Morgunblaðið - 20.12.2003, Page 24

LÖGFRÆÐINGUR Michaels
Jacksons sagði í gær, að Jack-
son væri alsaklaus af ákærum
um kynferðislegt ofbeldi gagn-
vart barni. Sagði hann, að und-
irrót þeirra væri „græðgi í pen-
inga og hefndarþorsti“ og gegn
þeim myndi hann berjast „af öll-
um lífs og sálarkröftum“. Gaf
hann í skyn, að saksóknarinn,
Tom Sneddon, sem reyndi ár-
angurslaust að lögsækja Jack-
son árið 1993, væri nú að reyna
að koma fram hefndum.
Á Mars
á jóladag
MARSFLAUG Evrópsku geim-
vísindastofnunarinnar losaði sig
í gær við könnunarfar, sem
lenda mun á reikistjörnunni
rauðu á jóladag. Vörpuðu menn
öndinni léttara þegar aðskilnað-
urinn tókst eins og til var ætlast
eftir sex mánaða langa og 400
milljón km ferð. Ef allt gengur
vel mun könnunarfarið, Beagle
2, lenda á stórri sléttu og taka til
við að rannsaka andrúmsloftið
og jarðvegssýni.
Jafnrétti í
Afganistan
KONUR og fulltrúar á ráð-
stefnu um nýja stjórnarskrá í
Afganistan hafa krafist þess, að í
henni verði tryggð jöfn réttindi
karla og kvenna. Í drögunum
segir, að „allir Afganar skuli
jafnir fyrir lögunum“ en kon-
urnar vilja, að sagt sé, að „allir
Afganar, konur og karlar, skuli
jafnir fyrir lögunum“. Í tíð talib-
anastjórnarinnar má heita, að
þær hafi verið réttlausar með
öllu. Á ráðstefnunni eru konur
100 af 502 fulltrúum.
Tillögur
Schröders
samþykktar
ÞÝSKA þingið samþykkti í gær
umdeildustu atriðin í umbótatil-
lögum Gerhards Schröders,
kanslara Þýskalands. Nú um
áramótin kemur til skattalækk-
un upp á 1.350 milljarða ísl. kr.
og fyrirtækjum verður gert auð-
veldara að segja upp fólki. Þá
verða atvinnuleysisbætur
þeirra, sem hafna boði um starf,
sem þeir geta unnið, skertar um
30%.
Malvo sekur
um morð
LEE Boyd Malvo var í gær
fundinn sekur um morð fyrir
rétti í Virginíu í Bandaríkjunum
en hann og fé-
lagi hans,
John Allen
Muhammad,
leyniskytturn-
ar svokölluðu,
myrtu 10
manneskjur á
Washington-
svæðinu í
október í
fyrra. Á hann dauðadóm yfir
höfði sér eins og Muhammad en
kviðdómur mun skera úr um
það. Verjendur Malvos, sem var
17 ára er glæpirnir voru framd-
ir, sögðu hann saklausan og
báru við geðbilun en á það féllst
dómurinn ekki.
Segir
Jackson
saklausan
Malvo
STUTT
ERLENT
24 LAUGARDAGUR 20. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
MANNRÉTTINDASAMTÖK fögn-
uðu í gær tveimur úrskurðum sem
féllu í fyrrakvöld hjá áfrýjunardóm-
stóli í New York
annars vegar, og
San Fransisco
hins vegar, en
þeir víkja m.a. að
málefnum fang-
anna í Guant-
anamo-herstöð-
inni á Kúbu. Ljóst
er hins vegar að
stjórnvöld munu
áfrýja úrskurðunum tveimur til ann-
arra dómstiga.
Í fyrri úrskurðinum komst áfrýj-
unardómstóll í New York að þeirri
niðurstöðu að George W. Bush
Bandaríkjaforseti gæti ekki, á grund-
velli stöðu sinnar sem æðsti yfirmað-
ur bandaríska heraflans, látið hand-
taka bandaríska ríkisborgara í
Bandaríkjunum og geyma á bak við
lás og slá án þess að leggja fram
ákærur á hendur þeim. Gaf dómstóll-
inn stjórnvöldum 30 daga frest til að
færa Jose Padilla – múslímskan
mann sem fæddist í Brooklyn og sem
grunaður er um að hafa lagt á ráðin
með útsendurum al-Qaeda-hryðju-
verkasamtakanna um að sprengja
„skítuga sprengju“ í Bandaríkjunum
– úr herfangelsi.
