Morgunblaðið - 01.12.2005, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. DESEMBER 2005 21
ERLENT
ANGELA Merkel, kanslari Þýska-
lands, sagði í gær, í fyrstu ræðu
sinni á þingi frá því að hún hófst til
valda, að ríkisstjórn hennar myndi
koma Þýskalandi á ný í fremstu röð
á efnahagssviðinu.
„Við viljum skapa skilyrði fyrir
því að Þýskaland geti komist í hóp
þriggja fremstu ríkja Evrópu [hvað
hagvöxt varðar] innan tíu ára,“
sagði kanslarinn.
Merkel tók við embætti kanslara í
liðinni viku og fer fyrir stórri sam-
steypustjórn Kristilega demókrata-
flokksins (CDU/CSU) og Jafnaðar-
mannaflokksins (SPD). Þjóðverjar
glíma við djúpstæðan efnahags-
vanda og mikið atvinnuleysi, sem
mælist nú 11%, auk þess sem óger-
legt hefur reynst að ná tökum á
hallarekstri ríkissjóðs.
„Við ætlum að koma vinnumark-
aðinum í annað og betra horf, við
ætlum koma skólum okkar og há-
skólastofnunum í fremstu röð í
heiminum, við ætlum að ná tökum á
hallarekstri á ríkissjóði og bæta
heilbrigðis-, eftirlauna- og umönn-
unarkerfið,“ sagði Merkel í ræðu
sinni, sem þingheimur hafði beðið
með nokkurri eftirvæntingu. Upp-
skar hún klapp er hún lét þessi orð
falla.
Fjölgun starfa
verður mælikvarðinn
Merkel bar lof á Gerhard Schrö-
der, fyrrum kanslara, fyrir viðleitni
hans til að minnka velferðarkerfið
og koma á umbótum á vinnumark-
aði. Hún bætti við að þrátt fyrir
þetta hefði fjöldi þeirra, sem glímdu
við langtímaatvinnuleysi, aldrei ver-
ið meiri í sögu sambandslýðveldisins
Þýskalands. Bætti hún við að fjölg-
un starfa yrði sá mælikvarði, sem
lagður yrði á árangur ríkisstjórnar
hennar. Vel færi á því að „ríkis-
stjórn aðgerða“ væri við völd „í
landi hugmyndanna“. Stór sam-
steypustjórn tveggja ólíkra flokka
skapaði „óvænt tækifæri“ til að bera
fram ýmsar grundvallarspurningar,
sem til framfara væru fallnar.
Stjórnarflokkarnir hefðu sameinast
um „heiðarlega greiningu“ á stöðu
mála í Þýskalandi og dregið af
henni skýrar ályktanir.
Ríkisstjórn Merkel hefur þegar
samþykkt að draga úr beinum
stuðningi við húsnæðiskaupendur,
hafin er vinna við að fækka und-
anþágum frá skattgreiðslum og
kanslarinn greindi frá því í gær að
eftirlaunaaldur yrði hækkaður í
áföngum. „Skrefin“ hljóta að teljast
allmörg því í ráði er að hækka hann
í 67 ár á árunum 2012 til 2035.
Merkel er 51 árs. Hún er fyrst
kvenna til að gegna embætti kansl-
ara. Jafnframt er hún fyrsti stjórn-
málamaðurinn úr austurhluta lands-
ins, þar sem kommúnistar ráku
forðum Alþýðulýðveldið Austur-
Þýskaland, sem fer fyrir ríkisstjórn
Þýskalands.
„Þorum að auka frelsið“
Í ræðu sinni vék Merkel að lífinu
austan Berlínarmúrsins og kvaðst
aldrei hafa vænst þess að henni ætti
eftir að auðnast, áður en hún næði
eftirlaunaaldri, að kynnast sam-
félaginu vestan hans. „Frelsið er
það sem mest hefur komið mér á
óvart á lífsleiðinni,“ sagði kanslar-
inn og hvatti Þjóðverja til að feta
áfram frelsisbrautina. „Við skulum
þora að auka frelsið,“ („Lasst uns
mehr Freiheit wagen“) sagði Merk-
el og vísaði, að sögn þýska tímarits-
ins Der Spiegel, til samhljóða um-
mæla Willys heitins Brandts
kanslara.
Merkel lýsti yfir því að auka bæri
tækifæri almennings til að láta
drauma um aukna hagsæld rætast.
Í þessu efni vísaði hún til stöðu
sinnar og spurði hverjum dottið
hefði í hug að kona myndi í ár hljóta
æðsta embættið í stjórnmálakerfi
Þýskalands. „Eitt er ljóst: við ber-
um öll ábyrgð á þeirri staðreynd að
við nýtum ekki tækifæri okkar til
fullnustu. Léttum nú bremsunum af
hagvextinum … Sýnum fram á að
það sé gerlegt,“ sagði kanslarinn.
