Morgunblaðið - 23.03.2005, Blaðsíða 30

30 MIÐVIKUDAGUR 23. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
VALFRELSI, UPPLÝSINGAR
OG ÁHRIF Í GARÐABÆ
Merkilegt starf hefur veriðunnið í bæjarmálum í Garða-bæ á þessu kjörtímabili und-
ir forystu Ásdísar Höllu Bragadóttur
bæjarstjóra. Bæjaryfirvöld virðast
vinna út frá þeirri forsendu, að bæj-
arbúar séu upplýstir og áhugasamir
borgarar, sem séu fyllilega færir um
að velja á milli kosta, sem þeim bjóð-
ast í opinberri þjónustu, eigi rétt á
upplýsingum um stöðu mála hjá bæj-
arfélaginu og eigin samskipti við það
og eigi að hafa tækifæri til áhrifa á
ákvarðanir bæjaryfirvalda um t.d.
skipulagsmál.
Frumkvæði Garðbæinga í skóla-
málum hefur vakið athygli. Foreldr-
ar í Garðabæ hafa frjálst val um
skóla fyrir börn sín. Þeir geta valið
einhvern af þremur skólum, sem
bærinn rekur, einkaskóla Hjalla-
stefnunnar í Garðabæ – án þess að
greiða skólagjöld – eða þá einkaskóla
utan bæjarmarkanna. Garðabær
greiðir raunar hærra framlag með
nemendum, sem sækja einkaskóla í
öðru sveitarfélagi, en flest önnur
sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu.
Þannig hefur verið horfið frá þeirri
stefnu að bæjaryfirvöld velji skóla
fyrir fólk – því er treyst til að gera
það sjálft, á grundvelli upplýsinga
um starf og stefnu skólanna.
Bæjarstjórn Garðabæjar hefur
haft allvíðtækt samráð við íbúana um
ýmis skipulagsmál. Þannig var
haustið 2002 efnt til íbúaþings um
það hvert Garðbæingar vildu stefna
varðandi skipulag byggðar og sam-
félags og var það í fyrsta sinn sem
íbúaþing var haldið gagngert til leið-
beiningar við gerð aðalskipulags fyr-
ir íslenzkt sveitarfélag. Samráð hef-
ur verið haft við íbúana um byggingu
hins nýja Sjálandsskóla; foreldrum,
félagasamtökum og stofnunum var
boðið að taka þátt í hugmyndavinnu
um áherzlur nýs skóla, sem hafði síð-
an áhrif á hönnun skólabyggingar-
innar sjálfrar. Fyrirtækið Alta var
fengið til að vinna með nemendum í
öðrum grunnskólum bæjarins til að
fá fram þeirra hugmyndir um nýjan
skóla.
Auk þessa má nefna opna samráðs-
fundi um deiliskipulag Urriðaholts
og mótun menningarstefnu Garða-
bæjar.
Fyrr í vikunni opnaði Garðabær
svo nýjan vef, sem bæjaryfirvöld
segja marka tímamót í rafrænni
stjórnsýslu. Óhætt er að taka undir
það, því að á vefnum er ekki ein-
göngu upplýsingum miðlað frá bæj-
arstjórninni til íbúanna, meðal ann-
ars um fjárhagsleg samskipti þeirra
við bæjarfélagið, heldur er beinlínis
gert ráð fyrir að upplýsingastreymið
sé líka í hina áttina og íbúar geti not-
að vefinn til að koma skoðunum sín-
um og viðhorfum á framfæri við bæj-
aryfirvöld, taka þátt í umræðum,
gera athugasemdir við skipulagstil-
lögur o.s.frv. „Við erum að sýna bæj-
arbúum að okkur langar að vinna
með þeim. Við trúum að þeir hafi
margt fram að færa til þess að við
getum bætt þjónustuna og eflt
stjórnsýsluna og lítum á Minn Garða-
bæ sem tækifæri fyrir íbúana til þess
að láta vita hvaða væntingar og hug-
myndir þeir hafa um samfélagið,“
sagði Ásdís Halla Bragadóttir í sam-
tali við Morgunblaðið í gær.
Það virðist lykilatriði í stefnu bæj-
aryfirvalda í Garðabæ að íbúum sé
treyst – til að velja sjálfir, til að hafa
skoðanir, til að hafa áhrif á stjórn
bæjarfélagsins oftar en á fjögurra
ára fresti. Það starf, sem unnið hefur
verið í Garðabæ, getur orðið öðrum
sveitarfélögum góð fyrirmynd.
