Réttur - 01.01.1946, Page 61

RÉTTUR
61
Frelsisstríö
Þannig var síðari heimsstyrjöldin allt annað og meira en
venjuleg rósta heimsvelda og gjörólík hinni fyrri, hún var
allt frá upphafi frelsisstríð þjóðanna gegn fasismanum í
bandalagi við Sovétríkin. Þetta höfuðeinkenni hinnar síðari
styrjaldar var ljóst þegar frá byrjun, frá fyrsta skeiði hennar,
frá stríði kínversku þjóðarinnar gegn fasismanum japanska,
frá stríði Abbessýníumanna gegn fasismanum ítalska, og frá
stríði lýðveldisins spánska með alþjóðahersveitina og Sovét-
ríkin að bandamönnum gegn hinmn þýzka og ítalska fas-
isma.
Heimsvaldastyrjöld og andfasískur ófriður
Enda þótt heimsvaldasinnar beittu öllum brögðum og
allri orku sinni fengu þeir ekki eytt þessu andfasíska eðli
stríðsins. Það reyndist ekki nóg að efla gengi Japans né
stuðla að reisn fasismans þýzka og endurvígbúnaði hans,
ekki stoðaði heldur ráðstefnan í Munchen, þar sem reynt var
að koma á bandalagi hinna vestrænu heimsvelda og þýzka
og ítalska fasismans gegn Sovétríkjunum — og heimsvalda-
skeið styrjaldarinnar undir forustu Chamberlains og Dala-
diers, þá er vopnunum var framar öllu snúið gegn Sovét-
ríkjunum, en gerfistríð háð gegn Hitler, fékk ekki heldur
breytt straumi sögunnar. Fyrir þjóðir Bretlands, Frakklands
og annarra Evrópuþjóða hafði stefna þessi hinar geigvæn-
legustu afleiðingar. En þær raunir urðu til þess síðar að
óhjákvæmilegt reyndist að mynda hið ensk-rússneska banda-
lag sem Bretar höfðu áður hafnað, og að lokum að stofna
heimsbandalag hinna sameinuðu þjóða, samtök þau er
leiddu til hruns fasismans og ósigurs í styrjöldinni. Árangur
sigursins, allt það sem ávannst í frelsisstríðinu gegn fasism-
anurn þarf nú að varðveita og efla af öllum mætti, en eigi
þola hið minnsta afturhvarf til hinnar örlagaríku og válegu
stefnu er leiddi til heimsstríðsins síðara.