Réttur - 01.01.1946, Blaðsíða 59

RÉTTUR
59
baráttu sína og langa reynslu færst svo í aukana að loka-
markinu verði náð — afnámi auðvaldsskipulagsins og heims-
valdastefnunnar, en það eitt getur upprætt orsakir styrjalda.
Milli styrjaldanna
Fyrir 1914 reyndi Alþjóðasambandið gamla að fylkja
verkalýðnum saman til þess að hindra að fyrsta lieimsstyrj-
öldin brytist út. Skýrast og ákveðnast birtist vilji þess í Basel-
ávarpinu frá 1912, þar sem lýst er í einstökum atriðum eðli
yfirvofandi ófriðar og byltingum þeim, sem af honum
myndu leiða. En enn áttu ekki verkalýðssamtökin nægan
styrk, nægilega eindrægni og nógu öfluga forustu til þess
að korna í veg fyrir styrjöldina. En svo miklar byltingar
spruttu fram úr ófriði þessum, að þegar önnur heimsstyrj-
öldin nálgaðist, voru aðstæður allar aðrar en áður. Það er
almannamál og alls staðar viðurkennt, að eigi hefði verið
torvelt að afstýra þeirri styrjöld. Ef stefna Sovétríkjanna,
verkalýðsins og lýðræðisaflanna í Vesturevrópu um friðar-
fylkingu og bandalag Vesturveldanna og Sovétríkjanna hefði
orðið að veruleika, hefði önnur heimsstyrjöldin aldrei þurft
að eiga sér stað. Ósigur þeirrar stefnu er sök Múnchen-mann-
anna og aðstoðarmanna þeirra hinna vestrænu sósíaldemó-
krata, sem börðust gegn alþýðufylkingu og einingu verka-
lýðsstéttarinnar.
Nýtt jaínvægi
Enn hafa styrkleikahlutföllin breytzt á vorum dögum.
Ósigur fasismans, aukinn máttur og áhrif Sovétríkjanna urn
heim allan, vaxandi þróttur verkalýðsins, samtaka hans og
einingar, lýðræðisstjórnirnar nýju í Evrópu, sókn nýlendu-
þjóðanna til sjálfstæðis, samtök hinna sameinuðu þjóða —
allt sýnir þetta á einhvern hátt hið nýja jafnvægi. Þannig