GAGNKVÆMT TILFINNINGAMÁL
Wang Xin Shi, sendiherra Kína áÍslandi, gagnrýndi heimsókn
íslenzkra þingmanna til Taívan í við-
tali í Morgunblaðinu í gær. Sendi-
herrann sagði heimsóknina vekja
furðu hjá kínverskum stjórnvöldum,
að þau skildu hana ekki, væru á móti
henni, vildu ekki að hún yrði end-
urtekin og fylgdust grannt með
henni.
„Okkur mislíkar því heimsóknin til
Taívans, nú þegar tvíhliða samskipti
ríkjanna eru góð og án árekstra. Við
vonum að þessi heimsókn muni ekki
hafa áhrif á samskiptin og breyta
þeim. Grundvallaratriðið um Eitt
Kína er sá grunnur sem byggt var á
þegar við tókum upp stjórnmálasam-
band við Ísland,“ segir Wang í viðtal-
inu. „Við teljum að spurningin um
fullveldi og einingu Kína sé grund-
vallaratriði og enginn megi hunsa
þessar forsendur. Og Taívan-málið
snertir mjög tilfinningar allra þeirra
1,3 milljarða manna sem búa í Kína.“
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem kín-
versk stjórnvöld reyna að segja Ís-
lendingum fyrir verkum hvað varðar
samskipti við Taívan. Fulltrúar
stjórnarinnar í Peking verða að skilja
að slík afskipti koma líka illa við til-
finningar þeirra tæplega 300.000
manna sem búa á Íslandi. Stjórnvöld
í grónu lýðræðisríki láta engan banna
sér að eiga samskipti við lýðræð-
islega kjörin stjórnvöld í öðru landi.
Árið 2000 kaus almenningur á
Taívan til forseta frambjóðanda, sem
hafði sjálfstæði eyjarinnar á stefnu-
skrá sinni, þrátt fyrir hótanir Kín-
verja um ofbeldi ef slíkt gengi eftir.
Það blasir við að hinar friðsamlegu
leiðir, sem Wang sendiherra nefnir í
viðtalinu, eru miklu líklegri til að
leiða til sameiningar Kína og Taívans
en hótanir um ofbeldi. Samskipti og
samgangur Taívans og meginlandsins
eru nú þegar mikil, viðskipti blómleg
og kaupsýslumenn frá Taívan um-
svifamiklir fjárfestar á meginlandinu.
En ein forsenda þess að til samein-
ingar Kína og Taívan geti komið er
að því lýðræðiskerfi, sem Taívanar
hafa komið á, verði ekki ógnað.
Íslendingar vilja hafa sem mest og
bezt samskipti við stjórnvöld í Pek-
ing. Samskipti Íslands og Kína hafa
verið ánægjuleg áratugum saman og
viðskipti landanna fara sífellt vax-
andi. En auðvitað áskilja íslenzk
stjórnvöld sér rétt til að gagnrýna
það, sem miður fer í Kína, t.d. í
mannréttindamálum. Og Íslendingar
munu vonandi alltaf standa með fólki
sem hótað er með ofbeldi þegar það
berst fyrir rétti sínum til frelsis. Slík
barátta vekur miklar tilfinningar hjá
Íslendingum.
INNAN SKAMMS mun Vega-
gerðin á Ísafirði senda umhverf-
ismatsskýrslu til Skipulagsstofn-
unar til umsagnar.
Þessi skýrsla fjallar
um endurgerð vegar
númer 60 á sunn-
anverðum Vest-
fjörðum, frá Bjarka-
lundi í Reykhólasveit
að Eyri í Kollafirði.
Inni í þessu er þverun
allt að þriggja fjarða,
Þorskafjarðar, Djúpa-
fjarðar og Gufu-
fjarðar. Ef af öllum
þessum fram-
kvæmdum verður
mun vegurinn styttast
um rúma 20 km. Þessi
framkvæmd mun kosta allt að 3180
milljónir króna.
