Morgunblaðið - 19.09.2003, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. SEPTEMBER 2003 11
ÚR VERINU
EINAR Valur Krist-
jánsson, framkvæmda-
stjóri Hraðfrystihúss-
ins-Gunnvarar hf. í
Ísafjarðarbæ, fullyrðir
að línuívilnun muni
síður en svo styrkja
byggð á Vestfjörðum.
Þvert á móti myndu
áhrif hennar verða
gagnstæð.
Einar segir að
starfsmenn Hrað-
frystihússins-Gunn-
varar hf. hafi hingað
til haldið sig að mestu
til hlés í umræðu um
línuívilnun og ekki tal-
ið heppilegt að íbúar
byggðanna á Vestfjörðum takist á
innbyrðis um sjávarútvegsmál.
„Mér hefur hingað til þótt að sam-
eiginlegir hagsmunir vegi þyngra
en sérhagsmunir einstakra útgerð-
arflokka, en nú finnst mér nóg kom-
ið. Umræðan hefur verið mjög ein-
hliða og þar af leiðandi villandi á
allan hátt.
Það hlýtur að vera hverjum
manni ljóst að ef aflaheimildir ein-
hvers útgerðarflokks eru auknar
hlýtur það að koma niður á öðrum
sem sækja lífsbjörg í hafið. Fram
hefur komið hjá helsta talsmanni
línumismununarinnar að fyrirhug-
aða aflaaukningu línubátanna eigi
að taka frá stærri útgerðunum. Ein
þeirra útgerða á Vestfjörðum sem
fellur undir þá skilgreiningu er
Hraðfrystihúsið-Gunnvör hf.
Hvernig má vera að fólki detti
það í hug að það muni styrkja
byggð á Ísafirði, Hnífsdal og í
Súðavík ef kröfur smábátamanna
ná fram að ganga? Ef svo færi
þýddi það að tæp þúsund tonn af
aflaheimildum Hraðfrystihússins-
Gunnvarar hf. yrðu teknar af fyr-
irtækinu og starfsfólki þess og af-
hentar öðrum útgerðum á sama
svæði. Hvernig getur það stuðlað að
því að bæta afkomu fólks á þessu
svæði? Hvernig samræmist slík
sértæk aðgerð stjórnarskrárbundn-
um réttindum um jafnræði þegn-
anna?“
Umræða á lágu plani
Einar segist eiga bágt með að
skilja hvaða hvatir liggja að baki
því að setja fram kröfur sem lúta að
því að skerða atvinnuréttindi
starfsfólksins með þessum hætti.
„Þegar Hraðfrystihúsið var stofnað
hér árið 1941 var það gert til þess
að taka þátt í útgerð og vinnslu hrá-
efnis frá skipum sem þá voru minni
og flest gerð út á línu
og dragnót. Síðan, í
ljósi reynslunnar bæði
hvað varðar öryggi
sjómanna og með tilliti
til tryggari hráefnis-
öflunar auk þess sem
kaupendur sjávaraf-
urða gera auknar kröf-
ur um áreiðanleika af-
hendingar, hefur
þróunin orðið sú að
skipin hafa stækkað til
að gera þau hæfari til
að þjóna því hlutverki
sem þeim er ætlað. Ef
litið er til baka hafa
komið þeir tímar að
ekki hefur verið fisk-
gengd á heimamiðum og við þurft
að sækja hráefni fyrir landvinnslu
okkar jafnvel austur fyrir land, en
það verður ekki gert á smáum skip-
um jafnvel þótt línan sé handbeitt í
landi.
Það er mikilvægt að umræða um
þessi mikilvægu mál sem varða svo
marga verði framvegis ekki á því
lága plani þar sem m.a. Súðvíkingar
eru sakaðir um vesaldóm, eins og
forsvarsmaður smábátamanna
gerði nýlega opinberlega.
