Réttur - 01.06.1943, Blaðsíða 48

124
KÉTTUR
að „alltaf annar okkar þekki lungu, sögu, bókmenntir og þjóðfé-
lagshætti þeirra þjóða, er manni hlýtur að lenda saman við, þegar
í næstu byltingu.“ Er Austurlandamálin komust á dagskrá, fór liann
að stunda Asíumál; arabiskuna, með hinum 4000 rótum, leizt hon-
um ekki á, en „persneska er hreinasti barnaleikur,“ og hana lærði
liann á þremur vikum. Svo komu germönsku málin: „Eg er sem
stendur á kafi í LJIfilas, það dugar ekki annað en láta til skarar
skríða með bölvaða gotneskuna, ég hef aldrei sýnt henni neinn
sóma. Mér til furðu kemst ég að raun um, að ég kann meira í
henni, en ég liélt, ef ég fæ enn eitt hjálparrit, ætti ég að hafa lokið
alveg við hana eftir hálfan mánuð. Þá legg ég í fornnorrænu og
fornsaxnesku, en í þeim kann ég heldur ekki nema graut. Hingað
til hef ég lesið án þess að hafa orðabók eða nein stuðningsrit, bara
gotneskan texta og Grimm, það er svei mér góður karl.“ Þegai
Slésvík-Holsteinmálið varð efst á baugi á sjöunda tug aldarinnar,
fór Engels að glugga í „frísneska, enska, józka og skandinavíska
málfræði og fornfræði,“ þegar írlandsmálin blossuðu upp tók hann
fyrir „dálítið af keltnesk-írsku“ o. s. frv. Honum kom vel mála-
kunnáttan síðar, í aðalráði Alþjóðasambandsins; „Engels stamar
á tuttugu tungum,“ var sagt um hann eitt sinn, er hann rak eitt-
hvað í vörðurnar í hitaræðu.
Uppnefnið „hershöfðinginn“ ávann Engels sér með hinu ákafa
og rækilega námi í herfræðum. Einnig þar fór saman „gömul
hneigð“ og bein þörf byltingarhreyfingarinnar. Engels reiknaði
með hinni „stórkostlegu þýðingu sem la parlie militaire hefði í
næstu byltingu.“ Reynslan af þeim liðsforingjum, er barizt liöfðu
fólksins megin byltingarárin, var ekki sem bezt. „Þetta hermennsku-
pakk,“ segir Engels, „er gegnsýrt af ótrúlega smásmyglislegri hóp-
hugsun. Það hatast innbyrðis, öfundar hvað annað eins og skóla-
strákar um hvern minnsta frama; en gegn þeim sem ekki eru her-
menn er það alltaf einhuga.“ Engels ætlaði sér að nema það mikið,
að hann gæti lagt orð í belg fræðilega án þess að þurfa að blygðast
sín fyrir vanþekkingu.
Ilann var varla setztur um kyrrt í Manchester fyrr en hann fór
að „pæla í herfræðum“. Hann kynnti sér skipulagningu herja allt