Morgunblaðið - 14.12.2003, Blaðsíða 10

10 SUNNUDAGUR 14. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Á
Húsavík hefur frá því í
haust staðið yfir nýstárleg
starfsendurmenntun fyrir
öryrkja og gefist geysilega
vel. Um það eru allir sam-
mála sem verkefninu
tengjast; þeir sem komu
því á koppinn eru hæst-
ánægðir og þátttakendur dásama það einum
rómi. Allir sextán segjast blómstra.
Friðfinnur Hermannsson, framkvæmda-
stjóri Heilbrigðisstofnunar Þingeyinga, segir
í samtali við Morgunblaðið að verkefnið eigi
sér talsverðan aðdraganda. „Þetta tengist
því sem okkur dreymir um hér í Þingeyj-
arsýslu, ekki síst starfsmenn Heilbrigðis-
stofnunarinnar, að sýslan verði heilsusvæði í
framtíðinni; að hér byggist upp stóriðja í
kringum alls konar heilbrigðisþjónustu. Og
þá erum við að tala um svæðið alveg frá
Þórshöfn og upp í Mývatnssveit.“
Í upphafi fór þessi sextán manna hópur ör-
yrkja á fjármálanámskeið vegna þess að það
er staðreynd að flestir sem þurfa að hætta
að vinna lenda í greiðsluerfiðleikum, og það
hefur margvísleg, slæm áhrif að sögn Frið-
finns.
Hann segir verkefnið einmitt einstakt
vegna þess að um heildarlausn sé að ræða. „Í
Reykjavík gefst fólki kostur á því að fara í
endurhæfingu en þegar það kemur aftur út
er ef til vill enga vinnu að hafa, peningamálin
enn í rugli og fjölskyldumálin jafnvel líka.
Við erum að reyna að búa til heildstæða
lausn á þessu vandamáli; skiljum fólk ekki
eftir þegar líkamlegri endurhæfingu lýkur
heldur fylgjum við því alla leið.“
Friðfinnur segir hér um stórkostlega mik-
ilvægt mál að ræða fyrir þjóðarbúið í heild.
„Við getum ekki sætt okkur við að í þjóð-
félaginu skuli stór hópur fólks vera óham-
ingjusamur; gefast upp og gera ekki neitt.
Eitthvað verður því að gera.“
Námið
Fyrir hádegi alla virka daga mætir hóp-
urinn í bóklegt nám í Framhaldsskólanum á
Húsavík, þar sem kennd eru grunnfög eins
og íslenska, enska, stærðfræði, bókfærsla og
fleira auk þess sem fólki er kennt á tölvur.
Eftir hádegi fer fólkið síðan í einstaklings-
bundna endurhæfingu, sem er sérsniðin að
þörfum hvers og eins.
Friðfinnur talar um „stóra drauminn“ þeg-
ar áðurnefnda „stóriðju“ ber á góma og seg-
ist líta á verkefnið sem langhlaup. „Þetta er
20 ára verkefni, sem nokkur ár eru raunar
þegar búin af. Við erum að vinna í alls konur
hlutum til þess að byggja undir þessa
draumsýn. Eitt er að hitta íbúa svæðisins og
fyrr á árinu vorum við með stóra fundi á
Þórshöfn, Raufarhöfn og í Mývatnssveit og
næsta vor höldum við því áfram; að segja frá
hugmyndunum og reyna að kveikja í fólki! “
Vegna þess, segir Friðfinnur, að ef draum-
urinn eigi að rætast, verði „allir að vera með.
Svæðið allt verður þá að vera til fyrirmynd-
ar. Sveitarfélögin verða til dæmis að sjá um
að heilbrigðismál, frárennslismál, sorpmál og
slíkt sé í góðu lagi.“
Hugmyndirnar hafa hlotið góðan hljóm-
grunn, segir hann.
„Já, enda er eiginlega ekki annað hægt því
þetta er svo jákvætt. Allir geta tekið undir
að þetta er hið besta mál; það er gott að búa
á stað þar sem lögð er áhersla á heilbrigði og
hollustu, þó á þann hátt að þar verði gaman.
Þetta á ekki að vera púrítanskt samfélag,
langt í frá. Við viljum nýta okkur þá ótrúlegu
möguleika sem eru í þessum málaflokki.“
Friðfinnur segir heilsuþjónustuna þann at-
vinnuveg sem muni vaxa mest allra á næstu
20 árum. „Tökum sem dæmi fólk sem hættir
að vinna 65 ára og á bæði ágætan lífeyrissjóð
og séreignarsjóð, börnin eru farin; þá er það
heilsan sem skiptir fólk mestu máli auk þess
að geta upplifað eitthvað nýtt. Fólk vill njóta
lífsins. Og það getur borgað. Þróunin er
þessi og markaðurinn gríðarlega harður.“
Friðfinnur segir Þingeyinga á þessari leið og
þeir ætli að reyna að skapa sér sérstöðu sem
geri það að verkum að mögulegt verði að ná
árangri.
