Fréttablaðið - 28.05.2004, Page 2

2 28. maí 2004 FÖSTUDAGUR
„Já, stundum langar mig að hafa
áhrif á gang mála þar.“
Svanur Kristjánsson er prófessor í stjórnmálafræði
við Háskóla Íslands. Hann var dyggur stuðnings-
maður Sjálfstæðisflokksins sem ungur maður en
telst vart lengur til helstu aðdáenda flokksins.
SPURNING DAGSINS
Svanur, sérðu eftir því að hafa hætt í
Sjálfstæðisflokknum?
Frægasta undir-
skrift allra tíma
Fjölmiðlalög fá sömu meðferð og önnur sem sett hafa verið á
Alþingi síðustu sextíu ár, segir forsætisráðherra. Stjórnarandstaðan spyr
hvort þing verði ekki kallað saman neiti forsetinn að skrifa undir lögin.
MÁLSKOTSRÉTTUR Forsætisráðherra
dró í efa að undirskriftalistar
rúmlega 30 þúsund landsmanna
væri í raun til í umræðum um
málskotsrétt forseta Íslands á Al-
þingi í gær. „Mér skilst að hinn
frægi undirskriftalisti sem engin
undirskrift sé í sé einhver disk-
lingur sem enginn hafi fengið að
sjá. Þetta er nú sennilega fræg-
asta undirskrift allra tíma,“ sagði
Davíð og bætti við. „Ég sé ekki að
mikið sé hægt að gera með slíka
hluti.“ Össur Skarphéðinsson, for-
maður Samfylkingarinnar, og
Steingrímur J. Sigfússon, formað-
ur Vinstrihreyfingarinnar græns
framboðs, segja margt benda til
þess að forsætisráðherra vilji
tefja að fjölmiðlalögin væru sett í
hendur forseta áður en Alþingi
frestist.
Steingrímur sagði ekki mikið
gert með þjóðarviljann þegar
Davíð hafði dregið í efa að undir-
skriftirnar væru til. „Þó það sé
nútímatæki sem sé notað og for-
sætisráðherrann kunni að vera
tortrygginn í þess garð eigum við
þá ekki að reikna með á bakvið
standi umtalsverður þjóðarvilji,“
spurði Steingrímur. „Er enginn
hugsi annar en ég og stjórnar-
andstæðingar yfir því hvernig
hæstvirtur forsætisráðherra hef-
ur farið fyrir liði sínu undan-
farna daga með ögrandi ummæl-
um um embætti forseta Íslands,
um ákvæði stjórnarskrárinnar,
jafnvel véfengt að málskotsrétt-
urinn sem menn hafa gengið út
frá að væri til staðar sé það og
lætur þar með að því liggja að
það komi til greina að hafa hann
að engu.“ Steingrímur sagði að
þó menn væru á fræðilegum
grunni ósammála um hvort mál-
skotsrétturinn væri ótvíræður
eða skýr þá hefði það aldrei
hvarflað að honum að til greina
kæmi að láta ekki lýðræðið og
þjóðina njóta vafans.
Davíð sagði alveg klárt að ráð-
herra bæri að leggja lög fyrir
forseta ekki síðar en fjórtán dög-
um eftir samþykkt þeirra.„Þing-
ið hefur að minnsta kosti af-
greitt, ég giska á; sex þúsund lög
síðan þetta ákvæði kom fram,“
svaraði Davíð. „Málin hljóta að
eiga sér stað með venjulegum,
hefðbundum hætti eins og gerst
hefur í sextíu ár. Ekkert tilefni
hefur gefist til annars,“ sagði
Davíð.
gag@frettabladid.is
Lýðræðiskjörnir fulltrúar eiga að fá að segja sitt:
Ótvírætt vald forseta
MÁLSKOTSRÉTTUR „Sá grunur hefur
orðið áleitnari eftir því sem á
þessar umræður hefur liðið að
forsætisráðherra sé meðvitað að
tefja það að forseti lýðveldisins
fái frumvarpið í hendur til
ákvörðunar þangað til þinginu
hefur verið frestað,“ segir Össur
Skarphéðinsson, formaður Sam-
fylkingarinnar.