Áfangar og leiðir
Framkvæmdinni er skipt í þrjá
áfanga: Áfangi 1 er þverun Þorska-
fjarðar frá Bjarkalundi að Þór-
isstöðum í Þorskafirði, og kostar
um 1000 milljónir. Áfangi 2 er leiðin
frá Þórisstöðum að Kraká á Skála-
nesi. Áfangi 3 er leiðin frá Kraká að
Eyri í Kollafirði, en hún kostar um
490 milljónir króna. Áfanga 2 er
skipt í þrjár leiðir, leiðir B, C og D,
og er kostnaðarmat Vegagerð-
arinnar 1690 milljónir fyrir leið B,
1220 milljónir fyrir leið C og 1133
milljónir fyrir leið D.
Áfangi 1, þverun Þorskafjarðar
mun stytta veginn um 9,5 km, en er
ekki á áætlun Vegagerðarinnar að
svo stöddu vegna kostnaðar (1000
milljónir). Áfangi 3, leiðin frá Kraká
að Eyri styttir veginn ekki mikið og
um hann er ekki ágreiningur sem
ég hef heyrt af, frekar en áfanga 1.
Áfanga 2, endurbótum á leiðinni
frá Þórisstöðum að Kraká, er skipt í
þrjár leiðir: Leið B liggur frá Þór-
isstöðum í vestanverðan Þorska-
fjörð, um land Grafar, Teigsskógar
og Hallsteinsness, yfir Djúpafjörð
utanverðan, um enda Gróness, yfir
Gufufjörð utanverðan og að Kraká á
Skálanesi. Leið C liggur yfir Hjalla-
háls (frá Þorskafirði yfir í Djúpa-
fjörð), eins og núverandi vegur
(með endurbótum að vestanverðu),
og síðan út Grónes við vestanverðan
Djúpafjörð og þaðan
yfir Gufufjörð eins og
leið B. Leið D fylgir
núverandi vegi yfir
Hjallaháls (með sömu
endurbótum og leið C),
fer um Ódrjúgsháls
(milli Djúpafjarðar og
Gufufjarðar) með
verulegum end-
urbótum þar og þaðan
með nýjum vegi yfir
Gufufjörð innanverðan
og út að Kraká á
Skálanesi.
Leið B
Það er fyrst og fremst ofangreind
leið B sem ég hef verulegar áhyggj-
ur af og mun beita mér gegn svo
lengi sem kostur er. Þessi leið mun
valda svo miklum umhverf-
isspjöllum og rýra svo landgæði í
vestanverðum Þorskafirði að það er
ekki verjandi að mínu mati. Enda
taldi Vegagerðin í tillögum að drög-
um að umhverfismatsskýrslu fyrir
þessar vegaframkvæmdir að þessi
leið væri „ekki talin raunhæfur
kostur“, og er vísað til þess að
„rjúfa þurfi líklega stærsta sam-
fellda birkiskóg á Vestfjörðum“.
Auk þess fer „meginhluti leið-
arinnar um verndarsvæði,“ segir
Vegagerðin í ofangreindri skýrslu.
Jafnframt taldi Vegagerðin að
Hjallaháls væri enginn farartálmi
og góður vegur nema að hluta til að
vestanverðu, þar sem þyrfti að laga
veginn nokkuð vegna snjóalaga.
En vegna þrýstings frá
ákveðnum aðilum í Vesturbyggð
var ákveðið að láta fara fram um-
hverfismat á leið B eins og á leiðum
C og D, og er það tíundað í drögum
að umhverfismati. Það er auðvitað
ágætt að umhverfismat fari fram á
leið B, en ég er þó hræddur um að
hver sem niðurstaða umhverfismats
verður og hverjar sem skoðanir
Vegagerðarinnar eru muni
ur þrýstingur e.t.v. ráða me
miður.
