Morgunblaðið - 11.12.2003, Side 32

LISTIR
32 FIMMTUDAGUR 11. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
9( 0

D96 !
DJ# 6 !









D"! 
&!

( )!D4 F # 6 

!"
"#
$%&'#(%D;) !! 2<),
!#D+  
&%)*+
,"%
-#D?3
!!+   )!D;>4#36
.,((
/

0+
0
"12"++D5 =7
! )!D=9!#
&%3
/
45+
"#
+,6##D .!
0  )!D;>4#36
7+,$8&%
$((DB)
5 6 )!D= 

*&
/
,6(3+,&(D>3
;! )!D" !! ' 6K #
(

95(&D)#  # 7 D;>4#36
&:6
+8%3%%D* 7

" !')) #$D&( !!
:;0&%D- !
L )#* 
!E ,
D;>4#36
1
! 
6) %
&'(
)*+,-..
)/&.0'1)












 D"! 
&!

( )!D4 F # 6 
":6D1
! 23 )!D-3)# !!
!#
'&%
"#
4$1&%D5 6 / !!  )!D;>4#36

&%<&
( ,&((&%%D* !+),!D+  

()&:6D #   # )!D-3)# !!
!#

2&
: ,6
34=8&D- .
##
! %  D=  
')#
01,26D/ ( !
"!

0$) )!D-3)# !!
!#

#
+4%
)8D4
#
/ 

D;>4#36


#
6&<,D= M$ !2
!#D&( !!
"%
>,5&?
>1
;&%3&D-
# 
% 7 ! D;>4#36
&::
3#
>
!>+D* !
 = D= ' #
%
&'(
)21*+,-..2121(23*+4(+&5(+26)41











!"
"#
$%&'#(%D;) !! 2<),
!#D+  

95(&D)#  # 7 D;>4#36
*1

:0(&1@D+ #
!
=
# 

)#=
# ( +
! 4 

D;>4#36
%3%"%&D2
 ! # / !! 

D-3)# !!
!#
:&+
"A(

B+&
%&%#6&%%D1)
!%)7 D;>4#36
*(+
C%D?)#  ?3
! )!D"!
 $6<
2&%%
26;5,
"#
*%3B1&%
:1
DDDD* 7>
 .D;>4#36
%+,6
5+&%D-
)!! D-3)# !!
!#
B+)=1
C?
(&%3
+=(,%D #
;! )!D0
!

(51#%D&!#6 8!+9#7
! )!)#1' :+3

D-3)# !!
!#
2&'((7'(5*+82(.6)41










.,((
/

0+
0
"12"++D5 =7
! )!D=9!#
&:6
+8%3%%D* 7

" !')) #$D&( !!
+(%+,
;>($(3&%D8!=
# ( )!)#&!#
' # + ! )!DB) #
(
+(%3
>
(3%%
0+
EFGG

HGGGD& #
;9  )!)#6

D;>46) #
>%D?)

!# )!DE !
  F 7
.!
# (
&:+,&
)*>&
,(D-
@$ -)) DB) #
(
*1
+#&
I&
)4D?$  / ( !
)!D+ #36 ! 
",,6
0%
,(B1
J*B
;B,6KD; 
N
7 D>>6) #
6%3;5,&%D;) !>  D" !! + 6K #
(
=8+'D0 @ .%)OD;>4#36
#9
:
; 605
<+41*+'(.415((5(+21










&%)*+
,"%
-#D?3
!!+   )!D;>4#36
&%3
/
45+
"#
+,6##D .!
0  )!D;>4#36
7+,$8&%
$((DB)
5 6 )!D= 

*&

,6(3+,&(D>3
;! )!D" !! ' 6K #
(
:;0&%D- !
L )#* 
!E ,
D;>4#36
((35D !! </
  )!D" !! ' 6K #
(
B6
>%DA
! !D;>4#36
&%+
"#
-#
:%
I1D1 !>3

D4 F # 6 
B#1
"#
2&%&%3&?
*&
&()40(:+
20%++DD/ 
>3 )!D-3)# !!
!#
95%
&#61++"%
/
*&+#
D/ (!B
(
)!D-3)# !!
!#
%
&'(
)*+,-..&=>?









95(&%
,":D;$ !! 29 D-3)# !!
!#
5%6+(451?
LLM
:&D"!

=!G- #! )!D+!
95(+*&%%&
I0%D1 1</ (! )!D1 1</ (! )!
*>26%3%(%3D/.(
1 )!D-3)# !!
!#
6+2&+,
+,::&(451D=  !< #! &!#
"(  
! )!D+ #36 ! 
B%#4)61&%D1 ' ;9 

D4

 !!
0(:;5,
>+(%+,6
,&,46%%DD= 3$) #36 !
80:16&%%D2 $
/
' !D- !
!!

