Morgunblaðið - 13.05.2005, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. MAÍ 2005 27
MENNING
LEIKHÓPURINN Á senunni und-
irbýr nú sýninguna Kabarett, en
frumsýning verður hinn 4. ágúst í Ís-
lensku óperunni. Gengið hefur verið
frá ráðningu tveggja leikara til verk-
efnisins. Það eru þau Edda Þór-
arinsdóttir og Borgar Garðarsson.
Edda mun leika Fraulein Schneider
og Borgar kemur sérstaklega frá
Finnlandi og mun leika Herr
Schultz.
„Þetta er mjög gleðilegt og mun
styrkja sýninguna mikið,“ segir
Ingvar Sverrisson hjá leikhópnum Á
senunni en hópurinn sem stendur að
verkefninu verður formlega kynntur
á blaðamannafundi í lok maí.
Þess má geta að Edda lék Sally
Bowles í upprunalegu sýningunni á
Kabarett í Þjóðleikhúsinu!
Borgar
Garðarsson
Edda
Þórarinsdóttir
Edda og
Borgar í
Kabarett
Þorsteinn Helgi Árbjörnsson,22 ára íslenskur söngnemivið Oberlin-háskólann í
Ohio í Bandaríkjunum, datt í
lukkupottinn nýverið, þegar hon-
um var boðið að syngja í uppfærslu
á Næturgalanum eftir Stravinskíj
eftir sögu H. C. Andersens, með
einni bestu sinfóníuhljómsveit í
heimi, Sinfóníuhljómsveitinni í
Cleveland í Ohio, undir stjórn eins
mesta músíkmeistara okkar daga,
Pierre Boulez. Þorsteinn er frá
Eskifirði og lærði söng hjá Keith
Reed fyrir austan, áður en hann
lagði í framhaldsnámið vestur um
haf.
„Ég er búinn að vera í tvö ár hjá
kennara hér sem heitir Salvatore
Champagne, og það var haft sam-
band við mig, og mér boðið hlut-
verk. Það kemur oft fólk frá hljóm-
sveitinni á tónleika í skólanum til
að hlusta.“
Þorsteinn er lýrískur tenór og
stefnir á störf við óperusöng í
framtíðinni. Þótt hann sé til-
tölulega stutt kominn í námi, hefur
honum þó samt auðnast að næla
sér í óperuhlutverk við atvinnuhús,
og það í ítalskri óperu, á Ítalíu.
Það er aðalhlutverkið – hlutverk
Nemorinos – í Ástardrykknum eft-
ir Donizetti. „Ég fór bara í prufu-
söng fyrir óperuhúsið í Urbania, og
fékk hlutverkið. Þetta er mjög
þekkt óperuhús og heiður fyrir
mig að fá að syngja í því.“
  
En víkjum aftur að söngnummeð Clevelandhljómsveitinni
og Pierre Boulez. Það er ekki of-
sögum sagt að Boulez sé ein af
stærstu goðsögnum í tónlist nú-
tímans. Hann stendur á áttræðu í
dag, en var farinn að láta kveða að
sér í tónlistinni strax á stríðs-
árunum, eftir að hann lagði dokt-
orsnám í stærðfræði á hilluna.
Hann vildi verða tónskáld, og lærði
hjá meisturum á borð við Olivier
Messiaen og René Leibowitz. Hann
hefur verið fastastjórnandi bestu
hljómsveita heims, New York Phil-
harmonic og BBC sinfóníuhljóm-
sveitarinnar og fleiri slíkra, og
með Clevelandhljómsveitinni hefur
hann starfað í á fimmta áratug.
Hann er hugmyndasmiður IRCAM
tónsmíðamiðstöðvarinnar í París,
og stofnandi Ensemble Inter-
contemporain, sem hefur verið
leiðandi í flutningi nýrrar tónlistar
frá stofnun hópsins 1976. Það hlýt-
ur að hafa verið sérstakt fyrir
strák að austan að fá tækifæri til
að vinna með Boulez. „Þetta var
ótrúlegt og þvílíkur heiður að fá að
vinna með svona þekktum manni.
Þegar hann var að gefa okkur rétt-
ar innkomur fannst manni eins og
allur heimurinn væri að segja
manni að koma inn á rétta tím-
anum. Þetta var rosaleg upplifun.
