Morgunblaðið - 24.11.2005, Qupperneq 38

38 FIMMTUDAGUR 24. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Katrín Péturs-dóttir fæddist í
Syðri-Hraundal í
Mýrasýslu 13. júní
1924. Hún lést á
LSH á Landakoti
16. nóvember síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Vigdís
Eyjólfsdóttir, hús-
móðir, f. á Kirkju-
bóli í Hvítársíðu 8.3.
1889, d. 13.6. 1978,
og Pétur Þorbergs-
son, bóndi í Syðri-
Hraundal f. á Urr-
iðaá 29.9. 1892, d. 12.10. 1973.
Þau bjuggu í Syðri-Hraundal í
Álftaneshreppi. Þaðan fluttu þau
árið 1948 að Breiðabólstað í Döl-
um og síðan þaðan að Nautaflöt-
um í Ölfusi árið 1952 og bjuggu
þar til æviloka. Systkini Katrínar
eru Sigríður, f. 1917, Skúli, f.
1919, Kristín, f. 1921, Guðrún, f.
1922, Þorbergur, f. 1927, Sigríður
Soffía, f. 1928, og Eyjólfur, f.
1930. Fjögur systkini Katrínar,
þau Kristín, Þorbergur, Soffía og
Eyjólfur lifa hana.
Hinn 25. ágúst 1950 giftist
Katrín eftirlifandi eiginmanni
sínum Einari Hannessyni, f. í
Vesturbænum í Reykjavík 13.
febrúar 1928. Börn þeirra eru: 1)
Hannes, f. 11.10. 1950, synir hans
og Ragnheiðar Gísladóttur eru
Einar, f. 16.1. 1971, og Grétar f.
10.6. 1972. Sonur Grétars og Ástu
Einarsdóttur er Einar Tómas.
Hannes og kona
hans Linda Buanak,
f. 1.1. 1969, eiga
synina Svein Til-
apong f. 10.6. 1993,
og Stefán, f. 3.4.
1995. 2) Pétur, f.
27.5. 1952. Eigin-
kona hans er Krist-
ín Sigurþórsdóttir,
f. 18.12. 1953. Börn
þeirra eru María
Pálsdóttir, f. 7.9.
1974, Sigurþór, f.
24.4. 1987, og Katr-
ín, f. 10.10. 1988.
Sambýlismaður Maríu er Ingi
Rúnar Gíslason og börn þeirra
eru: Tanja Rós, Birnir Snær og
Aron Skúli. 3) Margrét Rósa, f.
15.7. 1957, synir hennar og Stef-
áns Stefánssonar eru Pétur, f. 2.6.
1986, og Hannes, f. 11.3. 1989.
Sambýlismaður Margrétar Rósar
er Sigurður H. Ólason, f. 17.8.
1955. Katrín og Einar byggðu
heimili sitt í Akurgerði 37 árið
1954 og hafa búið þar síðan. Katr-
ín flutti til Reykjavíkur 1948 til
að starfa við heimilishjálp og hót-
elstörf á Hótel Skjaldbreið þar til
hún gifti sig. Hún var heimavinn-
andi en starfaði um skeið við mat-
vælaframleiðslu og ræstinga-
störf. Katrín var ásamt manni
sínum félagi í IOGT í stúkunni
Einingu nr.14 um langt skeið.
Útför Katrínar verður gerð frá
Bústaðakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.
Elsku Katrín mín, mig langar að
kveðja þig með fáeinum orðum.
Hvað tíminn er fljótur að líða. Nú
eru liðin um 30 ár síðan ég hitti þig
fyrst þegar ég kynntist syni þínum
honum Pétri. Þakka þér fyrir hve
vel þú tókst á móti okkur Maríu.
Ég man að þú beiðst spennt í dyr-
unum þegar ég kom með hana
fyrst í heimsókn. Hún ekki orðin
tveggja ára og þú komst hlaupandi
með ís í skál handa henni og heill-
aðir hana alveg upp úr skónum.
Þetta lýsir þér best. Vildir að öll-
um liði vel í kringum þig og væru
saddir. Með okkur tókst mikil vin-
átta. Við gátum setið löngum
stundum saman og þagað. Jú, auð-
vitað talað líka. Þú sagðir mér
ljómandi frá æskuslóðunum í
Hraundal þar sem við eignuðumst
síðan sumarbústað. Þar þekktir þú
hvern krók og kima. Meira að
segja gast þú fundið tréð þitt síðan
í gamla daga í gjótu í miðju hraun-
inu, sýndir mér leynistaðinn sem
aðalbláberin uxu og Stutthalastíg-
inn þar sem þið riðuð á hestum
gegnum hraunið sem börn. Þú
sagðir svo vel frá að ég sé ykkur
systkinin enn fyrir mér synda í
læknum meðal sílanna í glampandi
sólskini. Allir kátir og glaðir.
