Réttur - 01.06.1947, Side 29

RÉTTUR
101
,,Samningurinn“ 1941 var fyrirskipun, sem þing og
þjóð beygði sig undir. En þau treystu á að þau fyrir-
mæli, sem hið mikla stórveldi hafði gefið í samnings-
formi,yrðu þó haldin.
Sambúðin við Ameríkana á íslandi hófst. Fyrsta ár-
ið drápu Ameríkanar hér þrjá menn, þar af eitt barn.
Það voru fyrstu kynni þjóðar vorrar, sem metur ein-
staklinginn meira en flestar aðrar þjóðir, af virðingu
Ameríkana fyrir lífi einstaklingsins. Viðkynningin af
,,verndurunum“ var sízt betri en af hernámsliðinu áð-
ur. Það hafði þó engan mann drepið og á íslandi höfðu í
heila öld aðeins verið framin tvö morð.
Stríðinu í Evrópu lauk 8. maí 1945.
Ameríski herinn átti að vera farinn innan sex mán-
aða frá þeim tíma. En hann sýndi ekki á sér fararsnið.
Hins vegar var af hálfu íslenzkra auðvaldssinna haf-
inn áróður fyrir nánara samstarfi við Bandarikin, m. a.
s. fyrir áframhaldandi „hervernd“. Nokkrir þeirra
manna, sem framarlega höfðu staðið við lýðveldisstofn-
unina, lögðu mikla áherzlu á að Islendingar ættu að
verulegu leyti lýðveldi sitt Bandaríkjunum að þakka.
Svo virtist sem það ætti að reyna að ala upp undirgefni
við Bandaríkin, jafnvel að greiða skyldi ímyndaða þakk-
lætisskuld fyrir lýðveldið með sjálfstæði lýðveldisins
s jálf s!
1. október 1945 varpaði Bandaríkjastjórn grímunni
gagnvart Islendingum. Nú var Roosevelt forseti látinn,
maðurinn, sem ameríska auðvaldið hataði og smáþjóð-
irnar treystu. Nú drottnuðu auðhringar Wall Street og
leppar þeirra aftur einráðir í Washington. Nakið smetti
yfirdrottnunarstefnunnar birtist nú Islendingum:
Bandaríkjastjóm fór fram á það, að Islendingar af-
hentu sér þrjú tiltekin landssvæði af íslenzkri grund:
Keflavíkurflugvöllinn, Skerjafjörð og Hvalfjörð til 99