Morgunblaðið - 04.12.2003, Blaðsíða 51

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. DESEMBER 2003 51
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
L
BI
2
30
40

12
/2
00
3
Skráning skuldabréfa í Kauphöll Íslands
Skuldabréf CVC á Íslandi ehf.
1. flokkur 2003, skráð í Kauphöll Íslands hf.
Nafnverð útgáfu
Heildarnafnverð flokksins er 1.600.000.000 kr.
Skilmálar skuldabréfa
Útgáfudagur skuldabréfanna var 1. febrúar 2003. Skuldabréfin eru til 5 ára,
vaxtagreiðslubréf með vaxtagreiðslu einu sinni á ári, í fyrsta sinn 1. febrúar 2004
og síðan 1. febrúar ár hvert þar til höfuðstóll skuldabréfsins er greiddur með einni
greiðslu 1. febrúar 2008. Bréfin bera fasta 8,80% vexti á ári af höfuðstólnum.
Skuldabréfin eru verðtryggð og bundin vísitölu neysluverðs með grunnvísitölu
í febrúar 2003 (224,7). Auðkenni flokksins í Kauphöll Íslands hf. verður CVC 03 1.
Skráningardagur
Kauphöll Íslands hf. hefur ákveðið að skrá skuldabréf CVC á Íslandi ehf. 8. desember 2003.
Upplýsingar og gögn
Skráningarlýsingu og gögn, sem vitnað er til í henni, er hægt að nálgast hjá umsjónaraðila
skráningarinnar, Landsbanka Íslands hf. Laugavegi 77, 155 Reykjavík.
Vefsíða www.landsbanki.is
CVC á Íslandi ehf.
NOKKUR umræða hefur átt sér stað að undanförnu um hlutverk há-
skóla, aðstöðu þeirra, fjármögnun og fleiri þætti. Þungi umræðunnar hef-
ur beinst að því fjármagni sem ríkisvaldið leggur í málaflokkinn, skiptingu
þess milli háskóla og rétt háskóla til að afla sér tekna með því að leggja
skólagjöld á nemendur. Einnig hefur mikið verið rætt um
rannsóknir innan háskólanna, hverjir þeirra skuli stunda
rannsóknir, í hve miklum mæli og hvernig fjármunum skuli
skipt milli kennslu og rannsókna. Undirritaður telur nauð-
synlegt að leggja áherslu á þau atriði sem skipta afar miklu
máli við stefnumörkun og fjármögnun áframhaldandi upp-
byggingar háskólasamfélagsins hér á landi.
Háskólar (e. university) eru stofnanir sem stunda kennslu
og rannsóknir. Stofnun sem sinnir einungis öðrum þessara
þátta er ekki háskóli og eðli málsins samkvæmt sinna því sk. akademískir
starfsmenn háskóla, lektorar, dósentar og prófessorar, bæði kennslu og
rannsóknum. Frávik frá þessu leiðir til endurskilgreiningar á hlutverki há-
skóla eða útþynningar á hugtakinu háskóli samkvæmt skilgreiningu al-
þjóðavísindasamfélagsins. Til að koma í veg fyrir misskilning er vert að
geta þess að erlendis eru til svokallaðir kennsluháskólar (college, høg-
skole, hochschule í stað university, universitet, universität) sem sinna fyrst
og fremst kennslu til fyrstu háskólagráðu án þess að leggja áherslu á rann-
sóknir (þessir skólar eru þó sífellt að auka þátttöku í rannsóknum). Slíkar
stofnanir eru ekki háskólar samkvæmt framangreindri skilgreiningu.
Á undanförnum árum hafa allmargir nýir háskólar komið til sögunnar
hér á landi. Í samningum þeirra við stjórnvöld eru þeir skilgreindir sem
háskólar (e. university) og hljóta því að sinna þeim skyldum sem vísinda-
samfélagið leggur á slíkar stofnanir. Akademískir starfsmenn þeirra eru
lektorar, dósentar og prófessorar og þurfa að gangast undir sérstakt hæf-
ismat sem byggist að verulegu leyti á virkni þeirra í rannsóknum. Til að
öðlast framgang í starfi, til dæmis úr stöðu dósents í prófessor, þarf við-
komandi að hafa verið virkur í rannsóknum. Akademískur starfsmaður í
stofnun sem ekki stundar rannsóknir er í blindgötu.
Það er ábyrgð og skylda stjórnvalda að tryggja að þær stofnanir sem
gerðar hafa verið að háskólum hafi svigrúm og fjármagn til rannsókna.
Áður en farið er af stað þarf að liggja fyrir áætlun um þessa þætti og gildir
þá jafnt hvort um er að ræða ríkisháskóla eða háskóla sem reknir eru á
öðrum forsendum. Það er til lítils að fjölga háskólum ef hver og einn þeirra
getur ekki staðið undir nafni og í raun afar varhugavert að vega með þeim
hætti að stöðu íslenskra háskóla í vísindasamfélaginu.
Ofangreind umræða er óháð þeim leiðum sem notaðar eru til þess að út-
deila fjármagni til rannsókna en æskilegt verður að telja að hver háskóli
hafi tiltekna lágmarksfjármuni til innri uppbyggingar en að viðbótarfé
verði sótt í samkeppnissjóði. Innan háskóla þarf að vera virk stjórnun
þannig að nýting fjármuna sé hámörkuð og að hún sé ekki hindruð af
ósveigjanlegum ráðningarkjörum og óhóflegri yfirbyggingu.
