Morgunblaðið - 24.11.2005, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. NÓVEMBER 2005 27
DAGLEGT LÍF | NEYTENDUR
af vörunni. Þá stendur í næringar-
gildismerkingunni að í 100 g af vör-
unni séu svo og svo mörg grömm af
kolvetnum, þar af viðbættur sykur x
grömm. En þetta er afar sjaldgæf
merking á mjólkurvörum.

Leið 2: Hægt er að fletta upp í
næringarefnatöflum á vef Lýð-
heilsustöðvar, www.lydheilsustod.is,
eða í bókinni Næringargildi matvæla,
næringarefnatöflur sem Ólafur
Reykdal tók saman fyrir Náms-
gagnastofnun. Þar er stundum gefinn
upp viðbættur sykur í matvælum, en
þær upplýsingar geta verið óná-
kvæmari og eiga stundum við heila
flokka, t.d. öll ávaxtajógúrt, en ekki
ákveðnar tegundir, t.d. jarð-
arberjajógúrt. Upp lýsingar í nær-
ingarefnatöflum eru gefnar upp í 100
g af matvöru.

Leið 3: Sé viðbættur sykur í mjólk-
urvöru er hann hluti af kolvetnainni-
haldi vörunnar og iðulega er gefið
upp á umbúðum hversu mikið af kol-
vetnum eru í vörunni. Önnur kol-
vetni, sem geta verið í vörunni, geta
verið mjólkursykur, sem er eðlilegur
hluti mjólkurinnar, kolvetni úr ávöxt-
um sem bætt er út í eða kornvörum,
sem stundum er bætt út í mjólk-
urvörur. Ef um er að ræða mjólk-
urvöru, sem inniheldur viðbættan
sykur en hvorki ávexti né kornvörur
er hægt að finna út sykurmagnið með
því að bera hana saman við hreina
vöru. Til dæmis má þá bera sykraða
jógúrt án ávaxta og korns saman við
hreina jógúrt eða sykrað skyr án
ávaxta og korns saman við hreint
skyr. Mismunur á kolvetnainnihaldi
þessara vara ætti að gefa til kynna
magn viðbætts sykurs í 100 g af vör-
unni sem síðan má reikna út fyrir
pakkninguna í heild.

Leið 4: Stundum eru tvær tegundir
nánast alveg eins nema önnur inni-
heldur viðbættan sykur, en hin gervi-
sætuefni. Dæmi um þetta er skyr
með ávöxtum. Þarna ætti líka mis-
munur á kolvetnamagni að gefa til
kynna magn viðbætts sykurs í vör-
unni. Þá þarf að athuga að ávaxta-
magnið sé svipað svo ávextirnir
skekki ekki niðurstöðuna.

Leið 5: Ef mjólkurvara inniheldur
viðbættan sykur og ávexti, ekki er til
sambærileg vara með gervisætuefni
og vöruna er ekki að finna í næring-
arefnatöflum, er eina ráðið að snúa
sér til framleiðandans eða innflytj-
andans og biðja um upplýsingar um
magn viðbætts sykurs. Það sama
gildir ef kornvörum hefur verið bætt
út í mjólkurvöru því þá er útilokað
fyrir neytandann að finna út hversu
stór hluti kolvetnanna í vörunni kem-
ur frá kornvörunum og hversu stór
hluti frá viðbætta sykrinum. Með-
alsykurmoli er tvö grömm að þyngd.
Viðbættur sykur í mjólkurafurðum er
gjarnan falinn í kolvetnunum í inni-
haldslýsingu á umbúðum varanna.
150 gramma dós af Engjaþykkni inniheldur 10,5 grömm af sykri sem
samsvarar 5¼ sykurmola.
Morgunblaðið/Þorkell 170 gramma Hrísmjólk með sætri
sósu inniheldur 30,6 g af sykri eða
15,3 sykurmola.
$



 

AF+#7 +,* , # +
4+H 
AF+#7 +,*+H '
'7+#7 $%J
K"" L
+#7 ( 9
@ 9 # #74H M 4* 0
@ 9 # #74H +,*$%EJ +
4+H 
@ 9 # +#7  8 4* 0
B4#I9 +,* H *
E4 +
B4#I9 +,* , # +
4+
4 

B4#I9 +,*+
4 

! 7+ N #7+ H*4 O
2 ' +#7 +,* 0  7
C74H $%J$ ? L 
C74H $%J , ? L 
C74H $%J#74H 
C74H $%J#74H +,*

C74H $%J#74H ? L 
C74H  , 9 *
C74H   +, - 
C74H M#74H 
 7( 9 ,+4*
 7( 9 :#7 + 
,+#7 ( 9 +,*$%J 
7 7+#7
)==P+,*$%J 
4 9 
)2F+#7 ( 9  9 , 
:#7   4
; +#7 +,*# * , # 
; +#7 +,* H *
& 9 $%J 9
& 9  #7+ 9 +,*$%EJ +
& 9  #7+ 9  H *
& 9  7 9 $%J
& 9  9 6 $%J
& 9 &:& +$ 9  4* 0
&+$+$+,*# * , # +
&+$+$+,* H *
&H +#7 $%J H +#7
&H +#7 +,*, +
4  +, +
A +
9 +#7 +,*$%EJ +
9 +#7 +,*$%EJ +
4

9 +#7 +,*$%EJ +
4 H *
&

'( ()*
+)
(,
(*
(,,
(((
-
(*
()+
((
(

(*
(-
( 
(-
(*
(
( 
(,
+-
((
((-
+
( 
-
()
(,
((
((-
( -
( 
(((
( 
( 
((
( ,
(
(
()-
( (
(*
(*
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
+

)
*(
*

,)

)

( (
(-
(
(
)
*
((

-
)

*
)

(*

(-
*
)
)
-
-
)
)
-
)
)
*
*
(
-
+
+
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
.
%/$&


0


&!$
1/$ '( join@mbl.is