Víðtæk áhrif línuívilnunar
Hjá HG vinna 250 manns sem er
nánast sami fjöldi fólks og sótti fjöl-
mennan fund á Ísafirði um sl. helgi
þar sem línumismununar var kraf-
ist. Þann fund sóttu 249 manns,
þrátt fyrir að fundarboðendur hafi
gagnrýnislaust fullyrt annað. Af-
leiðingar þess að tæplega þúsund
tonna kvóti yrði tekinn af HG og
færður smábátamönnum, yrðu gríð-
arlegar. Það myndi þýða fækkun
starfa hjá HG bæði til sjós og lands
og minni tekna til þeirra sem eftir
verða. Augljóst hlýtur að vera að
minni afli þýðir færri störf og lægri
tekjur. Áhrifin yrðu víðtæk og
myndu ná til margra. Ef fjölskyldur
þeirra 250 starfsmanna HG eru
taldar með, þá byggja á annað þús-
und manns afkomu sína á starfsemi
fyrirtækisins. Þar við bætast ýmsir
þjónustuaðilar sem einnig yrðu fyr-
ir barðinu á svonefndri línuívilnun.
Ég hef litið á þorpin hér við Djúp
sem eitt atvinnusvæði og það hefur
ekki verið farið í manngreinarálit
við ráðningar til fyrirtækisins og
því er fjöldi starfsmanna HG úr
Bolungarvík og öðrum þorpum hér í
kring. Tilkoma línuívilnunar yrði
þungt högg fyrir starfsfólk HG.
Hvers á það fólk að gjalda?“ spyr
Einar Valur að lokum.
Einar Valur Kristjánsson,
framkvæmdastjóri HG, um línuívilnun
Myndi veikja
stöðu byggða
fyrir vestan
Einar Valur
Kristjánsson
STJÓRN norska fiskeldisfyrirtækis-
ins Pan Fish hefur samþykkt sam-
hljóða áætlun um endurfjármögnun
fyrirtækisins sem samin var í sam-
starfi við lánardrottna félagsins.
Áætlunin á að veita Pan Fish nægj-
anlegt fjárhagslegt svigrúm til að
takast á við frekari verkefni og upp-
byggingu í fiskeldi en m.a. var samið
um að breyta 770 m.NOK skuld Pan
Fish við lánardrottna í hlutafé og um
130 m.NOK í víkjandi lán.
Frá þessu er skýrt í Morgunkorni
Íslandsbanka og segir þar ennfrem-
ur:
„Miðað var við gengið 0,05 í þess-
um breytingum en það er umtalsvert
lægra en markaðsgengið í dag. Mörg
laxeldisfyrirtæki hafa átt í fjárhags-
erfiðleikum þar sem verð á laxi hefur
haldist fremur lágt um nokkurt skeið
en auk þess lækkaði verðið mikið í
vor. Flest stóru fiskeldisfyrirtækin
skiluðu miklu tapi á fyrstu sex mán-
uðum ársins en þrátt fyrir það hefur
hlutabréfaverð félagana hækkað um-
talsvert á síðustu vikum. Það á þó
ekki við Pan Fish þar sem félagið hef-
ur verið að glíma við mikla fjárhags-
erfiðleika sem á að leysa með áður-
nefndri endurfjármögnun. Vonir eru
nú bundnar við að minni framleiðslu-
geta í greininni skili sér í hærra af-
urðaverði á næstu misserum.“
Pan Fish endur-
fjármagnað
STAÐFESTAR upplýsingar hafa
borist verkalýðshreyfingunni frá
lögmanni Impregilo um að tyrknesk-
ir og rúmenskir starfsmenn ítalska
undirverktakans Edilsider, sem eru
að reisa vinnubúðir við Kárahnjúka-
virkjun, fái greidd laun samkvæmt
gildandi virkjanasamningi og launa-
reikningar fyrir hvern og einn þeirra
verði stofnaðir í hérlendum banka.
Fyrirhugaðar eru formlegar við-
ræður við fulltrúa Impregilo og
Samtaka atvinnulífsins um þessi
mál, í dag eða næstu daga.
