Réttur - 01.06.1947, Page 2

74
R É T T U R
I.
„Eg ann þér vestræn óbyggð.“
Meðan erlend áþján og innlent afturhald og þröngsýni
svarf svo að þjóð vorri á 19. öld, að frelsisbaráttu henn-
ar var það ef til vill hollast að andlegir leiðtogar hennar
frá Fjölnismönnum til Jóns Sigurðssonar byggju sín
beztu ár í Kaupmannahöfn, til þess að halda fullu and-
legu f jöri, hófust þau samskipti íslands við Ameríku sem
vesturfarirnar eru nefndar. Skulu ei endurteknar deil-
urnar hér, sem um það fyrirbrigði hafa orðið, en það
má þó ekki gleymast að þær ferðir voru að nokkru
leyti, þrátt fyrir landflóttann, sem í þeim fólst og um
var deilt, uppreisn gegn kúguninni, frelsisbarátta ein-
staklinga í svo undarlegu formi. Það hafa fáir tjáð betur
það sambland af sársauka þjóðar vorrar yfir að sjá svo
mörgum ágætum sonum á bak til Vesturheims og stolti
fátækrar Fjallkonunnar yfir að sjá þau börn sín, sem
baslið hefði vafalítið smækkað hér heima, ná hátindi
andlegs þroska kynstofns vors, þar vestan hafs, en Örn
Arnarson gerir í eftirfarandi vísum úr ljóðabréfinu til
Guttorms Guttormssonar:
„Það er beiskt, það er sárt, það er blóðugt,
hver brosir, sem athugar það,
hve allsleysi, sultur og seyra
gat sorfið þjóðinni að?
Því hlær okkur hugur í brjósti,
er hyllum við landnemans þor,
sem í uppreisn mót arfgengu basli
steig útlagans þungu spor.“
„Sé talið, að við höfum tapað,
að tekið sé þjóðinni blóð,