Draumsýn
„Okkar draumsýn snýst ekki um stein-
steypu. Hún er til. Það eru hótel hér út um
allt sem eru vannýtt og hluti þessa verkefnis
snýst um að nýta þau betur. Þess vegna
finnst mér til dæmis að Byggðastofnun
mætti styrkja okkur sérstaklega í þessu.“
Boðið var upp á viku offitu- og sykursýk-
isnámskeið á Hótel Seli í Mývatnssveit í
byrjun október, samskonar og haldið var á
Hótel Húsavík í fyrra „og draumurinn er að
geta boðið upp á allskonar slíka „pakka“ út
um alla sýslu“.
Hann segir úrvalsfólk fyrir hendi á svæð-
Öryrkjar blómstra í star
Friðfinnur Hermannsson,
framkvæmdastjóri Heilbrigð-
isstofnunar Þingeyinga, er
ánægður með hvernig nýstár-
leg starfsendurmenntun fyrir
öryrkja gengur. Skapti Hall-
grímsson ræddi við hann og
tvo af sextán þátttakendum í
verkefninu.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Friðfinnur Hermannsson, framkvæmdastjóri Heilbrigðisstofnunar Þingeyinga.
„ÞAÐ er stórkostlegt að vakna á morgnana
til þess að gera eitthvað sérstakt. Að finna
tilgang.“ Svo mælir kona á Húsavík, einn
öryrkjanna sextán sem taka þátt í verkefn-
inu sem Heilbrigðisstofnunin, Framhalds-
skólinn og fleiri standa að.
Morgunblaðið rabbaði við tvær konur
sem þátt taka í starfsendurmenntuninni.
Þær óskuðu að koma ekki fram undir nafni.
„Ég er alveg tilbúin að segja frá reynslu
minni ef það getur orðið öðrum til góðs. En
mér finnst engin ástæða til þess að koma
fram undir nafni; flestir á Húsavík átta sig
að vísu strax á því hver ég er, þegar þeir
lesa þetta, en það er líka í góðu lagi,“ segir
42 ára fráskilin, fjögurra barna móðir. Hún
er menntaður lyfjatæknir, starfaði sem slík-
ur í mörg ár en hefur glímt við geð-
hvarfasýki í um það bil áratug og misnotaði
lyf um tíma.
Krefjandi en skemmtilegt
Þær segja fólk sem ekki vinnur úti eiga
það á hættu að einangrast félagslega, jafn-
vel þótt börn eða maki séu fyrir hendi. Þess
vegna, ekki síst, sé svo mikilvægt að komast
út, að ekki sé talað um að fá tækifæri til
starfsendurmenntunar eins og hér um ræð-
ir.
„Ég lít svo á að við séum hér í vinnu; við
gerðum samning við þessa aðila um að
stunda nám og flosna ekki upp. Enda erum
við með mætingaskyldu. Þetta er krefjandi
vinna en skemmtileg. Fjölbreytt. Og hóp-
urinn nær mjög vel saman,“ segir 34 ára,
fráskilin tveggja barna móðir.
„Kennararnir eru ánægðir með hvað við
erum aktív að tala um allt milli himins og
jarðar,“ heldur hún áfram. „Einu sinni fór
heill tími í íslensku í að velta því fyrir sér
hvers vegna gyðingur væri skrifaður með
litlum staf en ekki stórum. Þetta ræddum
við fram og aftur, en niðurstaðan varð auð-
vitað engin…“
Hún ítrekar hve góður hópurinn er. „Mér
finnst það mjög mikilvægt að ef einhver
einn á erfitt, vill jafnvel hætta, þá hjálpast
allir að við að aðstoða viðkomandi. Við ætl-
um að styðja hvert annað; það er í raun
okkar að halda hvert öðru við efnið. Fyrst
við fáum svona frábært tækifæri verðum við
að nýta það.“ Hún hefur verið óvinnufær
síðan í janúar á þessu ári vegna bakmeiðsla.
„Ýmislegt annað olli því reyndar að ég hef
ekki alltaf ratað rétta braut í lífinu. Ég hef
verið í svolítið slæmum málum, en samt allt-
af í tengslum við skóla og félagsþjónustuna.
Mér leist strax vel á þetta verkefni þegar
„Stærsti happdrættisvinningur sem ég
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
16 öryrkjar taka þátt í starfsmenntun á Húsavík.