Þorbjörn Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri Samiðnar, segir að
eftir sem áður sé óleyst deilan um
kjör þeirra manna sem vinna við
virkjunina á vegum portúgalskrar
starfsmannaleigu. Síðustu fregnir
gefi þó færi á að setjast yfir deilu-
málin og ræða þau. Leysa þurfi mál-
efni erlendra starfsmanna við virkj-
unina svo hægt sé að snúa sér að
öðrum málum.
Samkvæmt upplýsingum blaðsins
eru önnur óleyst mál t.d. samningar
um afkastahvetjandi launakerfi og
málefni íslenskra starfsmanna við
virkjunina, m.a. í mötuneytinu þar
sem deilur hafa verið uppi um hvort
þar sé unnin vaktavinna eða venju-
leg dagvinna.
Mál Edilsider skoðað
Ekki stóð til í gær að samráðs-
nefndin um virkjunarsamninginn
fundaði með félagsmálaráðherra,
eins og sagt var í blaðinu í gær. Hins
vegar var fundað í félagsmálaráðu-
neytinu með fulltrúum ASÍ og Sam-
tökum atvinnulífsins. Hanna Sigríð-
ur Gunnsteinsdóttir, lögfræðingur í
ráðuneytinu, segir að rætt hafi verið
um deilumál síðustu daga en engin
niðurstaða fengist. Áfram verði
fundað í þessari nefnd, sem starfar
samkvæmt lögum um frjálsan at-
vinnu- og búseturétt launafólks inn-
an Evrópska efnahagssvæðisins.
Kom nefndin saman í gær að beiðni
Alþýðusambands Íslands.
Rúmenskur starfsmaður Edilsid-
er, sem rekinn var um liðna helgi
fyrir að neita að undirrita yfirlýsingu
um launakjör, er enn staddur hér á
landi og að sögn Ingvars Sverrisson-
ar, lögfræðings hjá ASÍ, hefur verið
ákveðið að aðstoða hann og aðra
starfsmenn Edilsider. Kannað verð-
ur hvort eitthvað vanti upp á launa-
greiðslur til þeirra og samanburður
gerður við vinnustundir þeirra frá
því að þeir hófu hér störf í júlí sl.
Ingvar segir starfsmennina t.d.
ekki kannast við að hafa fengið fyr-
irframgreiðslur, eins og Edilsider
hafi haldið fram. Þetta verði kannað
sérstaklega. Komi í ljós einhver mis-
munur í greiðslum þá verði sá mis-
munur innheimtur – vonandi með
samkomulagi við verktakana. „Við
gerum ráð fyrir því að samkomulag
náist um lausn sem allir geta sætt sig
við,“ segir Ingvar.
Undirverktaki Impregilo við Kárahnjúkavirkjun
Laun verkamanna
greidd hér á landi
HAFRANNSÓKNASTOFNUN
hefur sent frá sér yfirlýsingu vegna
ummæla í fjölmiðlum um meint
skeytingarleysi starfsmanna Haf-
rannsóknastofnunarinnar um ferðir
hvalaskoðunarskipa á Faxaflóa sl
mánudag og tilkynningar Hvala-
skoðunarsamtaka Íslands.
„Allt frá því að rannsóknaveiðarn-
ar hófust í ágúst sl. hefur það verið
staðfastur vilji Hafrannsóknastofn-
unarinnar og starfsmanna hennar að
haga hrefnuveiðum og rannsóknum
með tilliti til ferða hvalaskoðunar-
báta þannig að þær yllu ekki ónæði
eða árekstrum. Af því tilefni voru
leiðangursstjórum veiðiskipanna
gefin þau fyrirmæli að halda sig fyrir
utan reglubundin hvalaskoðunar-
svæði og að leiðangursmenn gerðu
sér far um að afla upplýsinga um
ferðir hvalaskoðunarskipa. Þessu
hefur verið nákvæmlega fylgt eftir,
en þó skal í þessu sambandi upplýst
að því miður hefur rekstraraðili
hvalaskoðunarbátsins Hafsúlunnar
KE og Gests KE ekki sýnt áhuga á
slíku samráði.
