Réttur - 01.06.1943, Blaðsíða 65

RÉTTUR
141
Ég er að verða brjálaður strax, hugsaði hann.
Fótatak varðarins, en liann afréð að standa ekki upp, hann
þurfti að sjá mann. Kjarkur hans, eins og allt hugrekki, naut sín
betur gegn hættu en hræðslu. Það vissi hann frá nóttinni í síber-
íska þorpinu sem búizt var við að hvítliðar umkringdu þá og þeg-
ar. Hræðslan þyrmdi yfir hann, en þegar honum hugkvæmdist að
opna dyr og glugga á kofanum sínum, sofnaði hann.
Verðirnir gengu framhjá án þess að líta inn um gægjugatið. Það
verður erfitt að drepa sig hér. . . . En hvað sem tautar verð ég að
finna einhverja leið. Það getur verið að ég hafi þrek til að þegja
þó ég verði pyndaður, en ef ég missi vitið. . . . bjarga nafnaskránni
en Ijósta upp einhverju enn mikilvægara. Hver vissi hvort maður
fyndi til þess? Hvert veit nema brjálsemin læðist svo lymskulega
að manni, að hann verði ekki breytingarinnar var? Eða var hann
með ölluin mjalla rétt áðan, er hann leitaði frétta af tölum um ör-
lög konu sinnar, liggjandi endilangur á gólfinu, eins og lík?
Vörður kom aftur inn í ganginn, raulandi.
Tónar!
Það var ekkert í kringum hann, ekkert nema kassamynduð liola
í ægilegum fjallsvegg, en í þessari Iiolu rúmuðust rússneskir söngv-
ar, og Bach, og Beethoven. Minni hans var þrungið tónum þeirra.
Hægan, hægan en öruggt voru tónarnir að hrekja brjálsemina úr
brjósti lians, handleggjum, fingrum, burt úr klefanum. Þeir nið-
uðu þýðlega um alla vöðva hans, nema barkavöðvana sem ásamt
neðra gómnum voru óvenju næmir, en þó söng hann ekki, minntist
aðeins. Tónarnir, fyrst eins og 'undir fargi en leystust smám sam-
an og liófust loks í dynmiklu frjálsræði, fluttu honum kenndir ást-
ar og æsku; tilfinningar sem virðast einbeita allri verund manns í
kverkar hans, — grálur, ekki, snögg hræðsla. í þögninni sem um-
lukti Kassner eins og logn á undan byl, ofar fangadóm hans og
brjálsemi, ofar konu hans látinni og dánu barni þéirra og horfn-
um vinum, ofar öllum lýð höldnum skelfingu, hóf sig fögnuður
og tregi manrlkynsins í hljóðum fagnaðarhljómum.
Hann lokaði augunum. Síkvikar bárur, viðkvæmar eins og sár
hans, tóku að hefjast úr djúpi vitundarinnar, en fyrr en varði tók