Þú varst mikið náttúrubarn.
Gæddir ótrúlegustu hluti lífi. Bara
litlir steinar urðu að gullmolum í
höndunum á þér. Þér þótti vænt
um allt í kringum þig enda sóttu
barnabörnin í að koma í heimsókn
til þín. Doddi okkar kom oft við hjá
ykkur afa eftir skólann. Sérstak-
lega eftir að við fluttum upp í Graf-
arholt. Þegar ég hringdi til að leita
að honum þá var hann yfirleitt hjá
ykkur í góðu yfirlæti. Kata kom
ekki eins oft en það var ekki af því
að hún vildi ekki heldur var hún
mjög upptekin í fimleikunum sín-
um. Hún elskaði að heyra þig segja
álfa- og huldufólkssögur og sögur
úr sveitinni.
Elsku Katrín mín, mikið fannst
mér sárt að sjá þig svona veika. Ég
vissi ekki hvort þú þekktir okkur
þegar ég kom með stelpurnar mín-
ar í heimsókn upp á spítala nokkr-
um dögum áður en þú lést. En ég
lifi í þeirri von. Þú horfðir svo fal-
lega á þær með væntumþykju í
augunum og Maja fékk þig til þess
að brosa. Þessari stund á ég aldrei
eftir að gleyma. Hvíldu í friði,
elsku tengdamamma.
Kristín Sigurþórsdóttir.
Hún amma mín var besta amma
sem hægt var að óska sér og án efa
með stærsta hjarta sem hægt var
að finna. Ég er skírð í höfuðið á
henni og erum við alnöfnur. Aldrei
skammaði hún mig þótt ég ætti það
stundum skilið því ég hafði stórt
skap og var algjör stríðnispúki. Þó
man ég eftir einu skipti og varð þá
mjög hissa. Þetta var án efa besta
konan á jarðríkinu. Það var gott að
koma til hennar og fá teningabrauð
og það besta sem hún gerði voru
pönnukökur. Hún kom alltaf með
fat fullt af þeim á afmælum sem
var það fyrsta sem kláraðist.
Það skemmtilegasta þótti mér að
hlusta á allar álfa- og huldufólks-
sögurnar hjá henni. Líka sögurnar
frá Hraundal þar sem hún bjó þeg-
ar hún var lítil. Henni þótti mjög
vænt um æskuslóðirnar. Ekki
þurfti annað en að minnast á
Hraundal þá kom krúttlegt bros á
andlit hennar.
Oft þegar mér leiddist hjá henni
tók hún fram spilin og við spiluðum
allan daginn. Hún spilaði við mann
þangað til maður sjálfur nennti
ekki meir. Aldrei sagði hún: „Jæja,
nóg komið af spilum.“
Amma hafði mikinn áhuga á
steinum og sýndi mér oft steinana
sína. Það varð til þess að ég fór
sjálf að hafa áhuga á steinum. Oft
tíndi ég steina á ferðalögum um
landið og gaf ömmu. Hún gaf mér
stein sem leit alveg eins út og álfa-
skór. Ég á þennan stein ennþá.
Það fylgdi saga um fund hans sem
ég man óljóst eftir sem var um að
huldudrottning hefði misst skóinn
sinn og amma hefði fundið hann og
að hún hafi ætlað að skila honum
en vissi ekki hvernig.
Amma var góð við allt og alla.
Hún kenndi mér meira að segja að
þykja vænt um flugur sem ég var
hrædd við sem barn.
Amma tók hlýlega á móti öllum
og sagði aldrei neitt ljótt um nokk-
urn mann. Á jólunum komu afi og
amma alltaf til okkar í mat. Amma
bjó til frómas til að hafa í eftirrétt
og var það án efa það besta við jól-
in. Annan í jólum fór öll fjölskyld-
an í mat til hennar og fengum við
alltaf hangikjöt og svo ís og ávexti
úr dós á eftir. Gleymi ég aldrei
þeim góðu máltíðum.
Hún og hennar hlýi persónuleiki
á eftir að geymast í hjarta mínu til
dauðadags. Og ég veit að hún hvílir
á himninum með öllum bestu engl-
unum því hún var líka engill á
jörðu. Blessuð sé minning hennar.