Það skal hins vegar upplýst að
Gestur KE, sem um nokkurt skeið
hefur fylgt eftir hrefnuveiðibátnum
Nirði KÓ með kvikmyndatökumenn
óþekktra aðila um borð langt út fyrir
hvalaskoðunarslóð, kom á vettvang
þegar hrefnan var tekin að síðu
skips. Svo virðist sem þar séu á ferð-
inni aðilar sem hafi það ætlunarverk
að ná myndum af því er hrefnan er
aflífuð. Ef rétt er, hlýtur það að orka
tvímælis að hagsmunaaðili sem telur
sig geta orðið fyrir skaða af völdum
áróðurs gegn veiðum standi að slíku.
Hafrannsóknastofnunin telur að
ummæli hvalaskoðunaraðila í fjöl-
miðlum gefi ranga mynd af stað-
reyndum málsins. Ljóst er að sú
hrefna sem veidd var um borð í Nirði
KÓ um 20 sjómílur frá Gróttu, var
utan venjubundinnar leiðar Hafsúl-
unnar. Jafnframt skal það upplýst að
skipverjar og leiðangursstjóri stofn-
unarinnar um borð í Nirði telja úti-
lokað að Hafsúlan hafi verið í ná-
munda við skipið þegar á veiði stóð,
enda aðgæsla vegna ferða skipa í ná-
grenninu forgangsmál hjá áhöfninni
af öryggisástæðum. Af staðfestum
upplýsingum skipa í nágrenni Haf-
súlunnar á þeirri stundu sem hrefn-
an var veidd, var skipið fjarri veiði-
stað á umræddum tíma.
Sem fyrr mun Hafrannsókna-
stofnunin standa svo að þessum
rannsóknum, að sem minnst truflun
verði af. Um það vill hún hafa gott
samstarf við hlutaðeigandi aðila.“
Ekki náðist í rekstraraðila hvala-
skoðunarbátanna vegna gagnrýni
Hafrannsóknastofnunar.
Hafrannsóknastofnun gagnrýnir í yfirlýsingu rekstrar-
aðila hvalaskoðunarbátanna Hafsúlunnar og Gests
Hafa ekki sýnt áhuga á
samráði við stofnunina
BARNASPÍTALI Hringsins fékk
veglega gjöf í gær þegar Frístund,
starfsmannafélag Kjötumboðsins,
gaf spítalanum nýja speglunarsam-
stæðu, auk tveggja milljóna króna
styrks í fræðslu-, kennslu- og rann-
sóknarsjóð spítalans.
Frístund er starfsmannafélag
fyrrverandi starfsmanna hjá Kjöt-
umboðinu. Þegar starfsmanna-
félagið var leyst upp var ákveðið af
félaginu að eignir starfsmanna-
félagsins skyldu renna til styrktar
Barnaspítala Hringsins.
Speglunarsamstæðan saman-
stendur af ljósgjafa, skjá, prentara,
sogi og öllum fylgihlutum sem not-
aðir verða við speglanir barna á
Barnaspítala Hringsins, og kostar
samstæðan um 4 milljónir króna, að
sögn Ásgeirs Haraldssonar, for-
stöðumanns fræðasviðs á Barna-
spítala Hringsins. Hann segir að
fyrirhugað sé að nota styrkinn í
fræðslusjóðinn til að efla almenn-
ingsfræðslu og fræðslu meðal skjól-
stæðinga Barnaspítalans. Heildar-
verðmæti gjafarinnar er um 6
milljónir króna og segir Ásgeir að
Barnaspítali Hringsins þakki
rausnarlega gjöf sem muni nýtast
spítalanum vel.
Gáfu Barnaspítalanum
speglunarsamstæðu
Morgunblaðið/Kristinn
Lúther Sigurðsson, sérfræðingur í meltingar- og lifrarsjúkdómum barna,
skoðar upp í Hólmgrím Rósenbergsson frá starfsmannafélaginu Frístund,
á milli þeirra er Sigríður Ósk Jónsdóttir frá Frístund.