„Látum ekki kúga okkur“
Í upphafi ræðu sinnar fjallaði
Merkel um Susanne Osthoff, þýsk-
an starfsmann hjálparsamtaka, sem
er á valdi mannræningja í Írak. „Við
munum ekki láta kúga okkur,“ lýsti
hún yfir en ræningjar Susanne Ost-
hoff hafa hótað að myrða hana slíti
stjórn Merkel ekki öll tengsl við
stjórnvöld í Írak. Sagðist Merkel
fordæma mannránið í nafni stjórnar
og þings. „Við megum ekki gefa eft-
ir í baráttunni við hina alþjóðlegu
hryðjuverkaógn,“ sagði Merkel og
kvað baráttu hermdarverkamanna
beinast gegn „kjarna siðmenningar
vorrar“.
Kanslarinn lagði ríka áherslu á að
„víðsýni og umburðarlyndi“ ein-
kenndi samfélag Þjóðverja. Kvað
hún „opna og heiðarlega“ viðræðu
við múslíma mikilvæga. Hún for-
dæmdi hins vegar svokölluð „heið-
ursmorð“ og nauðungargiftingar ísl-
amskra stúlkna og lýsti yfir því að
þessi fyrirbrigði yrðu aldrei liðin í
Þýskalandi.
Sameiginlegt gildismat
Í utanríkismálum sagði Merkel að
Þjóðverjar og Bandaríkjamenn
ættu „sameiginlegt gildismat“. Hún
kvaðst þess fullviss að Bandaríkja-
stjórn myndi bregðast fljótt og vel
við áhyggjum Evrópuþjóða af
meintu fangaflugi og meintum
leynilegum rekstri fangelsa á veg-
um bandarísku leyniþjónustunnar,
CIA. Þjóðverjar hygðust ekki
„þegja“ þegar mannréttindi væru
brotin og gilti einu hverjir ættu í
hlut. Lýsti hún og þeirri skoðun
sinni að þjóðir Evrópusambandsins
ættu að líta á sig sem „sjálfsörugga“
samstarfsmenn Bandaríkjamanna.
Þýskaland í fremstu
röð á næstu 10 árum
Reuters
Angela Merkel flytur fyrstu „kanslara-ræðu“ sína á þingi í Berlín í gær.
Merkel kom víða við í ræðunni en mál sitt hóf hún með því að fjalla um Sus-
anne Osthoff, sem mannræningjar í Írak hafa á valdi sínu.
Angela Merkel kanslari segir að fjölgun starfa verði
mælikvarðinn á árangur ríkisstjórnar sinnar
Eftir Ásgeir Sverrisson
asv@mbl.is
Lexus GS300
F. skráð. 03/2001, ek. 49.000 km
Vél: 3000cc s.sk.
Litur: Silfurgrár
Verð: 3.000.000 kr.
Tilboðsverð: 2.700.000 kr.
Áhyggjulaus og örugg bílaviðskipti - strangt skoðunarferli, 14 daga skiptiréttur, ókeypis skoðun eftir 1000 km, allt að 1 árs ábyrgð.
Skoðaðu úrvalið á Nýbýlavegi 6, eða hringdu í 570 5400.
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
T
O
Y
30
44
6
11
/2
00
5

Lexus GS430
F. skráð. 03/2001, ekinn 96.000 km
Vél: 4300cc
Litur: Silfurgrár
Verð: 3.050.000 kr.
Tilboðsverð: 2.750.000 kr.
Lexus IS200
F. skráð. 06/2004, ekinn 23.000 km
Vél: 2000cc s.sk.
Litur: Silfurgrár
Verð: 2.360.000 kr.
Lexus IS200 Sport
F. skráð. 04/2003, ekinn 50.000 km
Vél: 2000cc s.sk.
Litur: Silfurgrár
Verð: 2.360.000 kr.
Lexus RX300 Luxury/sóllúga
F. skráð. 08/2002, ekinn 51.000 km
Vél: 3000cc s.sk.
Litur: Dökkblár
Verð: 3.330.000 kr.
Lexus LS430 President
F. skráð. 05/2002, ekinn 48.000 km
Vél: 4300cc
Litur: Silkigrænn
Verð: 4.520.000 kr.
Tilboðsverð: 3.990.000 kr.
Sannkallaðir eðalvagnar
Lexus IS200
F. skráð. 10/2004, ekinn 13.000 km
Vél: 2000cc s.sk.
Litur: Silfurgrár
Verð: 2.500.000 kr.
Lexus RX300 EXE
F. skráð. 08/2004, ekinn 20.000 km
Vél: 3000cc s.sk.
Litur: Gylltur
Verð: 4.590.000 kr.
Sjá nánar á www.lexus.is - Notaðir Lexus bílar.