Katrín Pétursdóttir.
Til er fólk sem sér alltaf það
besta í hverri manneskju og er
boðið og búið að leggja öðrum lið.
Fólk sem er ósérhlífið en hófsamt
og umlykur umhverfi sitt ástríki og
alúð. Hún amma heitin Katrín var
einmitt þannig manneskja.
Frá blautu barnsbeini hefur Ak-
urgerði 37 þar sem amma og Einar
afi byggðu sitt heimili, löngu fyrir
mína tíð, verið fastur punktur í til-
verunni. Þar hittist stórfjölskyldan
alltaf á stórhátíðum og alla daga
ársins var gestagangur vina og
fjölskyldu. Bæði voru þau reglu-
samt fólk sem tekið hefur virkan
þátt í starfi Stórstúku Íslands allt
fram á þennan dag.
Hún amma var mjög dugleg og
féll ekki verk úr hendi en hún vann
sín verk í hljóði og barmaði sér
aldrei. Þessi jákvæðni, ástúð og
umhyggja dró fram það besta í öll-
um sem henni tengdust. Sumar
manneskjur geta nefnilega sett við-
mið öðrum til eftirbreytni án þess
þó að það sé gert í umvöndunartón.
Amma starfaði við ýmis hlutastörf
ásamt því að halda heimili en henn-
ar mikilvægasta framlag hefur ef-
laust verið að koma börnum til
manns. Segja má að hún hafi verið
að ala upp börn alla sína ævi og
virðist sem það hafi tekist bæri-
lega. Það eru því örugglega fleiri
en ég sem hún hefur haft mann-
bætandi áhrif á.
Nú á tímum hækkandi verð-
bréfa, dýrari jeppa, stærri húsa og
meiri neyslu virðist sem margir
séu í kapphlaupi við að afla sér
meiri veraldlegra gæða. Sumir eru
svo helteknir af efnishyggjunni að
hætt er við því að hitt sem mik-
ilvægast er gleymist. Þegar staðið
er við bautasteininn og spurt til
hvers var unnið er ljóst að amma
Katrín var rík kona og ástúð henn-
ar og ósérhlífni verður einhvern
tímann endurgoldin.
Blessuð sé minning Katrínar
Pétursdóttur.
Einar Hannesson.
Mín yndislega og góða amma,
amma Kata, er fallin frá.
Amma Kata var einstök. Hún
var eins og engill með mjúka, ljósa
húð og rjóða vanga. Fíngerðar
hendur sem struku svo nærgætn-
islega. Opið og breitt faðmlag sem
umvafði mann, enda hjartahlý með
eindæmum. Breitt bros og dillandi
hlátur sem gladdi alla nærstadda.
Það má segja að í kringum hana
ríkti yfirvegun og kátína, eiginleik-
ar sem henni voru eðlislægir.
Amma Kata gaf af sér. Hún eld-
aði heimsins besta grjónagraut
með rúsínum og bar á borð. Til-
hlökkunin var mikil í eldhúsinu
þegar slíkar veitingar voru á næsta
leiti. Ekki var gleðin minni þegar
pönnukökur með sykri voru bak-
aðar. Átti hún það til að koma með
upprúllaðar pönnsur í afmæli, óum-
beðin. Undantekningarlaust hurfu
þær eins og dögg fyrir sólu. Á jól-
unum sá amma Kata um að brúna
kartöflur og gera uppstúf. Það gat
enginn leikið eftir henni. Í eftirrétt
gerði hún dýrindis „fromage“ sem
bráðnaði í munni.
Amma Kata var traust. Stóran
sess í hennar hjarta skipuðu æsku-
slóðir hennar, Hraundalur. Hún
naut þess að segja frá sveitinni
sinni, varð áköf í frásögn og ánægj-
an lýsti frá henni. Ég minnist þess
sérstaklega þegar ég tók viðtal við
hana í barnaskóla um æskuárin. Til
þess að ná allri frásögninni dugði
ekkert minna en upptökutæki, svo
langt var viðtalið. Úr orðum henn-
ar mátti lesa að hún þekkti hverja
þúfu í dalnum.
Amma Kata var umhyggjusöm.
Hún var lagin við að láta manni
líða vel og gefa jákvæðan innblást-
ur. Á mínum yngri árum hjúkraði
hún, lék við mann og spilaði. Já,
við spiluðum olsen, olsen og veiði-
mann aftur og aftur. Tímaskortur
var ekki til hjá henni.