Leið B snýst fyrst og fre
Hjallaháls. Hún mun nefnil
sneiða fram hjá honum. Ve
yfir Hjallaháls er þó tiltölu
aðeins um 20 ára gamall, og
ekki verið neinn farartálmi
arlagi, nema á kafla á vesta
hálsinum. Það er líka skoðu
gerðarinnar á Vestfjörðum
margoft hefur komið fram
skýrslum frá henni og á fun
með henni og héraðsbúum
eigendum um þessi mál. Ve
in mun líka (í leiðum C og D
kaflann að vestanverðu. Hj
verður því ekki vandamál. Þ
hins vegar Klettsháls, milli
fjarðar og Skálmarfjarðar,
megin farartálminn á sunn
anverðum Vestfjörðum að v
arlagi, þrátt fyrir nýlegar v
ur, en á hálsinum er mikið v
Lítum nú aðeins á hverju
að með leið B. Vestanverðu
Þorskafjörður er á Náttúru
skrá, vegna sérstæðs lands
Hlíðin er vaxin birkiskógi o
við hér og þar. Þetta er nef
Teigsskógur, og er talinn s
samfelldi skógur á sunnanv
Vestfjörðum. Vegurinn mu
gegnum hann endilangan. H
tiltölulega brött og mjó þan
vegurinn mun hafa veruleg
skóginn. Vegurinn mun gjö
eyðileggja Grafarland, hafa
lega eyðileggingu í för með
landi Teigsskógar (sem er n
an við Gröf) og skera sundu
steinsneshlíð. Hann mun ei
eyðileggja æðarvarp á Hall
nesi og fara afar nærri arna
og eyðileggja það að öllum
indum. Vegurinn mun einn
yfir fjörur á Hallsteinsnesi
Grónesi, sem eru verndaða
raunar á ábyrgð og undir v
Vestfjarðavegur 60
– er slys í uppsiglingu?
Eftir Gunnlaug
Pétursson ’Það verða hrapamistök, ef leið B v
ofan á.‘
Gunnlaugur
Pétursson
Við fengum staðfestingu á því aðhjálpin sem við sendum sam-dægurs og daginn eftir flóðinnýttist samstarfsaðilum okkar
mjög vel og skipti sköpum fyrir mörg þús-
und manns. Nú þegar neyðarhjálp er að
verða lokið er mikil uppbygging framund-
an, að hjálpa fólki við að koma undir sig
fótunum á ný og það er langtímahjálp sem
ljóst er að standa mun að minnsta kosti út
næsta ár,“ segir Jónas Þ. Þórisson, fram-
kvæmdastjóri Hjálparstarfs kirkjunnar.
Hann er nýlega kominn frá flóðasvæð-
unum á Indlandi og Sri Lanka en með í för
var Anna M.Þ. Ólafsdóttir, fræðslufulltrúi
H.k. Kynntu þau sér ástandið og hvernig
gengið hefur hjá samstarfsaðilum Hjálp-
arstarfsins að koma íbúum til hjálpar.
Hjálparstarf kirkjunnar sendi strax
daginn eftir flóðin fjórar milljónir króna til
samstarfsaðilanna á Indlandi, Social Act-
ion Movement og United Christian Church
of India, en þau starf einkum meðal hinna
lægst settu og stéttlausu. Alls hefur Hjálp-
arstarfið yfir 20 til 25 milljónum króna að
ráða til verkefna í kjölfar flóðanna,
þ.e.15% hlutdeild í stóru söfnuninni sem
fram fór hér á landi, fimm milljóna króna
framlags frá ríkinu og fjórar milljónir úr
neyðarsjóði H.k.
Jónas segir að það hafi verið ánægjulegt
að sjá hvernig neyðarhjálpin komst strax í
gang enda hafi hann samdægurs sagt sam-
starfsaðilum sínum að Hjálparstarfið
myndi senda ákveðna upphæð til neyð-
arhjálpar og því hafi þeir getað sett verk-
efni af stað. Nú þegar vitað er hversu mik-
ið fé sé til ráðstöfunar sé hægt að fara af
krafti í uppbyggingu. „Hún snýst ekki síst
um það að útvega fiskimönnum net sín svo
þeir geti hafið veiðar að nýju, við höfum
lagt fjármagn í að endurnýja skóla og við
þurfum að aðstoða fólk á strandsvæðum
Sri Lanka sem missti vinnu sína við fisk-
sölu þar sem veiðar hafa ekki komist í
gang á ný,“ segir Jónas.
Rótgróin stéttaskiptingin kemur einnig
fram í hjá
hátt settar
lægri stétt
fengið hjál
ur því ekk
lausu og
beinist að þ
ið og síðan
Uppbygging að taka við af neyðarhjálp a
Verður hátt í tv
Jónas Þórisson, framkvæmdastjóri Hjálparstarfs kirkjun
litlar eða engar bætur frá stjórnvöldum. Samstarfsaðili H
hafa bannað dalítum að veiða í sjónum. Á myndinni til hæ