Réttur - 01.06.1947, Side 21

RÉTTUR
93
betur skildist mér það, hve afarþungt áhyggjuefni á-
standið í Bandaríkjunum hlýtur að vera hinum beztu og
vitrustu mönnum þar. . . . “
„Það er auðvitað auðvaldið, sem voðinn stendur af.
Það hefur átt mjög mikinn þátt í að gera Bandaríkin
að því, sem þau hafa orðið á svo skömmum tíma
,,En nú er það orðið að heljaróvætt, sem þjóðin ræð-
ur ekkert við, líkt og ormur Þóru borgarhjartar". . . .
„Þjóðfélagið hefur borið gull undir auðvaldið með ýmsum
hlunnindum og f járveizlum. Og auðvaldið hefur magnast
og gullið vaxið. Og auðvaldið étur meira en heilan uxa
í mál. Það étur meira en efni þjóðarinnar .Það étur oft
og einatt löghlýðni hennar og drengskap, þar sem það
nær til. Það er aðalspillingarafl heimsálfunnar.“
Skáldsögur, er fluttu sannar lýsingar á spillingu amer-
íska auðvaldsins og baráttu alþýðunnar gegn því, tóku
að birtast og urðu vinsælar.
„The Jungle“, hin fræga ádeilusaga Uptons Sinclairs
frá 1905 á Chicago, birtist 1913 undir nafninu „Á refil-
stigum“ — og lýkur með heitstrengingunni um að alþýð-
an skuli að lokum vinna Chicago úr höndum auðvaldsins.
„Jimmie Higgins“, lýsingin á baráttu ameríska verka-
mannsins og afstöðu hans til stríðsins 1914 og rússnesku
verkalýðsbyltingarinnar, og „Smiður er ég nefndur“ (í
þýðingu Ragnars Kvaran) koma út á vegum Alþýðu-
flokksins, meðan sósíalisminn og barátta gegn yfirdrottn-
un amerísks auðvalds enn áttu þar griðland, — báðar eft-
ir Upton Sinclair.
Allt frá „Kola konung“ Upton Sinclairs til „Þrúgna
reiðinnar“ eftir John Steinbeck birtast þannig íslenzku
þjóðinni lýsingarnar á óvætti þeim, sem hún brátt átti að
kynnast nánar.
Allt hið bezta með íslenzku þjóðinni reis upp til for-
dæmingar ofsóknum ameríska auðvaldsins gegn frjáls-
huga og alþýðlegum stefnum. Slíkar ofsóknir hafa alltaf