Háskólar og rannsóknir
Eftir Bjarka Brynjarsson
Höfundur er deildarforseti tæknideildar Tækniháskóla Íslands.
AÐ undanförnu hafa birst nokkr-
ar greinar í dagblöðum um kjör og
vinnuaðstæður blaðburðarbarna. Í
þeim hafa komið
fram áhyggjur
greinarhöfunda um
að þessi störf séu
börnum ofviða,
blaðabunkinn sé of
þungur og vinnu-
tímareglur brotnar.
Reyndar hefur einnig komið fram
sú skoðun að þeir, sem bera vinnu-
aðstæður þessara barna fyrir
brjósti, þ.m.t. starfsmenn Vinnueft-
irlitsins, „séu sjálfir lyddur og
vesalingar“, sbr. smágrein í DV 2.
des. 2003.
Áhyggjur margra greinarhöf-
unda af blaðburðarbörnum eru vel
skiljanlegar. Blaðburður hefur
breyst í tímans rás. Sum blöðin
virðast þyngri en áður, t.d. vegna
þess að þeim fylgja oft aukablöð og
auglýsingabæklingar sem heyrði til
undantekninga áður fyrr. Því má
ætla að þyngd byrða og álag hafi
aukist.
Þjóðfélagið tekur stöðugum
breytingum og þar með viðhorf
manna til margra hluta, einnig
sjónarmið gagnvart vinnu barna og
unglinga. Það er því ekki að
ástæðulausu að Alþingi hefur sam-
þykkt lög þar sem m.a. er fjallað
um vinnu barna og unglinga, þ.e.
lög um aðbúnað, hollustuhætti og
öryggi á vinnustöðum nr. 46/1980,
síðast breytt á þessu ári. Á grund-
velli laganna var árið 1999 sett
reglugerð nr. 426 um vinnu barna
og unglinga.
Markmiðið með reglugerðinni er
einkum þetta:
 Að koma í veg fyrir slys og
álagsmein, þ.e. að koma í veg
fyrir skaðleg áhrif vinnunnar á
öryggi og heilbrigði ungmenna
(þ.e. barna og unglinga).
 Að tryggja að vinnan hafi ekki
truflandi áhrif á menntun og
þroska ungmenna.
Markmið með reglugerðinni er
því alls ekki að koma í veg fyrir
vinnu ungmenna heldur er reynt að
tryggja skynsamlega atvinnuþátt-
töku þeirra. Þess vegna eru ákvæði
um vinnutíma ungmenna mismun-
andi eftir aldri þeirra og þroska og
ákveðin tegund vinnu er bönnuð
börnum og unglingum, þ.e. vinna
sem er hættuleg og hefur oft valdið
slysum og álagsmeinum. Sem dæmi
um slík störf má nefna vinnu við
hættuleg tæki og með hættuleg
efni, vinnu þar sem lyfta þarf
þungum byrðum og þar sem hætta
er á að vinnan sé ofvaxin líkamlegu
eða andlegu atgervi ungmennanna.
Reglugerðin leyfir að börn, 13 ára
og eldri, beri út dagblöð og auglýs-
ingar en jafnframt eru ákveðnar
takmarkanir settar varðandi byrðar
sem ungmenni eru látin lyfta.
Samkvæmt vinnuverndarlög-
unum og áðurnefndri reglugerð
eiga atvinnurekendur að gera skrif-
legt áhættumat með tilliti til heilsu
og öryggis starfsmanna og áhættu-
þátta í vinnuumhverfinu. Ef
áhættumat gefur til kynna að
heilsu og öryggi starfsmanna sé
hætta búin skal viðkomandi fyr-
irtæki gera skriflega áætlun um
forvarnir.
Starfsmenn Vinnueftirlitsins
fylgjast að sjálfsögðu með vinnuað-
stæðum barna og unglinga ekki
síður en annarra starfsmanna. Sem
betur fer hefur skilningur fólks
aukist á því hve mikilvægt er að
koma í veg fyrir að ungmenni taki
að sér störf sem geta verið þeim
hættuleg. Hjá þeirri kynslóð, sem
er komin á fullorðinsaldur, eru
dæmi um bæði slys og álagsmein
vegna hættulegrar vinnu og erf-
iðisvinnu sem viðkomandi ein-
staklingar voru látnir takast á
hendur sem börn og unglingar.
Þessi dæmi sýna hversu nauðsyn-
legt er að um vinnu ungmenna
gildi skynsamlegar reglur.
Eftirlitsmenn Vinnueftirlitsins
hafa vinnuaðstæður blaðburð-
arfólks til skoðunar um þessar
mundir og er sjónum einkum beint
að aldursmörkum, vinnutíma, lík-
amlegu álagi og skipulagi vinnunn-
ar; einnig er athugað hvort þessi
starfshópur fái þjálfun og leiðbein-
ingar eins og reglur kveða á um.
Vinnueftirlitið mun einnig kanna
hvort áhættumat hafi verið gert
fyrir blaðbera og fylgja málinu eft-
ir.
Finna má lög og reglugerðir, svo
og ýmislegt annað fræðsluefni, á
heimasíðu Vinnueftirlitsins,
www.vinnueftirlit.is.
Öryggi og heilbrigði ungmenna í fyrirrúmi
Eftir Hönnu Kristínu Stefánsdóttur
Höfundur er deildarstjóri
fræðsludeildar Vinnueftirlitsins.
mbl.isFRÉTTIR