„Forsætisráðherra hefur reist
mjög alvarleg álitamál varðandi
stjórnarskrána. Hann hefur lýst því
yfir að hann telji hugsanlegt að
hann muni sjálfur taka að sér að
kveða upp úr hvort forsetinn hafi í
reynd málskotsrétt sem stjórnar-
skráin segir þó ótvírætt að hann
hafi. Þetta er svo grafalvarlegt mál
að við teljum að það væri í anda lýð-
ræðis að afstaða forsetans kæmi
fram. Ef það færi á þá leið sem for-
sætisráðherra og fjármálaráðherra
hafa ýjað að, að hann synji, þá þurf-
um við að sjálfsögðu sem kjörnir
fulltrúar löggjafarsamkomunnar að
fá kost á því að hafa skoðanaskipti
við ríkisstjórnina um það með
hvaða hætti framhaldið verður,“
segir Össur. ■
Brottkastsmálið:
Milljón í sekt
í Hæstarétti
DÓMSMÁL Níels Ársælsson, skipstjóri
Bjarma BA, var dæmdur í Hæstarétti
í gær til að greiða eina milljón í sekt
fyrir að henda fimmtíu og þremur
þorskum í sjóinn. Auk þess þarf Níels
að greiða þrjú hundruð þúsund krónur
í málskostnað. Mátu dómstólar því
hvern þorsk á um 24 þúsund krónur.
Staðfesti Hæstiréttur þar með dóm
Héraðsdóms Vestfjarða en ákæruvald-
ið hafði krafist þess að refsing yrði
þyngd. Níels var sakfelldur fyrir brot
á lögum um umgengni um nytjastofna
sjávar. Brottkastmál Bjarma komst í
hámæli þegar sjónvarpsmenn fóru í
veiðiferð með Bjarma og sýndu frétta-
myndir af brottkastinu. ■
GEOFF HOON
Varnarmálaráðherra Bretlands kynnti fyrir-
ætlanir um að senda 370 aukahermenn til
Íraks á næstunni.
Bresk stjórnvöld:
Fleiri her-
menn til Íraks
LONDON, AP Bretar munu senda
370 aukahermenn til Íraks á
næstunni að sögn varnarmála-
ráðherrans Geoff Hoon. Eiga
hermennirnir að koma þeim
hersveitum til hjálpar sem þeg-
ar eru í landinu við að berjast
gegn uppreisnarmönnum.
Hoon tilkynnti að „vegna
þeirrar ógnar sem sífellt stafar
af ofbeldishópum“ væri þörf á
fleiri hermönnum. Þá hafi yfir-
menn hersins í Írak beðið um
liðsstyrk til að auka viðbúnað
við breskar herbúðir í Írak.
Eftir liðsaukninguna verður
fjöldi breskra hermanna í Írak
kominn upp í 8.900. Að sögn
Hoon er ennþá í athugun hvort
enn meiri liðsauka verður þörf á
næstu mánuðum. ■
SKÓGARELDUR Slökkvilið höfuð-
borgarsvæðisins var kallað út
vegna skógarelds í lundi við
Funafold neðst í Grafarvogi á
þriðja tímanum í gær. Þar logaði
eldur í timburkofa sem krakkar
höfðu smíðað. Slökkviliðsmenn
höfðu snör handtök og réðu fljótt
niðurlögum eldsins.
SANNLEIK FRAMAR HUGMYNDA-
FRÆÐI
Kerry gagnrýndi Bandaríkjaforseta harka-
lega fyrir að reyna ekki nóg að ná friðsam-
legri lausn í Írak.
Kerry um Bush:
Meiri í orði
en á borði
SEATTLE, AP „Við eigum skilið á fá for-
seta Bandaríkjanna sem lítur ekki á
heimavarnir sem myndatækifæri og
orðræðu í kosningabaráttu,“ sagði
John Kerry, forsetaframbjóðandi
demókrata, þegar hann gagnrýndi
George W. Bush harkalega fyrir
hvernig hann stýrði baráttunni gegn
hryðjuverkum.