    

 
(5#%1-K L(5#%1- =  ! BK # 7
!
)6! ! 3 9 ' # (<
<<P!!
(6.
-)# !' (&(
BK #  !  ' # 6 !
)#BK #' F)#
6 !# 7   ! <2 !!  'G   

 
  ( !K 'G  
  !!


6
!# <
> !!
!!F+ '(2 6 7 2 6 7 
+! L (7 +)# !
Q 6
(
"  .

)#1#
 9( + 7   !;! 0 F
)! Q 6
(
 # M"  .
L 
"  !
)#"  .
> !!
!!F+ 7 7D 6!F
 G
"  .
> !!
!!F1. !
)!
/ 3)#
"  .
=  ML (7 )#
1#
 9( = O 7 J7 =
# 6
(

5 6 6
(
* 7 )#  !
"  .

+ '(-3 )# !!
!# E # 7 #
-

)#
= (  +   
! 7D
!#' 
+! ) #9(  !'G29# (
2
!# !!

-) 6  'G=3 )#
)# 6! 6
(
1. !
)!
2
!# !!
)#=3 
!
/
66
=
6 !!
 # M
1
(
)#
2
!# !!
=
6 !!
=3 
!
)#=M9!#
!!

L -

)#2M 7)#
> !!
!!   )#
2
!# !!
> !!
!!F1. !
)!"   G
)#
 6! 6
(
=  M 6! 6
(

Í SAFNI, nútímalistasafninu að
Laugavegi 23, kennir nú ýmissa
hnýsilegra grasa svo ekki sé meira
sagt. Hreinn Friðfinnsson, Adam
Barker-Mill og verk úr eigu Safns
prýða þar sýningarsali og á efstu
hæð er svo rúsínan í pylsuendanum,
fimm nýlegar DVD-teiknimyndir
eftir bandaríska hugmyndalista-
manninn Lawrence Weiner, en hann
er einn þekktasti og virtasti sam-
tímalistamaður í heiminum í dag.
Weiner er Íslandsvinur. Hingað hef-
ur hann komið oftar en einu sinni til
sýningarhalds, bæði á Annarri hæð,
forvera Safns, auk þess sem hann
færði bókasafni Háskólans á Akur-
eyri verk að gjöf árið 2000. Vænt-
anleg er sýning hans í gallerí i8 við
Klapparstíg.
Fyrir þá sem ekki þekkja til Wein-
ers þá vinnur hann með texta; kjarn-
yrtar setningar um samband efna,
aðstæðna eða ferla. Oft er ljóðrænn;
jafnvel rómantískur tónn í verkun-
um, og/eða pólitískur undirtónn.
Þessi verk sýnir Weiner jafnt á
veggjum sýningarsala, og málar þá
textana beint á vegginn, sem og á
byggingum, götum og hvaðeina.
Weiner hefur margoft sagt að hann
vilji að listin fari sem víðast og tali til
sem flestra og í því samhengi hefur
hann sagt að DVD formið henti sér
framúrskarandi vel, enda er hægt að
margfalda diskana og sýna myndirn-
ar stórum hópi áhorfanda.
Í DVD myndunum fimm sem taka
hver um fimm til 20 mínútur í flutn-
ingi vinnur Weiner með samspil
texta, teikninga, talaðs máls, leikins
efnis og hljóðs. Línuteikningar
hreyfast yfir skjáinn, fólk talar í
myndavélina og kyssist. Þetta eru
ekki teiknimyndir í Disney-stíl, held-
ur einfaldari í allri gerð, en þeim
mun úthugsaðari í formlegri upp-
byggingu.
Myndirnar heita „Blue moon
over“, „Wild Blue Yonder“, „Deep
blue sky“, „Light blue sky“ og „Sink
or swim“. Verkin vísa öll í sjóndeild-
arhringinn; bilið á milli vatns og him-
ins, sem er í takt við önnur umfjöll-
unarefni Weiners þar sem hann
teflir saman andstæðum og sam-
stæðum, auk þess sem hann vísar um
leið í mörkin á milli ólíkra menning-
arheima.
Það tekur tæpa klukkustund að
horfa á allar myndirnar í röð. Maður
getur notið þess að horfa á mynd-
irnar aftur og aftur, rétt eins og á
raunin er með gott hefðbundið
myndlistarverk. Sýningin fer fram í
sjónvarpi og áhorfandinn getur látið
fara vel um sig í hægindastól meðan
hann horfir, en einungis er aðstaða
fyrir einn áhorfanda í Safni. Verkið
kemst í sjálfu sér vel til skila með
þessum hætti en það þolir alveg að
fara upp á stærri skjá í stærri sýn-
ingarsal. Með
þeirri umgjörð
sem verkinu hef-
ur verið sköpuð
þarna fær maður
á tilfinninguna að
ekki sé um full-
burða sýningu að
ræða, hún fær yf-
irbragð lesstofu-
kynningar sem ég
held að sé ekki markmiðið.
Áður en ég sá DVD myndirnar var
ég hikandi, og ekkert alltof trúaður á
að verk Weiners kæmu vel út í þessu
formi. Mér snerist snarlega hugur
