Morgunblaðið - 21.12.2005, Side 8

8 MIÐVIKUDAGUR 21. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fyrir þá sem viljasnjó og kulda umjólin er veðurspáin
fyrir jóla- og aðfangadag
ekki spennandi, að
minnsta kosti ekki á hjá
þeim sem búa höfuðborg-
arsvæðinu. Þar eru yfir-
gnæfandi líkur á rauðum
jólum, hlýindum, súld og
rigningu. Í hugum flestra
er „ekta“ jólaveður nýfall-
inn snjór og kuldi en
mörgum finnst að síðustu
ár hafi lítið borið á snjó á
aðfangadagskvöld og jóla-
dag hér fyrir sunnan. Það
er því kannski von að einhverjir
spyrji sig hvort jólin séu hætt að
vera hvít sunnan- og vestanlands
nema í undantekningartilvikum.
Er hið dæmigerða jólaveður orðið
rigning?
Samkvæmt jólaveðurspá Veð-
urstofunnar í gær er búist við hlý-
indum á aðfangadagskvöld og
jóladag einkum sunnan- og vest-
anlands, með súld og rigningu í
Reykjavík. Svipaða sögu er að
segja um Vestmannaeyjar,
Stykkishólm, Bolungarvík og
Blönduós.
Þeir sem búa á Norður- og
Austurlandi gætu hins vegar
fengið hvít jól. Á Akureyri eru
talsverðar líkur á hvítri jörð,
vegna élja sem koma líklega síð-
ustu dagana fyrir jólin og sama
gegnir um Blönduós, Raufarhöfn,
Egilsstaði og Hornafjörð.
Einungis tvisvar
snjór frá 1996
En hvernig hefur þetta raun-
verulega verið undanfarin ár?
Man maður kannski bara eftir því
þegar jólin eru rauð en gleymir
því þegar þau eru hvít eins og
okkur finnst þau eiga að vera?
Samkvæmt snjómælingum
Veðurstofu Íslands eiga þessar
vangaveltur fullan rétt á sér því
frá árinu 1996 hefur aðeins tvisv-
ar verið snjór í Reykjavík á jóla-
dagsmorgun og síðan þá hafa jólin
greinilega verið sjaldnar hvít en
síðustu árin þar áður.
Einar Sveinbjörnsson, veður-
fræðingur á Veðurstofu Íslands,
segir að samkvæmt mælingunum
megi skipta síðustu fjórum ára-
tugum gróflega í þrjú tímabil,
sem einkennist ýmist af snjó og
snjóleysi á jólum. Hann bendir á
að Veðurstofan skilgreini jól sem
hvít eða rauð eftir því hvort er
snjór eða ekki klukkan níu á jóla-
dagsmorgun, þegar mælingar
fara fram.
„Framan af, frá 1961–1978, var
almennt séð snjólítið í Reykjavík
um jólaleytið, það snjóaði sjaldan
og yfirleitt var bara um smá föl að
ræða. Svo kemur snjóatímabil, frá
1979–1995, þá var oftast hvítt að
morgni jóladags.
Frá 1996–2004 hefur síðan aft-
ur verið snjólítið á jólum, reyndar
hefur aðeins tvisvar mælst snjór í
borginni síðan árið 1996, svo það
er greinilega sjaldnar snjór á jól-
um nú en árin á undan,“ segir
Einar.
Hann bendir á að mestur snjór
á jóladag hafi verið árið 1982 en
þá var snjódýpt 29 sentimetrar í
borginni. Þegar allt er tekið sam-
an hafa verið hvít jól í 47% tilvika
í Reykjavík á þessum 44 árum.
Ef við færum okkur norður yfir
heiðar þá kemur í ljós að á Ak-
ureyri hefur verið alhvítt í 65%
tilvika á jóladag á síðustu fjórum
áratugum og oft hefur verið tals-
vert mikill snjór. Mestur var
snjórinn á jóladag 1981 á þeim
fjórum áratugum sem þessi at-
hugun nær til, en þá mældist
hann 65 sentimetrar.
Á Akureyri má einnig sjá sömu
þriggja tímabila skiptinguna og
fyrir sunnan, það er að segja, til
1978 kom oft fyrir að það var
snjólaust en síðan þá voru hvít jól
hvert einasta ár alveg til ársins
1996.
Þá urðu aftur kaflaskil og síð-
ustu ár hefur þetta verið upp og
ofan, stundum hvít og stundum
rauð. Til dæmis má nefna að í
fyrra var 40 sentimetra snjólag
yfir öllu á Akureyri á jóladag.
Mikið tilviljunum háð
En hvers vegna alltaf þessi hlý-
indi síðustu ár? Getum við búist
við því að þetta verði svona næstu
árin?
Einar segir að engan veginn
hægt að segja að við séum á leið-
inni í einhvers konar tímabil þar
sem hvít jól heyri sögunni til,
þetta sé mikið tilviljunum háð
þótt jólaveðrið tengist vissulega
ríkjandi tíðarfari vetrarins.
