Réttur - 01.01.1946, Blaðsíða 46

46
RÉTTUR
samhljóða frumvarpi }rví um nýbyggðir og nýbyggðasjóð, er
þeir Brynjólfur Bjarnason og Kristinn Andrésson höfðu flutt
áður á Alþingi, og það hafði vísað til Nýbyggingarráðs. Með
frumvörpum þessum var að því stefnt, að afla landbúnaðin-
um nægilegra stofnlána með hæfilegum vöxtum. Enda þótt
fjöldi sjóða hafi á undanförnum árum átt að sjá landbúnað-
inum fyrir slíkum lánum, eins og t. d. Byggingarsjóður, Ný-
býlasjóður, Ræktunarsjóður, Loðdýralánadeildin og Smá-
býladeildin, var reyndin sú, að þeir komu bændum að litlu
haldi, vegna þess, hve lán þeirra námu litlum hluta af kostn-
aðarverði. Vextir voru einnig nokkuð háir. Með þessum
frumvörpum var í líkingu við frumvarpið um Fiskveiðasjóð
stefnt að því tvennu, að auka lánsupphæðirnar til að gera
bændum kleift að leggja í nýjar framkvæmdir og lækka vext-
ina verulega. Úr Byggingarsjóðnum átti að lána til bygginga
íbúðarhúsa og peningshúsa í byggðahverfum og nýbýlum og
til íbúðarhúsa á gömlum sveitabýlum. Lánsupphæðin átti
að nema allt að 75% kostnaðarverðs og vextir áttu að vera
3%.. Úr Ræktunarsjóðnum átti að lána til byggingar pen-
ingshúsa á göntlum sveitabýlum, til ræktunarframkvæmda,
vermiræktar, vélakaupa, búpeningskaupa o. s. frv. Lánsupp-
hæð og lánstími var allmismunandi eftir því til hvers lánin
voru, en miklu ríflegri en áður, og vextir 21/2%. Fjár til
þessara útlána átti að nokkru leyti að afla með framlögum
úr ríkissjóði, en að mestu með sölu skuldabréfa innanlands.
Hið fyrra af þessum frumvörpum, um landnám, nýbyggðir
og endurbyggingar í sveitum var samþykkt af Alþingi án
verulegra breytinga. Hið síðara náði ekki afgreiðslu, en verð-
ur að sjáffsögðu tekið til meðferðar af næsta Alþingi. Það
má því segja, að með samþykkt þessara frumvarpa, ef frum-
varpið um Ræktunarsjóð verður einnig að lögum, sé land-
búnaðinum séð fyrir nægum og ódýrum stofnlánum líkt og
sjávarútveginum áður.
Þó er því ekki að leyna, að bæði þessi frumvörp fela í sér
ýmsar hættur, sem lögin um stofnlánadeild sjávarútvegsins