þegar ég var sestur fyrir framan
skjáinn. Þessi sýning er hvalreki á
fjörur myndlistarunnenda.
Undur og býsn
Sýning Áslaugar Örnu í gallerí
Skugga, Kynsl, er all sérstæð og
stendur undir nafni, en kynsl þýðir
býsn eða undur samkvæmt Íslenskri
orðabók.
Ferskleiki einkennir sýninguna
enda er listamaðurinn nýlega út-
skrifaður úr listaháskóla.
Það er margt sem grípur skynfær-
in þegar stigið er inn í sýningarsal-
inn. Fax af hrossi hringsnýst í einu
horninu og í horninu beint á móti er
myndbandsverk af glasi og einhverju
sem hringsnýst inni í því, rétt eins og
þar gangi á með stormsveipum. Við
skoðun verksins í glasinu getur mað-
ur sett upp heyrnartól og hlustað á
söng óperusöngkonu sem endar í
skerandi tóni. Vegna snúningsins
sem einkennir verkin tvö kallast þau
á, þótt að öðru leyti séu verkin þó-
nokkuð ólík. Myndbandsverkið
minnti mig á „teiknimyndir“ sem ég
hef séð eftir William Kentridge.
Úti á miðju gólfi er glas uppi á
stöpli fullt af vatni og í hátalara koma
skerandi tónar óperusönkonunnar
aftur við sögu. Er söngkonan að
reyna að brjóta glasið, eða að gera
tilraun til að gára yfirborð vatnsins
með hljóðbylgjum sínum?
Fyrir ofan stigann er svo fiðla á út-
hverfunni, og niðri er salthrúga.
Þessi sýning ber yfirbragð til-
raunamennsku og sköpunargleði.
Hún er skemmtilega skrýtin, og eins
og ég sagði áðan – fersk og frumleg.
Blýþrykk
Blýþrykk er að því ég best veit
nokkuð nýstárleg leið til að búa til
myndlist, þó að útkoman, þ.e. hin
endanlega grafíkmynd sem búin er
til með þessari aðferð sé hefðbundin
og segi lítið um aðferðina sem var
notuð.
Tekin er blýmotta, samkvæmt út-
skýringu listamannsins á sýningar-
stað, hún breidd ofaná eitthvert und-
irlag sem formar blýið, og síðan er
litur borinn á og þrykkt á pappír.
Það hefði verið sniðugt hjá lista-
manninum að sýna hvernig verkin
eru unnin, enda er vinnslan áhuga-
verður gjörningur í sjálfu sér.
Á sýningu Marlies eru sjö verk,
misjöfn að gæðum. Bestu verkin eru
„Kraftur“, þar sem öldulaga form
bylgjast eftir fleti. „Samskeyti“
minnir á mynd af sjóndeildarhring
og er í einfaldleik sínum eitt besta
verk sýningarinnar, og svo verkið
„Útbrunnin“, en það er nokkuð góð
myndbirting blýþrykksins. „Glóð“ er
lítt aðlaðandi klessuverk og á enda-
vegg eru nokkrar „Tilraunir“ eins og
listamaðurinn kallar verkin, og eru
ekki fullburða sýningargripir.
Verkið „Að verða að steingerving-
um“ er líklega vandaðasta verkið á
sýningunni. Þetta er myndröð þar
sem listamaðurinn segir sögu, lík-
lega af fiski sem verður að steingerv-
ingi á endanum, getur maður sér til
um.
Marlies notar allsérstæða inn-
römmunartækni ef hægt er að kalla
aðferð hennar því nafni. Hún heftir
myndirnar kartonlausar beint á tré-
plötur eða annað viðlíka undirlag.
Sumstaðar gengur þessi aðferð upp,
eins og í „Krafti“, en annarsstaðar
verr, eins og í „Útbrunnin“ og í „Að
verða að steingervingum“. Þar fer
aðferðin að líta út eins verið sé að
fara ódýrustu leið í frágangi.
DVD
MYNDLIST
Gallerí Skuggi
ÁSLAUG ARNA STEFÁNSDÓTTIR
Opið alla daga nema mánudaga
frá kl. 13-17.
Til 21. desember
Íslensk grafík
MARLIES WECHNER
Opið fimmtudaga - sunnudaga
frá kl. 14-18
Til 15. desember
Safn
LAWRENCE WEINER
Opið miðvikudaga til föstudags frá
kl. 14-18 og laugardaga - sunnudags
frá kl 14-17.
Til mars 2004.
Þóroddur Bjarnason
Morgunblaðið/Þorkell„Samskeyti“ eftir Marlies Wechner.
Morgunblaðið/Ásdís
Hrosshár hringsnýst úti í horni. Frá sýningu Áslaugar Örnu Stefánsdóttur .
Lawrence Weiner