Hann segist telja að flestir vilji
fá hvít jól, helst eigi að vera ný-
fallinn snjór á aðfangadagskvöld.
Það virðist að minnsta kosti vera
það sem endurómi í samfélaginu.
Margir sakni þeirra tíma þegar
snjóþungt var um jólin og eigi
minningar um að hafa lent í ófærð
um það leyti.
„Á öðrum árstíðum virðist svo
sem menn séu aftur á móti ekki
sérstaklega hrifnir af snjónum, að
minnsta kosti í borginni, fólki
finnist hann mest vera til trafala,“
segir hann.
Sjálfur er Einar ekki í vafa þeg-
ar hann er spurður. „Auðvitað vill
maður snjó á jólunum,“ segir
hann að lokum.
Fréttaskýring | Útlit fyrir rauð jól á höfuð-
borgarsvæðinu en hvít fyrir norðan
Er jólaveðrið
orðið rigning?
Mörgum finnst eins og jólin séu rauð
ár eftir ár fyrir sunnan og vestan
Yfirleitt er snjór á jólakortamyndum.
Sjö sinnum rauð jól í
Reykjavík síðasta áratug

Á tímabilinu frá 1979–1995
var oftast hvít jörð að morgni
jóladags í Reykjavík. Frá 1996–
2004 fór aftur að vera snjólítið á
jólum, reyndar hefur aðeins
tvisvar mælst snjór í borginni á
jóladag síðan árið 1996, svo það
er greinilega sjaldnar snjór á jól-
um nú en árin á undan. Búist er
við rauðum jólum í Reykjavík í
ár en þau gætu vel orðið hvít á
Norður- og Austurlandi sam-
kvæmt spám Veðurstofunnar.
Eftir Bryndísi Sveinsdóttur
bryndis@mbl.is
sæ
3
Me
tsö
lul
ist
i M
bl.6.
12
. -
12
. 12.
Skáldv
er
k
EKKI
MISSA AF
ÞRIÐJA TÁKNINU!
„Snjöll“ – „Fersk rödd“ – „Frábær frumraun“
„Æsispennandi og óvenjuleg“
— Brot úr umsögnum um Þriðja táknið—
STÓRTÍÐINDI
í útrás íslenskra bókmennta.
17 tungumál
- yfir 100 lönd
SKÍNANDI vel hefur gengið að
safna matvælum og jólapökkum fyr-
ir þá sem minna mega sín, segir Ás-
gerður Jóna Flosadóttir, formaður
Fjölskylduhjálpar Íslands, en síð-
asti dagur til að koma matvælum,
fatnaði, notuðum leikföngum eða
smærri húsbúnaði til félagsins er í
dag og tekið verður við gjöfum í
Eskihlíð 2–4, í Fjósinu við Mikla-
torg.
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti
Íslands, heimsótti Fjölskylduhjálp í
gærdag og skoðaði starf félagsins.
„Þetta var mikill heiður að Ólafur
skyldi koma og kynna sér starfið.
Við fórum í gegnum allt með honum
og upplýstum m.a. út á hvað starfið
gengi, hverjir væru skjólstæðingar
okkar og styrktaraðilar,“ segir Ás-
gerður og bætir við að forsetinn
hafi verið afar áhugasamur.
Aðspurð hvernig gangi að safna
fyrri bágstadda í slíku góðæri sem
ríkt hefur að undanförnu segir Ás-
gerður Íslendinga yfir höfuð gjaf-
milda og líta til þeirra sem minna
mega sín, ekki síst á aðventunni.
Hún býst við því að Fjölskylduhjálp
muni úthluta í kringum 1.500 jóla-
pökkum til bágstaddra í dag og seg-
ir margar rausnarlegar gjafir hafa
borist að undanförnu. „Við fengum
veglega gjöf frá Ólafi Jóhanni Ólafs-
syni, rithöfundi, en hann færði okk-
ur 250 hamborgarhryggi sem er
mjög stór gjöf frá einstaklingi.“
Ásgerður segir samtökin hafa
fengið flest sem vantar fyrir utan
baunir en af þeim séu afar takmark-
aðar birgðir.
Fyrir þá sem styðja vilja starfið
en komast ekki með gjafir í Eskihlíð
í dag er bent á reikning Fjölskyldu-
hjálpar í Landsbanka Íslands,
101-26-66090, kt. 660903-2590.
Forseti Íslands kynnti sér starf Fjölskylduhjálpar Íslands
1.500 jólapökkum
verður úthlutað í dag
Morgunblaðið/Þorkell
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, heimsótti Fjölskylduhjálp Íslands.
Ásgerður Jóna Flosadóttir, formaður félagsins, Anna Björgvinsdóttir og
Guðrún Magnúsdóttir sýna forsetanum afrakstur jólapakkasöfnunar.