Kerry gagnrýndi Bandaríkja-
stjórn fyrir að vara við hryðjuverk-
um en sjá ekki til þess að nóg fé væri
til staðar til að vernda bandarísk
samfélög fyrir hugsanlegri árás. ■
■ SLÖKKVILIÐIÐ
Marc Dutroux:
Nýt ekki
sannmælis
BELGÍA, AP „Fjölmiðlar hafa skilyrt
fólk til að hata mig,“ sagði Marc
Dutroux í bréfi til
AB3-sjónvarpsstöðv-
arinnar þar sem hann
sagðist ekki eiga
neina möguleika á
sanngjörnum réttar-
höldum. Ástæðuna
sagði Dutroux fréttir
af því hvernig hann
rændi, misþyrmdi og
nauðgaði unglings-
stúlkum.
Fjórar stúlkur létust eftir að
Dutroux rændi þeim en tvær sluppu
lifandi. Dutroux viðurkennir brotin
en segist aðeins hafa verið peð í
glæpagengi sem tældi stúlkur í
vændi um alla Evrópu. ■
Almennar aðgangstakmarkanir blasa við:
Háskólann vantar 200 milljónir
MENNTAMÁL „Það vantar rúmar 200
milljónir frá ríkinu til þess að Há-
skólinn fái greitt fyrir alla virka
nemendur stunda hér nám á þessu
ári,“ sagði Páll Skúlason, rektor Há-
skóla Íslands. Kjarnasamningur
ríkisins og HÍ nemur nú 2,7 millj-
örðum króna, að sögn rektors.
„Við erum í viðræðum við
menntamálaráðuneytið um há-
mörkin sem stendur, það er fyrir
hve mikinn fjölda nemenda ríkið
greiðir. Það er ljóst að við erum að
fara verulega fram úr, því það er
mikil ásókn í Háskólann. Ríkið
verður að taka ákvörðun í þessum
efnum,“ sagði rektor. Hann sagði
enn fremur að það væri ekki fyrr
en um miðjan júní sem nákvæm
tala lægi fyrir um hversu margir
myndu sækja um fyrir næsta ár.
Á ársfundi HÍ sem haldinn var
í fyrradag kom meðal annars
fram að Háskólinn hefði ekki
fengið greitt fyrir samtals 602
virka nemendur á árunum 2001-
2003. Allt benti til þess að hann
fengi ekki greitt fyrir 350 virka
nemendur á yfirstandandi ári, en
sú upphæð nemur umræddum 200
milljónum króna. Því sé mjög lík-
legt að taka þyrfti upp almennar
aðgangstakmarkanir í HÍ. ■
MARC
DUTROUX
ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON
Telur að túlka megi orð Davíðs á þann hátt
að forsetinn hafi ekki málskotsrétt og hann
gæti því hafnað þjóðaratkvæðagreiðslu kjósi
forsetinn að undirrita ekki lögin. „Þá yrði allt
sett í stjórnskipulegan hnút,“ segir Össur.
PÁLL SKÚLASON
Háskólann vantar 200 milljónir. Við blasa almennar aðgangstakmarkanir.
DAVÍÐ ODDSSON
Sagði enga ástæðu til þess að haga sér öðruvísi í þessu máli en
við aðrar lagasetningar. Öll lög bæri að virða jafnt. Hann sagði
sjávarútvegsráðherra hafa sett lög fyrir sjö eða átta dögum og
enginn undraðist að þau væru ekki komin til forsetans.
STEINGRÍMUR J. SIGFÚSSON
Krafðist skýrra svara um hvort forsætisráðherra ætlaði ekki að kalla
þingið saman neiti forsetinn að skrifa undir lögin. Hann sagði í
ræðustól að þögn forsætisráðherra væri sama og samþykki og
uppskar þögnina.