Amma Kata var hvetjandi. Hún
KATRÍN
PÉTURSDÓTTIR
✝ Jón Agnar Frið-riksson fæddist
22. nóvember 1924.
Hann lést 15. nóv-
ember síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru hjónin Oddný
Jósefsdóttir, f. 18.
ágúst 1900, d. 1952,
og Friðrik Gunnars-
son iðnrekandi, f.
29. júní 1889, d.
1959. Systkini Jóns
voru tvö, Gunnar J.
Friðriksson iðnrek-
andi, f. 12. maí
1921, maki Elín M. Kaaber, og Jó-
hanna Friðriksdóttir, f. 18. ágúst
1923, d. 19. júlí 1992, maki var
Halldór Bjarnason útgerðarmað-
ur. Gunnar og Elín eignuðust sjö
börn og Jóhanna og
Halldór átta.
Að loknu náni í
Svíþjóð kenndi Jón
um skamma hríð á
Siglufirði, en starf-
aði síðan á rann-
sóknarstofnuninni á
Keldum, um tíma
við Sementsverk-
smiðjuna á Akra-
nesi, en lengst af
við Hafrannsókna-
stofnunina. Jón bjó
nær alla ævina á
Hólatorgi 6 í
Reykjavík, en var síðustu miss-
erin á Grund.
Sungin verður sálumessa fyrir
Jón í Kristskirkju í Landakoti í
dag og hefst athöfnin klukkan 15.
Þegar ég var lítil bjó amma mín,
Jóhanna Friðriksdóttir, á Hólatorgi 6
og bróðir hennar, Nonni frændi, bjó í
kjallaranum. Á Hóló sem við kölluð-
um, var fjölskyldan alltaf í heimsókn
hjá ömmu og Nonna frænda. Afi
Halldór féll frá þegar ég var á þriðja
ári og Nonni frændi kom því eigin-
lega í afa stað. Mínar fyrstu minn-
ingar eru dásamlegir sunnudagar og
jól á Hóló. Við frændsystkinin sem
börn hlupum alltaf niður í kjallara til
að heilsa upp á Nonna frænda sem
tók alltaf vel á móti okkur. Hann
sýndi okkur m. a. alltaf þöglar 8 mm
kvikmyndir með Gög og Gokke,
Chaplin og fleirum sem okkur þótti
æðislegt, milli þess sem við hlupum
milli hæða í löggu- og bófahasar eða
klifruðum í stórum trjánum í garð-
inum.
Nonni frændi lagði mikið upp úr
hollustu og alltaf gaf hann okkur
poppkorn með jurtasalti, sólblóma-
fræ eða þurrkaða ávexti. Svo brýndi
hann fyrir okkur að taka alltaf lýsi og
borða hollan mat. Hann meira að
segja kenndi mér að gufusjóða og
svona mætti lengi telja. Að þessu bý
ég í dag, og skil fyrst núna á fullorð-
insárum mikilvægi þess sem hann var
að kenna okkur.
Í júní 1997 fluttum við fjölskyldan í
kjallarann á Hóló og bjó Nonni
frændi þá uppi á lofti. Við höfðum
eignast lítinn dreng, Hauk Inga. Þeg-
ar fram liðu stundir tók Haukur Ingi
miklu ástfóstri við Nonna, afa sinn,
eins og hann sagði alltaf. Hann vildi
hlaupa upp til hans fyrst á morgnana
og heimsækja hann strax eftir leik-
skólann. Væri Nonni ekki heima,
settist hann á útitröppurnar og beið
sem fastast. Eitt skiptið fór hann að
lengja eftir honum og steinsofnaði
þar. Hann átti líka til að stelast upp
eldsnemma um helgar til að kúra
uppí hjá afa. Nonni gætti hans,
kenndi honum orð, keyrði hann í leik-
skólann og margt annað. Þegar við
loksins fluttum í stærra húsnæði, var
grátið sáran yfir því að Nonni afi
fylgdi ekki með.
Elsku Nonni frændi og afi, takk
fyrir allt sem þú gerðir fyrir okkur.
Þú ert hluti af dásamlegum minning-
um sem fylgja okkur allt lífið. Þú átt
sess í hjörtum okkar og við munum
aldrei gleyma þér.
Katrín Helga Stefánsdóttir
og fjölskylda.