Og það er sko ekki slæmt að
standa á sviði með Pierre Boulez
og tvö þúsund manns að hlusta.“
Þorsteinn segir að tónleikar Boul-
ez í Cleveland séu stærstu tón-
leikar hljómsveitarinnar á ári
hverju, því meistarinn komi þang-
að núna aðeins einu sinni á ári.
  
Þorsteinn kveðst ekki hafa þurftað biðja um leyfi úr skólanum
til að undirbúa tónleikana, það hafi
verið sjálfsagt; skólanum hafi þótt
það upphefð að nemandi skyldi
vera beðinn að syngja með atvinnu-
fólkinu. „Við vorum tveir úr skól-
anum sem sungum með, og fengum
frí í viku fyrir æfingarnar með
hljómsveitinni. Laura Claycomb
sópransöngkona, sem er eitt af
stóru nöfnunum hérna, var í aðal-
hlutverkinu, og maður Natalie
Dessay [... sem er ein af mestu
óperusöngkonum dagsins í dag],
var í karlhlutverkinu [... nafn hans
lá ekki fyrir, en hann fær að njóta
hér nafns og virðingar eiginkonu
sinnar]. Það besta við það var að
það var hann sem söng á upptök-
unni sem ég hlustaði á þegar ég
var að læra verkið. Þá var hann í
hlutverkinu sem ég var í núna.“
  
Í næstu viku fer Þorsteinn Helgitil Minnesota, þar sem hann
syngur á tónleikum, og þaðan fer
hann beint til Ítalíu þar sem Ást-
ardrykkurinn bíður hans. Í haust
er það svo skóli á nýjan leik, og
hann ætlar að klára bachelor-
námið næsta vor. Þá er stefnan sett
á nafntogaðan skóla í Fíladelfíu,
Curtis Institute of Music; þar er
kennari sem Þorsteinn hefur verið
í sambandi við. „Hún heitir Joan
Patenaude-Yarnell, og kennir bæði
við Curtis og Manhattan School of
Music í New York. Ég er búinn að
fara í tíma til hennar og líst vel á
hana. Og nú er ég kominn með svo-
lítinn meðvind að komast inn í
Curtis.“ Þetta er planið fyrir
haustið 2006.
Eftir Ítalíudvölina í sumar, áður
en skólinn byrjar aftur, ætlar Þor-
steinn að koma heim til Íslands, og
þá er ráðgert að syngja fyrir Ís-
lendinga – sennilega í höfuðborg-
inni, en alla vega fyrir austan.
„Það er algjört möst! Ég ætla að
syngja nokkur lög úr ljóðaflokki
eftir Gounod, svo verð ég með bálk
eftir Schumann, Spænsk ljóð, svo
er ég að pæla í að bæta við norræn-
um lögum og örugglega nokkrum
íslenskum líka.“
Þorsteinn Helgi segist stefna á
óperuhúsin í framtíðinni, og hann
vonast til að geta sungið ástsjúka
Nemorino allan sinn feril. „Svo
bætast hlutverkin við eitt af öðru,
Rodolfo [La bohéme] og Alfredo
[La traviata] … þetta eru sko ekki
dónaleg hlutverk.“
  
Þegar samtali okkar ÞorsteinsHelga er um það bil að ljúka,
og ég bið hann að senda mér mynd
af sér, kemur á daginn, að hann á
mynd af sér með Marilyn Horne,
og auðvitað spyr maður við hvaða
tækifæri mynd var tekin af honum
með þeirri gömlu, góðu dívu. „Ja,
ég er búinn að vera að læra með
henni líka. Hún heyrði í mér á
masterklass, og tók mig með sér í
söngprógramm sem hún var með í
Kaliforníu, þannig að ég var í allt
fyrrasumar að syngja með henni í
Santa Barbara í Kaliforníu. Við er-
um enn þá í góðu sambandi.“
Það er engin spurning – við vilj-
um þá mynd!
Undratenór að austan
’Þetta var rosalegupplifun. Og það er sko
ekki slæmt að standa
á sviði með Pierre
Boulez og tvö þúsund
manns að hlusta.‘
AF LISTUM
Bergþóra Jónsdóttir
Þorsteinn Helgi Árbjörnsson með Marilyn Horne í Kaliforníu.
begga@mbl.is
SNÆBJÖRN Arngrímsson, útgef-
andi í Bjarti, tók í gær við for-
mennsku í Félagi bókaútgefenda
af Sigurði Svavarssyni, sem gegnt
hefur starfinu frá 1998. Að sögn
Snæbjörns vinnur félagið að því
um þessar mundir í samvinnu við
menntamálaráðuneytið að end-
urskipuleggja það sjóðakerfi rík-
isins sem tengist bókaútgáfu, með
smíði nýrrar reglugerðar. „Það er
verið að sameina Menningarsjóð
og fleiri sjóði og búa til einn sjóð,
sem verður vonandi öflugri og skil-
virkari.“
Önnur verkefni sem félagið sinn-
ir er kynning á bókmenntum og al-
menn lestrarörvun. Snæbjörn seg-
ir að umræðan um virðisaukaskatt
á bókum sé eilífðarumræða, og að
félagið taki virkan þátt í henni.
