Réttur - 01.06.1943, Blaðsíða 67

RÉTTUR
143
ski er dauðinn líkur þessari tónlist; hver veit nema hér eða í varð-
stofunni eða í myrkrastofu, rétt þegar ætti að fara að lífláta hann,
fengi hann að sjá yfir alla ævi sína á þennan hátt, beizkjulaust, án
haturs og alls ills; það væri allt hulið í hátíðleik og alvöru, líkt
og líkami hans nú var hulinn myrkri, líkt og minningaslitrin voru
umvafin göfugum samhljómum. Handan við klefann, handan við
tímann, var heimur er hófst í sigurhrósi ofar öllu, einnig þjáningu,
bjartur heimur, þveginn hreinn af frumstæðum kenndum, og þar
streymdi fram allt það, sem myndað hafði ævi hans, með hinni
óþrotlegu hreyfingu alheims í eilífðinni. Með sömu tilfinningu og
er hann hafði dreymt að hann svifi þöndum vængjum, fann hann
líkama sinn tvinnast hægt og hægt hinum takmarkalausu örlögum
stjarnheimsins, verund hans öll heilluð af herskörum næturinnar
á þeysiferð um þögnina í átt til eilífðar. Hann sá í sýn hinn dökka
himinn Mongólíu breiða nátttjöld sín yfir tatarísku úlfaldarekana,
er þeir féllu fram á ásjónu sína í ryki Gobimerkurinnar, við angan
frá þurrkaðri jasmínu; niðurinn af sönglandi bænum þeirra sírof-
inn af næturstefinu: — Og ef þessi nótt shyldi vera örlaganótt, megi
hún jarsœl líða þar til dagur rís....
Hann staulaðist á fætur. Meðan hann lá grafkyrr, höfðu limir
hans og hold virzt leysast upp í myrkrinu, sáru blettirnir sögðu
fyrst til sín, líkt og kvistir í viði, er hann hreyfði sig. Við fyrsta
skrefið fann hann aftur logsárt til samhengis likama síns, beina og
bólginna liðamóta, höfuðsins, sem virtist stærra en venjulega í
inyrkrinu. En samt bundu tónarnir í sér annað og meira en tak-
markalausa upplausn, er lætur mann sökkva gegnum fegurð og
heiðríkju niður í ríki vesællar huggunar; nú heyrði hann líka
lúðurhljóm, sem bergmálaði og endurbergmálaði til eilífðar. 1
þessum uppreisnardal hins efsta dags virtist hann tengja saman
allar raddir þeirra neðanj arðarheima, þar sem tónlistin leggur hend-
ur að höfði mannsins og lyftir honum til mannlegs samfélags.
Það var heróp þeirra, sem einmitt á þessari stundu voru að mála
rauða merkið og hoð um hefnd á hús hinna myrtu félaga sinna;
þeirra, sem voru að setja nöfn pyndaðra vinnufélaga upp á götu-
horn í stað götunafnanna. — Eða mannanna í Essen, sem voru