Ég kynntist Jóni Friðrikssyni fyrst
haustið 1948. Ég var þá að hefja nám
við Uppsalaháskóla í Svíþjóð. Jón var
þar við nám í líffræði og hafði sameig-
inleg vinkona fjölskyldna okkar, frú
Margrét Jónsdóttir í Skólabænum,
séð svo um að hann greiddi götu mína
þegar ég kæmi þangað. Jón hafði
ekki farið til Íslands um sumarið og
var þá nýkominn úr nokkurra vikna
rannsóknarnámsleiðangri í sjávarlíf-
fræði við vesturströnd Svíþjóðar og
var fullur áhuga á viðfangsefninu en
hann hugðist einkum leggja stund á
grasafræði. Jón tók mér afar vel og
gekk með mér um Uppsali og sýndi
mér bæinn sem þá hafði lítið breyst
og bjó enn yfir aldagömlum þokka.
Hann hjálpaði mér að finna Norrby-
hus, stúdentagarðinn þar sem ég
hafði fengið inni, og fræddi mig um
ýmislegt sem ég þurfti að vita. Jón
hafði þá verið við nám í Uppsölum í
rúmt ár. Fljótt bættust fleiri Íslend-
ingar í hópinn sem höfðu verið mis-
munandi lengi í Uppsölum. Íslend-
ingahópurinn var samhentur og hélst
vináttusamband milli okkar upp frá
því meðan við lifðum. Fyrir skömmu
andaðist heiðursmaðurinn Jón Jóns-
son jarðfræðingur sem var talsvert
eldri en við og við mátum mjög mikils.
Jón Friðriksson var glaðlyndur og
skemmtilegur í okkar hópi. Hann var
mjög vel greindur, góður málamaður
og átti gott með að tileinka sér flókin
efni. Vinnubækur hans voru margar
hverjar hrein listaverk.
Hann var snyrtimenni í öllu dagfari
og vel liðinn af öllum vinum sínum
bæði íslenskum og sænskum en hann
var annars fremur hlédrægur og
óframfærinn og frábitinn því að trana
sér fram og kalla eftir athygli manna.
En oft var það nauðsynlegt til þess að
komast áfram við sænska háskóla í þá
daga. Jón var fremur heilsutæpur og
vorið 1951 varð hann fyrir því að ann-
að lungað í honum féll saman og var
hann lagður inn á sjúkrahús. Upp úr
því ákvað hann að hverfa frá námi án
þess að hafa lokið öllum prófum.
Eftir heimkomuna vann Jón við
ýmsar rannsóknarstofnanir. Hann
vann um tíma á rannsóknarstofu
smjörlíkis og sápugerðarinnar Ás-
garðs, á rannsóknarstofu Sements-
verksmiðju ríkisins á Akranesi, á Til-
raunastöð Háskólans í meinafræði að
Keldum og síðast við Hafrannsókna-
stofnun.
Jafnframt fylgdist Jón með í fræð-
um sínum. Hann hafði mikinn áhuga
á garðyrkju og skógrækt og fylgdist
einnig vel með ýmsum nýjungum
einkum þeim sem snertu hollustu og
tækni. Hann var mjög greiðvikinn og
hjálpsamur og hafði yndi af að lið-
sinna öðrum. Eins og áður kom fram
var Jón ætíð heilsuveill og átti stund-
um erfitt með að stunda vinnu af þeim
sökum og því fór hann á eftirlaun fyr-
ir sjötugt.
Síðustu þrjú árin voru Jóni erfið og
fór heilsu hans stöðugt aftur.
Jón kvæntist aldrei og eignaðist
enga afkomendur en systkinabörn
hans og einkum börn Jóhönnu systur
hans sem bjuggu í sama húsi og hann
á Hólatorgi 6 eftir að hann kom heim
frá Svíþjóð voru sem hans eigin börn
og veittu honum mikla gleði. Hann
sinnti þeim sem besti faðir. Enda hafa
þau ætíð kunnað að meta það við
hann, ekki síst í erfiðleikum hans á
síðari árum.
Jón var mjög ættrækinn. Hann var
stoltur af forfeðrum sínum og sýndi
það í verki með því að lagfæra og
setja skildi á leiði margra þeirra. Jón
var mjög trúrækinn og sótti kirkju
reglulega og tók virkan þátt í leik-
mannastarfi kaþólska safnaðarins
meðan hann hafði heilsu til.
Upp á síðkastið töluðum við Jón oft
um Uppsalaárin og fannst honum
JÓN AGNAR
FRIÐRIKSSON