„Við erum að berjast við þennan
14% skatt, sem er næsthæsti bóka-
skattur í heiminum. Í Bretlandi,
sem er stórt og sterkt málsvæði,
er enginn virðisaukaskattur á bók-
um, og ekki heldur í Noregi. Svíar
eru með 4% skatt og Frakkar og
Þjóðverjar eru á bilinu 4–6%.
Þetta er alls staðar miklu, miklu
lægra en hér, þrátt fyrir að við
séum pínulítið málsvæði sem væri
Þetta er eitt af okkar helstu bar-
áttumálum ásamt því að vinna með
menntakerfinu að almennri lestr-
arörvun,“ segir nýr formaður Fé-
lags bókaútgefenda, Snæbjörn
Arngrímsson.
ekki síður þörf á að vernda.
Draumamarkmiðið er auðvitað að
fá virðisaukaskatt á bókum alveg
felldan niður. Í öðrum Evrópu-
löndum nýtur tungan sérstöðu
gagnvart virðisaukaskattinum.
Bækur | Snæbjörn Arngrímsson formaður Félags bókaútgefenda
Draumamarkmið að fá
virðisaukann afnuminn
Morgunblaðið/Jim Smart
Snæbjörn Arngrímsson, nýr formaður Félags bókaútgefenda, ásamt frá-
farandi formanni, Sigurði Svavarssyni. Formannsskiptin fóru fram í gær.
HUGLEIKUR
Dagsson opnar
myndlistarsýn-
ingu á Café
Karólínu í Lista-
gilinu á Akureyri
á morgun kl. 14.
Sýningin hefur
fengið titilinn „I
see a dark sail“
og inniheldur
fjölmargar teikn-
ingar.
Þetta er önnur
einkasýning
Hugleiks en hann
hefur tekið þátt í
um tuttugu sam-
sýningum. Hann
hefur einnig gef-
ið út mynda-
sögubækur en
auk þess gerði
Hugleikur
teiknimyndir í tólf þáttum fyrir
„Tvíhöfða“ á Popptíví. Hugleikur
útskrifaðist úr Listaháskóla Ís-
lands 2002.
Um sýninguna segir hann: „I see
a dark sail er fyrst og fremst
skrímslasýning. Flest skrímslin
eru einhverskonar djöflar en þarna
eru líka stökkbreytt gæludýr og
„cyber“-pönkarar. Ég hef teiknað
skrímsli síðan ég var lítið skrímsli
sjálfur.“ Hann útskýrir nánar:
„Hugmyndir mínar eru ættaðar úr
sjónvarpi og myndasögum, en ég
er alltaf að lesa myndasögur og
horfa á sjónvarp. Titillinn „I see a
dark sail“ er textabrot úr laginu
Broadsword með Jethro Tull. Fyr-
ir mér er það einhverskonar
áminning um að vondir hlutir eiga
eftir að gerast. Skrímslin eru að
koma.“
Hugleikur verður viðstaddur
opnunina á Café Karólínu á laug-
ardaginn klukkan 14 og gefur eig-
inhandaráritanir.
Stökkbreytt gæludýr
og „cyber“-pönkarar
Listamaðurinn Hugleikur Dagsson opnar sýninguna
„I see a dark sail“ á Café Karólínu á Akureyri.
SÝNING Önnu Hallin „Lend-
ing“ verður opnuð á laugardag
kl. 15 í sýningarrýminu Suð-
suðvestur, Hafnargötu 22, í
Reykjanesbæ. Á sýningunni
verða ný verk; teikningar,
skúlptúrar, teiknimynd og
vídeóauga.
Suðsuðvestur er opið á
fimmtudögum og föstudögum
klukkan 16–18 og um helgar kl.
14–17.
„Lending“
í Suðsuð-
vestur
www.sudsudvestur.is