það er minni slysatíðni,“ segir Jó-
hanna Magnúsdóttir, verkefnis-
stjóri Evrópsku samgönguvik-
unnar í Reykjavík.
Vistakstur
kynntur
borgarbúum
HÆSTIRÉTTUR ómerkti í gær dóm
Héraðsdóms Norðurlands eystra þar
sem dóttir héraðsdómara og sonur
vitnis í málinu reyndust vera í hjú-
skap. Vísaði Hæstiréttur málinu aftur
heim í hérað. Dóminum þótti umrædd
tengsl fólksins vera til þess fallin, að
dómurinn hefði ekki yfirbragð fyllsta
hlutleysis. Málið upphófst er kona
stefndi Akureyrarbæ fyrir að hafa
mismunað sér í launum á grundvelli
kynferðis hennar.
Héraðsdómur dæmdi Akureyr-
arbæ sekan um brot á jafnréttislög-
um og til að greiða konunni tæpar 4,8
milljónir króna í skaðabætur auk
dráttarvaxta. Akureyrarbær áfrýjaði
málinu til hæstaréttar og krafðist
þess að dómurinn yrði ómerktur.
Krafan var byggð á því að héraðs-
dómari hefði verið vanhæfur, annars
vegar vegna tengsla sinna við eitt
vitnið og hins vegar vegna setu í bæj-
arstjórn Akureyrar og bæjarráði á
þeim tíma sem ráðningarsamningar
voru gerðir við konuna og þann
starfsmann Akureyrarbæjar sem hún
bar launakjör sín saman við í málinu.
Báru ekki brigður á hæfi
Í dómi Hæstaréttara kemur fram
að konan og verjandi hennar hafi bent
á það að lögmenn Akureyrarbæjar
hafi ekki borið brigður á hæfi héraðs-
dómara þegar málið var tekið fyrir af
héraðsdómi.
Málsatvik eru þau að konan tók ár-
ið 1988 við stöðu deildarstjóra á Fé-
lagsmálastofnun. Í dómi héraðsdóms
er vitnað til könnunar Félagsvísinda-
stofnunar frá 1998 sem konan óskaði
eftir að framkvæmd yrði á launamál-
um starfsmanna Akureyrarbæjar.
Konan sagði fyrir dómi að í niðurstöð-
um könnunarinnar kæmi fram að
karlstjórnendur hjá Akureyrarbæ
hefðu að meðaltali haft 15 sinnum
hærri greiðslur en kvenstjórnendur
vegna fastra aksturssamninga. Enn-
fremur að konur hefðu verið með rúm
70% af launum karla, að karlar væru
líklegri til að vera í stjórnunarstöðum,
að nokkuð væri um hefðbundin karla-
og kvennastörf og að konur í sam-
bærilegum störfum á sambærilegum
starfssviðum hefðu að meðaltali um
24% lægri laun en karlar.
Dómur ómerktur vegna
sambúðar vitnis og
dóttur héraðsdómara
LÖGREGLAN á Ísafirði rann-
sakar enn íkveikjuna í Vestfjarða-
göngunum á mánudag og leitar
þeirra sem bera sök á henni. Mál-
ið er litið alvarlegum augum af
hálfu lögreglunnar. Að sögn
kunnugra þarf ekki mikið bál í
jarðgöngum til að leiða af sér
mjög hættulegt ástand. Göngun-
um var lokað síðdegis á mánudag
þegar kviknaði í og byrjaði lög-
reglan að safna upplýsingum um
mannaferðir í göngunum. Mikill
reykur myndaðist og var sjúkra-
lið og slökkvilið Ísafjarðar kallað
út vegna málsins.
Brennu-
varga enn
leitað
ÞRÍR menn voru handteknir af
lögreglunni á Selfossi seinnipart
dags á þriðjudag vegna meints
fíkniefnabrots. Einn mannanna
var stöðvaður við akstur vegna
gruns um að hann hefði fíkniefni í
fórum sínum, en hinir mennirnir
tveir í kjölfar húsleitar á heimili
manns sem talinn var tengjast
hinum handtekna.
Játuðu að eiga efnin
Við húsleitina fundust um 160
grömm af hassi og nokkur grömm
af hvítu efni. Einnig fannst um-
talsverð peningaupphæð sem talin
er tengjast fíkniefnaviðskiptun-
um. Smáræði af hassi fannst einn-
ig á dvalarstað eins mannanna.
Mennirnir þrír voru yfirheyrðir
og játuðu að eiga efnin. Málið
telst upplýst og var mönnunum
þremur sleppt að loknum yfir-
heyrslum.
Fann tals-
vert magn
fíkniefna
Lögreglan á Selfossi
♦ ♦ ♦