Dómstóllinn sagði reyndar ekki að
sleppa þyrfti Padilla lausum en telur
að yfirvöld verði að birta ákærur á
hendur honum.
Padilla hefur verið haldið í her-
fangelsi í Suður-Karólínu síðan í júní
2002 sem „ólöglegum stríðsmanni“
en hann var handtekinn á flugvell-
inum í Chicago 8. maí 2002. Var hann
þá að koma frá Pakistan. Talið er að
Padilla sé fyrsti og eini Bandaríkja-
maðurinn sem látinn hefur verið sæta
varðhaldi skv. sérstakri forsetatil-
skipun frá því í síðari heimsstyrjöld-
inni.
Verða að fá að tala við lögmann
Seinni úrskurðurinn sneri að föng-
unum í Guantanamo-herstöðinni á
Kúbu sem þar hafa verið frá því að
átökunum í Afganistan lauk síðla árs
2001. Telur áfrýjunardómstóll í San
Fransisco að stjórnvöld verði að gefa
föngunum þar tækifæri til að ræða
við lögmann og fara með mál sín fyrir
dómstóla.
Um 660 meintum hryðjuverka-
mönnum og stríðsglæpamönnum er
haldið í herstöðinni í Guantanamo og
hafa þeir ekki notið neinna þeirra
réttinda, sem fangar venjulega njóta.
Málið í San Fransisco vék sérstak-
lega að Líbýumanni, sem handsam-
aður var í Afganistan, en á það er
hins vegar litið sem prófmál er varði
alla fangana í Guantanamo.
Bandarísk stjórnvöld halda því
fram að mennirnir í Guantanamo séu
í haldi á erlendri grundu. Dómarar í
áfrýjunardómstólnum í San Frans-
isco komust hins vegar að þeirri nið-
urstöðu að Bandaríkin hefðu full yf-
irráð yfir herstöðinni jafnvel þó að
aðstaðan væri leigð af stjórnvöldum á
Kúbu. Er það mat þeirra að fangarn-
ir skuli þar af leiðandi njóta þeirra
lagalegu réttinda sem dómskerfi
Bandaríkjanna tryggi.
„Sigur fyrir stjórnarskrána“
Talsmenn dómsmálaráðuneytisins
bandaríska ítrekuðu í gær þá afstöðu
að dómstólar í Bandaríkjunum gætu
ekki úrskurðað í málum er vörðuðu
útlendinga sem Bandaríkjaher hefði í
sinni vörslu á erlendri grundu. Scott
McClellan, talsmaður Hvíta hússins,
fordæmdi sömuleiðis úrskurð áfrýj-
unardómstólsins í New York og benti
á að Padilla hefði verið að undirbúa
aðgerðir sem stefnt hefðu lífi og lim-
um bandarískra ríkisborgara í hættu.
„Forsetinn hefur ítrekað sagt að
hans helsta skylda og ábyrgð sé að
verja bandarísku þjóðina og þessi úr-
skurður […] er ekki í samræmi við
skýra heimild forsetans [til að verja
Bandaríkin með forsetatilskipun-
um],“ sagði McClellan.
Er ljóst að lögfræðingar Hvíta
hússins munu reyna að fá úrskurð-
unum tveimur hnekkt á öðrum dóm-
stigum. Jafnvel er hugsanlegt, að
áfrýjað verði til Hæstaréttar Banda-
ríkjanna. Málarekstur þessi mun
taka tíma og því er ljóst að Padilla
verður ekki frjáls maður á næstunni.
Fari svo að bandarísk stjórnvöld tapa
málinu á æðsta dómstigi gætu þau
aukinheldur á þeim tímapunkti birt
ákærur á hendur Padilla, og þannig
haldið honum áfram í varðhaldi.
Þrátt fyrir þetta fögnuðu talsmenn
borgararéttinda úrskurðunum
tveimur og sögðu þá staðfesta meg-
inreglu í bandarísku réttarkerfi.
„Þessi úrskurður [í Padilla-málinu]
er sigur fyrir stjórnarskrána,“ sagði
Deborah Pearlstein, fulltrúi samtaka
lögfræðinga sem leggja áherslu á
mikilvægi mannréttinda.
Þá er úrskurðurinn í San Frans-
isco sagður benda til þess að mála-
rekstur fyrir dómstólum kunni á end-
anum að leiða til þess að stjórnvöld
verði að veita föngunum í Guant-
anamo þau lagalegu réttindi, sem
fangar almennt njóta.
Tvöfaldur ósigur fyrir
Bush Bandaríkjaforseta
Áfrýjunardómstóll í San Fransisco úr-
skurðar að fangar í Guantanamo eigi
að fá að ráðfæra sig við lögfræðing
Washington. The Los Angeles Times.
