Réttur - 01.06.1947, Page 17

RÉTTUR
89
inu og mundi hann standa af svikum og ofríki auð-
valdsins11.*
Þá ræðir Matthías um nokkrar þjóðfélagslegar og rétt-
arlegar umbætur fyrir fólkið, er hann hafði kynnst í
Lundúnaborg og segir svo:
„Allt slíkt er ógjört enn á „frelsisins fimbulstorð“,
Ameríku, heldur situr auðvaldið með offrekju sinni og
inngrónu síngirni yfir hlut allra, lamandi allt frelsi, tefj-
andi framgang allra allsherjarumbóta, og sníðandi krist-
indóm, almenningsálit, lögskil og stjórnarhætti eftir
mynd og líkingu hins gamla Mammons."
Af þessum fáu tilvitnunum má sjá hve þjóðskáldi Is-
lendinga ógnaði 1893 einveldi hinna amerísku auðhringa
og heljartök þeirra á landi og þjóð. Amerísku auðhring-
arnir voru vissulega orðnir voldugir þá, en hvað var þó
vald þeirra 'hjá því, sem nú er orðið. Islenzka þjóðskáld-
inu fannst sem Ragnarrök slíks auðvalds hlytu að vera í
nánd, er svo hafði þverbrotið öll boðorð frelsis, jafnréttis
og bræðralags. En drottnun auðhringanna yfir þjóðinni
hefur síðan margfaldast og nú seilast þeir til valda yfir
öllum öðrum þjóðum mannkynsins líka.
í Bandaríkjunum sjálfum var barátta alþýðunnar gegn
hinu vaxandi auðvaldi hörð á þessum árum. Það var ekki
aðeins verkalýðurinn, sem háði hana. Bændurnir háðu
* Þessi orð Lincolns, er Matthías vitnar í, sagði hann 1865
nokkru fyrir dauða sinn og hljóða þau svo:
„Ég sé i framtíðinni kreppu nálgast, sem ég óttast og gerir mig
órólegan um öryggi lands míns. Voldug auðfélög hafa risið upp í
kjölfar styrjaldarinnar; tímabil spillingarinnar á æðstu stöðum
landsins mun af því leiða og peningavaldið í landinu mun reyna að
lengja herravald sitt með því að auka sér í vil hleypidóma fólksins,
þangað til allur auður hefur safnast á fáar hendur og lýðveldið er
eyðilagt. Mig uggir nú meir um öryggi lands míns en nokkru sinni
fyrr, jafnvel meir en þegar styrjöldin var verst.“
7