Morgunblaðið - 20.09.2003, Blaðsíða 24

LANDIÐ
24 LAUGARDAGUR 20. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
MIKLAR framkvæmdir hafa farið
fram við Arnarstapahöfn allt frá því
hafist var handa á síðasta ári við
dýpkun hafnarinnar. Í sumar hefur
verið unnið að því að bæta aðkomuna
landmegin frá að höfninni. Hefur það
meðal annars verið gert með því að
breikka veginn niður að henni. Nú er
verið að leggja síðustu hönd á verkið
með því að steypa veginn niður að
henni. Er sá þáttur framkvæmdanna í
höndum Steypustöðvar Þorgeirs
Árnasonar á Rifi. Mun það breyta
mjög aðstæðum til athafna við höfn-
ina og auðvelda aðgengi að henni og
fiskmarkaðnum sem þar er starf-
ræktur.
Auk vegaframkvæmda við Arnar-
stapahöfn er unnið að því að útbúa út-
sýnispall yfir höfnina. Höfnin er mjög
vinsæll áfangastaður ferðamanna
sem hafa í gegnum tíðina flykkst út á
snarbratta klettana til að taka mynd-
ir. Ferðamálaráð kostar uppsetningu
á pallinum en Jónas Kristófersson
húsasmíðameistari sér um fram-
kvæmdirnar. Að sögn Jónasar verður
útsýnispallurinn hannaður með að-
gengi fatlaðra í huga og verður að-
koman að honum steypt, auk þess
sem varnargirðing verður í kringum
hann allan. Reiknað er með verklok-
um í kringum næstu mánaðamót.
Framkvæmdir hafa verið í sumar við Arnarstapahöfn
Útsýnis-
pallur og
breiðari
vegur
Arnarstapi
Morgunblaðið/Guðrún G. Bergmann
Séð yfir framkvæmdirnar við Arnarstapahöfn sem unnið hefur verið að í
sumar og bæta munu bæði aðgengi ferðamanna og atvinnulífsins.
HÉR hefur verið úrkomusamt sumar og farið
hefði illa fyrir fólki ef ekki hefði verið rúllu-
tæknin, þá hefði heyskapur ekki bjargast á
þessu svæði.
Það er mikið í öllum vötnum og hefur það
gert erfitt fyrir hjá brúargerðarmönnum við
brúargerð á Skaftá hjá Kirkjubæjarklaustri.
Heyfengur er hér eins og annars staðar
með mesta móti og hefur grasspretta verið
mjög mikil. Þetta hefur verið hlýtt ár hér eins
og annars staðar en heitasti dagur ársins var
í september, þá náði hitinn 24 stigum eða að-
eins meira.
Mikið hefur verið um tófu hér um slóðir og
þykja engin tíðindi þótt menn mæti henni á
milli bæja. Það er óhemju breyting sem orðið
hefur hér í Meðallandi á gróðri, sandarnir
hafa gróið upp í mýrar í stórum stíl og það er
ákaflega mikið fuglalíf sem tófan sækir í.
Hefur verið mjög áberandi að tófan hefur
tekið gæsaeggin svo að minna hefur komist
fram af ungum gæsarinnar fyrir bragðið.
Þarna verpa gæsir eflaust í þúsundatali.
Þessar nýju mýrar eru mjög stórar,
gætu vel verið 200–300 ferkílómetrar.
Ásaprestakall hefur verið lagt niður og
þær þrjár kirkjur sem eru þar eru nú út-
kirkjur frá prestinum sem situr á Kirkjubæj-
arklaustri. Messað var í þessum þremur
kirkjum í sumar og byrjað á Þorláksmessu á
sumri í Þykkvabæjarklausturkirkju, síðan í
Langholtskirkju í Meðallandi og núna síðast í
Grafarkirkju í Skaftártungu.
Ljómi yfir Þykkvabæ í Veri
Það var auðvitað mjög viðeigandi að messa
á Þorláksmessu í Þykkvabæ í Veri. Þá var
þar tekin fyrsta skóflustunga að þjónustuhúsi
við kirkjuna og þótti engum mikið því að ekki
er ólíklegt að þetta hafi verið einn af lyk-
ilstöðum íslenskrar menningar. Þar var
stofnað munkaklaustur 1368, Þorlákur helgi,
eini íslenski dýrlingurinn sem páfi hefur við-
urkennt, stofnaði það. Í Hungurvöku segir að
í tíð Þorláks helga hafi verið svo mikill ljómi
yfir staðnum að erlendir menn komu til að
kynna sér starfsemina.
Nú munu fræðimenn vera farnir að hallast
að því að skólinn sem Þorlákur stofnaði þar
hafi verið háskóli. En Þorlákur lærði við tvo
háskóla, Sorbonne í París og Lincoln í Eng-
landi. Það er vitað að bókagerð var í fleiri
klaustrum en það hlaut að vera eitthvað sér-
stakt sem útlendingarnir voru að skoða á
Þykkvabæjarklaustri. Útlendir fræðimenn
hafa undrast þá miklu ritmenningu Íslend-
inga til forna og t.d. breski sagnfræðingurinn
Tony By sagði að ekki hafi fengist nein skýr-
ing á hvernig þetta gat orðið til. En þarna
gæti nú verið ein skýringin.