Jose Padilla
ÞAÐ hefur lengi verið fullyrt að það
sé reimt í Hampton Court-höllinni í
suðvesturhluta Lundúna og sá orð-
rómur hefur nú fengið byr undir
báða vængi. Varðmenn í höllinni
urðu í október nokkrum sinnum var-
ir við að eldvarnahurð hafði verið
skilin eftir opin og þegar myndir úr
öryggismyndavél voru skoðaðar
kom skyndilega í ljós vera, sem virt-
ist vera klædd í miðaldabúning, og
lokaði dyrunum. Á meðfylgjandi
mynd, sem höllin sendi frá sér í gær,
sést þessi vera í dyragættinni.
„Þetta er ekki brandari, við bjugg-
um þetta ekki til,“ sagði Vikki Wood,
fulltrúi Hampton Court, aðspurð um
það hvort um gabb væri að ræða.
AP
Konunglegur draugur festur á mynd
DANSKA stjórnin hefur ákveðið að draga mjög
úr útgjöldum til utanríkisþjónustunnar og verða
alls 130 stöður lagðar niður á tveggja ára tíma-
bili, að sögn fréttavefjar Jyllandsposten. Verða
starfsmenn 1.150 en eru nú 1.285. Alls verða út-
gjöld skorin niður um 140 milljónir danskra
króna, nær 1.700 milljónir ísl. kr.
Fækkunin verður einkum vegna þess að ekki
verður ráðið í stöður sem losna en 18 verða ein-
faldlega reknir, þ.á m. einn sendiherra. Einnig
verða útgjöld til þróunaraðstoðar lækkuð veru-
lega. Danir hafa árum saman veitt hlutfallslega
meira fé til slíkra mála en flestar aðrar þjóðir.
Meira en helmingurinn af sparnaðinum verður í
ráðuneytinu í Kaupmannahöfn. En blaðið segir
að greiðslur vegna ferðakostnaðar verði lækk-
aðar og einnig útgjöld til húsnæðismála í útlönd-
um. Er ætlunin að spara sem svarar nær 200
milljónum ísl. kr. í húsnæðisútgjöldum.
Fram til þessa hafa danskir diplómatar fengið
húsnæði sem danska ríkið hefur útvegað en nú
fá þeir ákveðna fjárhæð – og ekki mjög háa, að
sögn blaðsins – og verða síðan sjálfir að leita sér
að íbúð. Vitað er um að minnsta kosti einn sendi-
herra sem hefur verið beðinn um að flytja í
ódýrara húsnæði en forveri hans notaði. Fram-
vegis verður auk þess meira gert af því að ráða
innfædda í ýmis störf fyrir sendiráð vegna þess
að það er ódýrara.
Þegar samsteypustjórn hægri- og miðjumanna
tók við fyrir nokkrum árum var þegar í stað
krafist sparnaðar í utanríkisráðuneytinu sem
svaraði með því að leggja niður 10 sendiráð og
fækka stöðum um 120. Að þessu sinni verður
farið varlegar í aðgerðirnar og þær látnar taka
gildi á tveim árum.
Danir spara í utanríkisþjónustu
Ákveðið hefur verið að lækka útgjöld til þróunaraðstoðar verulega
PAUL Bremer, æðsti stjórnandi
bandaríska setuliðsins í Írak, slapp
ómeiddur þegar uppreisnarmenn í
Írak gerðu árás á bílalest hans hinn 6.
desember sl. Þennan sama dag var
Donald Rumsfeld, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, í heimsókn í
Bagdad.
„Já, þetta er rétt en sem betur fer
er ég enn á lífi og stend hér fyrir
framan ykkur í dag,“ sagði Bremer í
gær þegar hann var spurður um þær
fréttir, að hann hefði sloppið lifandi úr
árás uppreisnarmanna.
Atburðurinn átti sér stað þegar
Bremer var á ferð í brynvörðum bíl
vestan við Bagdad þegar sprengja
sprakk í vegarkantinum og hópur
Íraka hóf skothríð á bílalestina. Eng-
an sakaði í árásinni.
Talsmenn bandaríska hersins telja
að árásin hafi ekki beinst sérstaklega
að Bremer. Hann hefur hins vegar
ekki birt upplýsingar um ferðaáætl-
anir sínar síðan þetta gerðist en hann
heimsótti m.a. borgina Basra í gær.
Bremer slapp
lifandi úr árás
Bagdad. AP.
Paul Bremer