Réttur - 01.06.1943, Blaðsíða 68

144
RÉTTUR
barðir niður með kylfum og lágu samankuðlaðir eins og kæfðir,
andlitin útmökuð af blóðinu er streymdi úr vitum þeirra, en þegar
stormsveitarmennirnir skipuðu þeim að syngja Internasjónalinn,
tóku þeir lagið með slíka hörku og sigurvon hljómandi í röddinni,
að stormsveitarmaður greip til skammbyssu sinnar og skaut þá.
Söngurinn dundi á Kassner svo honum fannst hann myndi hrynja
saman eins og fúin beinagrind. Þessar raddir særðu fram miskunn-
arlaust minningu byltingasöngva er hófust úr hundruð þúsundum
barka (og engin tónlist er meir æsandi en viðlag þrumað af mann-
grúa), lagið hljóðnar en er hafið aftur og aftur af nýjum hópum,
líkt og vindi vaktir öldusveipir á víðáttumiklum hveitiekrum er
breiða sig út að fjörrum sjónhring. En fyrirvaralaust virtist hátíð-
leg alvara nýrra söngva umlykja allt og stilla, og i kyrrðinni hófu
tónarnir sig yfir hina hetjulegu herkvaðningu sína, eins og þeir
hefja sig ofar öllu í samfléttuðum logum, í senn sættandi og tor-
tímandi. Það varð nótt um alheim; nótt, sem lætur mann finna
skyldleikann við aðra menn og dregur úr styrk rnanns; nótt, rík
að stjörnum og samúð. . . . Áþekk hinu örþreytta hjarta hans bærð-
ist hún erfiðlega yfir allri æsku hans, yfir námunum í verkfalli,
yfir högunum með sofandi nautgripum er vöknuðu seinlega við
hundgána, sem bergmálaði frá bæ til bæjar. . . . Og í því að söngv-
arnir hljóðnuðu alveg, týndist allt hið jarðneska, sem einmitt
nú hafði sameinast í söngvahljómum, í takmarkaleysi geymsins;
um eilífð myndu stjörnurnar fylgja brautum sínum um þetta hvolf,
þrungið örlögum, og þessar föngnu reikistjörnur hlytu um eilífð
að ganga í hringi um hinar feykilöngu fangabrautir, líkt og félagar
hans hér í garðinum, líkt og hann sjálfur í klefanum. Þá, eftir
þríendurtekinn klukknahljóm, er snart sár hans öll samtímis þegar
í fyrsta sinn, kvoðnuðu síðustu slitur festingarinnar niður í hyl-
dýpi kvalaheimsins og tóku smám saman á sig gammslíki.
Hann beið með harðlokuð augu og hitaókyrrð í höndunum, er
hann þrýsti að brjósti sér. Ekkert var eftir, nema þessi óskaplegi
klettur á allar hliðar og vonda nóttin, nótt dauðans. Hann lá fast
upp að veggnum. Eins og ormur, hugsaði hann, og hlustaði á tón-
ana, fædda úr hugskoti hans, sem fjarlægðust nú óðum, fjöruðu