Þess má einnig geta að systursonur Þor-
láks helga, Páll Jónsson, sem lagður var í
steinkistuna í Skálholti fór til Lincoln að læra
bókagerð, eða svo segir í sögunni af honum. Á
þessum tíma lá Þykkvabæjarklaustur vel við
samgöngum við útlönd, þá var enn þá hægt
að sigla hafskipum inn í Kúðafjörð og þar
hefur verið aðgengilegra fyrir Íslendinga að
fá kennara frá útlöndum en að senda synina
til Frakklands eða Englands.
Afskekktasta hérað Íslands
Það segir í konungsannál að 1383 hafi horf-
ið skip Eilífs úr Kúðaósi en talið er að þessi
lendingaraðstaða hafi eyðilagst í Kötluhlaup-
inu 1311 sem nefnt var Sturluhlaup og gæti
líka um líkt leyti hafa eyðilagst lending-
araðstaðan hjá Seglbúðum en þangað lá ann-
ar fjörður, sú lendingaraðstaða hefur senni-
lega eyðilagst þegar Síðujökull hljóp.
Þá breyttist þetta hérað sem best lá við
samgöngum frá meginlandinu í afskekktasta
hérað Íslands. Þessir firðir voru grafnir eftir
skriðjökla að ég tel í byrjun síðasta kulda-
tímabils og það fer ekkert á milli mála að það
sjást leifar eftir skriðjökul báðum megin
Kúðafljóts, í Álftaveri vestanmegin og á Leið-
velli í Meðallandi austanmegin. Þá gætu
menn spurt, eru svona leifar austanmegin við
eystri fjörðinn? Ég tel að svo sé, grjótmölin
sem Skaftárvitinn stendur austast á sem nær
nokkra kílómetra til vesturs frá honum er að
mínu mati leifar af jökulruðningi sem skrið-
jökull hefur ýtt þangað.
Þegar landið sökk hafa skriðjöklarnir flotið
upp og sennilega ekki komið fram þegar
hlýnaði aftur en firðir komið í ljós þar sem
áður voru skriðjöklar. Stærsta grjótið úr eyr-
inni var tekið til bygginga í sjávarbyggðum í
Meðallandi og meira að segja notað til að
skorða skip við skipabót meðan útræði var
þar sem lagðist af fyrir rúmum 100 árum.
Ekki tíðindi þótt menn mæti tófu milli bæja
Hnausar í Meðallandi
ÞEIR voru svolítið hátt uppi nem-
endurnir í Gagnfræðaskólanum í
Ólafsfirði á fimmtudag í síðustu
viku, en þá var útivistardagur í
skólanum, og reyndar Barnaskól-
anum líka. Gengu nemendur fyrir
Múlann og voru margir að fara
þar í fyrsta sinn, en yngstu nem-
endur Gagnfræðaskólans fæddust
árið sem Múlagöng voru tekin í
notkun, það er árið 1990. Á með-
fylgjandi mynd sést hluti hópsins
sem tyllti sér á bjargbrúnina í Há-
múlanum, það er á Planinu, til að
hlýða á einn kennara sinn, Björn
Þór Ólafsson, fræða þau um sögu
Múlans.
Þar sem Múlavegur er hæstur
er hann í 200 metra hæð yfir sjáv-
armáli. Í baksýn er Hvann-
dalabjarg, hæsta standberg á Ís-
landi.
Kennslustund í Hámúlanum
Ólafsfjörður
Morgunblaðið/Helgi Jónsson
ÞAÐ ríkti hálfgerð jólastemning í
Ólafsfirði nýverið þegar áhöfnin á
Kleifabergi ÓF tók sig til og mætti í
jólasveinabúningum niður við höfn,
enda eru þar á ferðinni sérlega söng-
elskir sveinar! Áhöfnin skipar hljóm-
sveitina Roðlaust og beinlaust, sem
gaf út plötu í fyrra. Lag af þeirri
plötu, „Í friði og ró“, var mikið spilað
í útvarpinu og í raun eitt það mest
spilaða á Íslandi fyrir síðustu jól.
Vegna þessara vinsælda ákvað
hljómsveitin að gera myndband við
lagið og var það tekið upp í höfninni í
Ólafsfirði og einnig úti á sjó. Gerði
áhöfnin sér lítið fyrir og brá sér í
jólasveinabúninga og höfðu með sér
ýmiss konar skraut út á fjörð.
Vakti þetta uppátæki sveinanna
mikla athygli og verður spennandi
að sjá afraksturinn þegar nær dreg-
ur jólum.
Jólasveinar í september
Ólafsfjörður
Morgunblaðið/Helgi Jónsson
NÚ undanfarinn hálfan mánuð hefur
vegagerðin á Hólmavík verið að láta
harpa möl í yfirkeyrslu á vegi hér í
hrepp.Verktaki við það verk er Græð-
ir s/f á Flateyri en vélamaður og sá
sem vann verkið er Gunnar Sigurðs-
son. Harpað var á tveim stöðum í
Finnbogastaðalandi við svonefnt
Skarð, þar voru harpaðir tvö þúsund
og fimmhundruð rúmmetrar, og svo
einnig í Gjögurlandi, þrjúþúsund og
fimmhundruð rúmmetrar eða alls
sexþúsund rúmmetrar. Að sögn Jóns
Harðar umdæmisstjóra vegagerðar
verður lítið af þessu efni keyrt í vegi
núna í haust nema þar sem á að laga
og endurbæta veginn frá Krossnesi
að sundlaug og Munaðarnesveg.
Harpað á tveim stöð-
um fyrir vegagerðina
Árneshreppur
Morgunblaðið/Jón G. Guðjónsson
Vélamaðurinn Gunnar Sigurðsson matar hörpunarvélina.